Inzichten en praktijkervaringen betreffende beter onderwijs en het beter doen functioneren van schoolorganisaties: organisatorische rompslomp uitbannen, meer zellforganisatie en beter bestuur
Begin december werd na internationaal onderzoek opnieuw bevestigd dat het slecht gesteld is met de leesvaardigheid van Nederlandse kinderen. Hoewel de resultaten niet verrassend waren, zijn de zorgen onverminderd groot. Hoe kan het tij worden gekeerd? In Ierland is het gelukt.
Daar gebeurde in 2009 wat Nederland nu ook is overkomen: het land duikelde naar beneden op de internationale ranglijst, met een reeks onderwijshervormingen tot gevolg.
Enorme schok
Van de scholen, tot het ministerie van Onderwijs, de schoolinspectie en de politiek: alle neuzen stonden ineens dezelfde kant op. Iedereen was bereid zich te committeren aan hervormingen op lange termijn.
- De lerarenopleidingen werden met een jaar verlengd en kwam er intensievere begeleiding voor beginnende docenten.
- Ook kreeg de schoolinspectie een aangepaste rol: die bleef nog altijd de prestaties van afzonderlijke scholen controleren, maar hielp nu ook mee met het bedenken van oplossingen.
- Een vrij leesuurtje voor alle leerlingen
En met succes. Ierland hoort tegenwoordig tot de toplanden als het gaat om leesvaardigheid. Het is het best presterende Europese land en op de lijst van geïndustrialiseerde landen staat het op de tweede plaats achter Singapore.
'Hun woordenschat is groter en hun schrijfvaardigheid verbetert. We onderschatten wel eens hoeveel voordelen het heeft.'
Lorraine McConkey, docent Engels
Hoewel de onderwijshervormingen vruchten hebben afgeworpen, benadrukken de Ieren dat een toverformule voor het verbeteren van leesvaardigheid niet bestaat.
Leidinggeven aan professionals: Doen!
Er gaan in Den Haag regelmatig stemmen op om harder te gaan sturen op kwaliteit, bijvoorbeeld via de onderwijsinspectie. Ik geloof niet dat daar de oplossing ligt. Voor je het weet gaat sturen op kwaliteit weer langs de lijn van bedrijfsvoering: nog meer regels en procedures, nog meer controle, nog minder impact. FOUT! Regelzucht en administratie:
DOE:
- Door met leidinggevenden en docenten te werken aan een gezamenlijke visie op het vak en de inhoudelijke verbetering die je wilt realiseren.
- Door teamleiders en opleidingsmanagers te helpen effectiever leiding te geven aan het vernieuwingsproces.
- Door het vernieuwingsproces slimmer te organiseren en structureren, deels in projecten maar vooral als een gezamenlijk leerproces.
- En door ruimte te maken om daaraan te werken. Dat laatste is lastig, zeker. Maar het is een absolute randvoorwaarde in élk veranderproces.
Tot slot: Wanneer je een bepaald probleem aan de orde wilt stellen dan lijkt het al snel alsof er niets goed gaat. Natuurlijk zijn er vele voorbeelden van onderwijsinstellingen waar leidinggevenden en onderwijsteams met passie én succes werken aan vernieuwing en verbetering.
Ook op de opleidingen tot basisschoolleraar wordt hierover nagedacht. Op hogeschool IPABO in Amsterdam en Alkmaar bestaat sinds dit studiejaar de afstudeerrichting lezen. De studenten verdiepen zich in hun laatste jaar in de kennis en vaardigheden die nodig zijn voor effectief en motiverend leesonderwijs.
Welke strategie werkt het beste om lerenden te helpen bij het leren, zodat ze meer informatie kunnen opnemen en vasthouden? 5 bewezen strategieën om leren te bevorderen >>