Zelforganisatie: Wat is het en hoe werkt het? Zelfsturende teams: Voorbeelden, condities, succesfactoren & tips. De rol van de leiding. Sturing geven aan zelfsturing.
Zelfsturende teams: Wat is het en hoe werkt het? Daar zijn we inmiddels wel achter. Al twee generaties lang zijn we onder labels als autonome taakgroepen en unit-management hiermee in de weer. Waar gaat het naar toe? Intrigerend want 'The next level' is al zichtbaar in de praktijk.
Wat is een zelfsturend team?
Een zelfsturend team is een vaste groep van medewerkers in een organisatie die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor een product of dienst, die aan een klant wordt geleverd. Zelfsturende teams zijn de bouwstenen van zelforganisatie en modern organiseren.
Kenmerken
- Het team is resultaatgericht, dit komt tot uiting in het met elkaar verbeteren van de prestaties.
- Het team regelt zelf met elkaar de onderlinge afstemming en coördinatie.
- Teamleden durven elkaar aan te spreken op houding en gedrag.
Hoe zelfsturende teams realiseren?
Veel leidinggevenden worstelen met het organiseren van zelfsturing, want je wilt als leidinggevende niet teveel sturen en daarmee het zelfsturend vermogen ondermijnen. Ondertussen wil je wel sturen want een team is niet vanaf het eerst moment gewend om zelf achter het stuur te zitten en dat kan de prestaties aantasten.
Het lijkt een duivels dilemma, want hoe geef je sturing aan zelfsturing?
Hoe zelfsturing ontwikkelen?
- Vier manieren om effectief zelfsturing te creëren in Sturing geven aan zelfsturing
- De hype voorbij. Durf nu de stap te zetten om de traditionele baas-medewerker verhouding te verbreken. Drie inzichten over krachtige zelfsturende teams
Voorbeelden 'Hoe zelfsturende teams creëren'
- Bedrijfsleven: Rotterdams it-bedrijf richt zich op zelforganisatie
- Onderwijs: ‘De tijd voor zelfsturing is pas rijp als de docenten het echt willen’
- Zorg: Medewerkers met regelruimte: betere zorg voor de cliënt
- Publieke organisaties: Gemeente Nijkerk schakelt over op zelfsturing en dialoog met inwoners
Zelfsturing en zelforganisatie in 1A4tje.
Het helpt als men enig benul heeft van anders organiseren. Zie de volgende 3 condities
Zelforganisatie vereist 3 condities
- Is er een duidelijke team verantwoordelijkheid voor een klant- of doelgroep of is het 'ieder voor zich'? Soms vereist deze conditie enige aanpassingen in de manier van organiseren.
- Hoe ziet die 'team verantwoordelijkheid' eruit in termen van het te behalen resultaat. Is er voldoende feedback van klanten m.b.t. de geleverde producten of diensten? Is het team-resultaat ook uit te drukken in enkele indicatoren?
- Is het team wel een team? Regelt men zelf de onderlinge afstemming? Wordt men als team beoordeeld of als individu?
Hoe sturing geven aan zelfsturing?
Een duivels dilemma? Dat valt wel mee. De genoemde condities en de voorbeelden verduidelijken veel. De sturing drijft weg van toezicht en controle en raakt gericht op het stimuleren en faciliteren van de autonomie van het team en de verantwoordelijkheid en initiatiefkracht van de teamleden. We noemen dit niet voor niets Sturen op Verantwoordelijkheid. Een ander soort sturing dus.
Neemt de sturing af? De topdown sturing wellicht maar met de grotere autonomie en eigen verantwoordelijkheid komt de sturing van markt, klant en collega’s er bij. Per saldo zal de sturing zelfs vaak toenemen.
Persoonlijke vaardigheden en zelforganisatie
Zelfsturing vereist ook bepaalde individuele vaardigheden. Met name constructief omgaan met opmerkingen over eigen professioneel gedrag en houding. Dit staat hier zo simpel en meestal denkt men 'Oh daar heb ik geen moeite mee'. Toch wringt hier vaak de schoen. Was het maar zo simpel, want dan volgt de rest vanzelf wel. Zie Werken in een zelfsturend team, is dat leuk?
Zelfsturende en resultaatverantwoordelijke teams. Slagen of falen?
De volgende bijdragen tonen de meest voorkomende valkuilen, slaag- en faalfactoren.
- Zelfsturende teams verlangen pro-actieve, ondernemende en zelforganiserende medewerkers. Een andere bewustzijnsfase is noodzaak: Afhankelijkheidsbewustzijn oorzaak falen zelfsturend team.
- Veel organisaties experimenteren met zelfsturende teams. Maar te vaak komt er niets van zelfsturing en zelforganisatie terecht. Wat gaat er mis? Is zelfsturing een hype: Vaarwel zelfsturende teams?
- Zelfsturing is het nieuwe top-down. Welke organisatie is er niet mee bezig? Een mode op 'zelfsturende wijze' implementeren leidt tot narigheid: Resultaat (on)verantwoordelijke teams
- De toon is altijd triomfantelijk en doortrokken van een hoog told-you-so-gehalte. Hype, collectieve verdwazing, aan diskwalificaties geen gebrek. Zelfsturende teams? Kan niet, werkt niet en bij wijze van doodsklap: de medewerkers willen zelf niet. Het was toch gedaan met zelfsturing?
- In welke fuik beland je als je niet vanuit een visie gaat experimenteren. Casus & tips. De frustratie als zelfsturing MOET werken.
Selectie van ervaringen, inzichten, voorbeelden en tips
Meer inzichten en voorbeelden in Innovatief Organiseren en Sturen op Verantwoordelijkheid. Meer over verwante onderwerpen in De Netwerkorganisatie en Bureaucratie.
Zie ook de selectie van artikelen als u op deze pagina naar beneden scrolt. U vindt daar ook 'The next level' van zelforganisatie en zelfsturende teams met de Haier Casus.
