04
MW

De Menselijke maat

Meer betrokkenheid en verantwoordelijkheid d.m.v organisatieontwerp en anders leidinggeven

De Menselijke Maat: Betekenis voor mens en organisatie.

  • Ander leiderschap en een slimmer organisatieontwerp.
  • Als we de menselijke maat weg organiseren met regelzucht, systeemdwang en massaliteit dan zijn de effecten: minder toewijding en verantwoordelijkheidsgevoel, cynisme en organisatierot.
  • Inzichten en tips om de menselijke maat vast te houden. Voorbeelden van organisaties gebaseerd op de menselijke maat en sturen op verantwoordelijkheid.

De menselijke maat

 Waarom besturen’ in organisaties niet richten op het cultiveren van overzichtelijke eenheden met een duidelijke eigen verantwoordelijkheid voor resultaat en klant? Hoe groter en complexer hoe lastiger bestuurbaar.
Hier volgen de belangrijkste factoren.

Kwaliteit van relaties

Hoe ga ik om met mensen?

  • Ben ik hulpvaardig, welwillend, vriendelijk, betrokken?
  • Wil ik de mensen met wie ik samenwerk goed leren kennen?
  • Zoek ik verbinding met anderen? Ben ik openhartig?

Anders organiseren & managen

Waarom ‘besturen’ in grote organisaties niet terugbrengen tot het introduceren en cultiveren van ‘de menselijke maat’: overzichtelijke eenheden met een duidelijke eigen verantwoordelijkheid voor specifieke taken en clienten. De term ‘Raad van Bestuur’ afschaffen; dit creert alleen maar onnodige afstand. Er is een centrale directie met een kleine staf en er zijn werkmaatschappijen. Het besturen beperken tot het verschaffen van inzicht in de behaalde resultaten; en ingrijpen als de unit in de rode cijfers belandt. Het coördineren beperken tot zaken die direct verbonden zijn met duidelijke concurrentie voordelen en tot het uitwisselen van vondsten, ideeen en ervaringen in het beter presteren. Dan kunnen we de verantwoordelijkheid houden waar die thuishoort: bij de mensen die het feitelijke werk doen.

Efficiency en micro-management versus zingeving en autonomie

Er ontstaat een opstand tegen de efficiency-samenleving en micro-management. Overal wordt gezocht naar het terugvinden van de menselijke maat. In de zorgsector opereren  organisaties als de Opvoedpoli en Buurtzorg als succesvolle speedboten. Lokale duurzame energiecoöperaties groeien als kool en maken zich los van het mondiale energiestratego. In de voedselvoorziening zijn streekeigen producten in opmars. Ook ontstaan regionale samenwerkingsverbanden die ´materiaalkringlopen´ sluiten volgens het principe afval = voedsel. Zo verovert de lokale wereld ruimte terug op de global village. Nieuwe bedrijven en coöperaties faciliteren dit. Er ontstaan kortere productketens, die kosten besparen en veerkracht vergroten. Het is geen toeval dat het bevorderen van veerkracht als nieuw managementprincipe, parallel loopt met het bevorderen van duurzame ontwikkeling.

Persoonlijke verantwoordelijkheid

Niet iedere medewerker staat te juichen bij het vooruitzicht van autonomie en eigen verantwoordelijkheid. Daarmee is niet gezegd dat iemand vraagt om met rust te worden gelaten. Iedere medewerker heeft talenten en ideeën over hoe het werk anders of beter kan. En wat is leuker dan je eigen onderscheidende bijdrage in het resultaat terug te zien als je hiervoor het vertrouwen en de ruimte krijgt. Werken vanuit mensen is een uitdaging die loont. 

Klantperspectief

Relaties op basis van de menselijke maat, geven betere resultaten wanneer men het vanuit het klantperspectief bekijkt. Om de verwachtingen van de klanten waar te maken moet men een interesse hebben in mensen en de wil om het je klanten naar hun zin te maken. Mensen hebben aandacht nodig. Luister naar hun verhaal. De klant positief tegemoet treden, vriendelijk zijn, verbinding maken is de weg naar de menselijke maat. Regelzucht en systeemdwang verschaffen soms weinig mogelijkheden. Maar bedenk wel: 'De letter van de wet mag de geest van de wet niet aantasten'. Soms is is dit een kwestie van een persoonlijk moreel kompas. Vaker een factor van goed relatiemanagement.

 De twee belangrijkste blokkades

'De doorbraken van de 21ste eeuw zullen niet plaatsvinden als gevolg van technologie, maar door een groeiend besef wat het betekent om menselijk te zijn’.
Zover zijn we nog lang niet. Op het werk zien we twee blokkades:

Regelzucht en systeemdwang

 Routinematige werkzaamheden laten minder regelruimte toe.  Ook kennisintensieve functies worden belaagd door regelzucht en systeemdwang. Daarnaast verandert een organisatie geen stap sneller dan het verandervermogen van het (top)management zelf. Zie Moraliteit in organisaties. Veel nobele praatjes maar wat is de dagelijkse praktijk? Bestaande verhoudingen en interactie-patronen blijken moeilijk te doorbreken. 'Eerst geloven en dan zien' is zo weer ingeruild  als het even tegenzit. Vaak met regelzucht en overdadig management tot gevolg.

Zingeving is vaak schone schijn

Succesvolle organisaties hebben naast hun organisatiedoelstellingen vaak een hogere doelstelling op het gebied van samenleving, mensen en milieu.  Medewerkers van deze organisaties identificeren zich met die doelstellingen en zijn er trots op. Zie Kracht door zingeving, verbinding en fatsoen. Belangrijk dat menselijkheid en goede onderlinge relaties de norm zijn of worden. Let wel 'Groene woorden' en 'Mooie praatjes' zijn niet genoeg. Zie Moraliteit in organisaties. Veel nobele praatjes maar wat is de dagelijkse praktijk? Goede voornemens zijn niet voldoende.

Trending

Hoe de menselijke maat ontwikkelen? Meer inzichten en ervaringen.

Zie de inzichten, voorbeelden, belemmeringen en valkuilen bij de menselijk maat. Lees de suggesties voor het ontwikkelen van de menselijke maat in de bijgevoegde artikelen op deze pagina.

Trending

risk-1
Cover stories
Zingeving in werk en organisatie

Zingeving en menselijke maat in relaties

De essentie van motivatie en concurrentiekracht. Inzichten en voorbeelden
Peter Stoppelenburg
10648
3
lego-hospital
Cover stories · Cases
Zorg

Gewenste verandering versus de realiteit van alledag in een ziekenhuis

Hoe veranderingen vastlopen en de remedie het nog erger maakt.
Tjip de Jong
20709
3
zelf-regulerend
Cover stories · Cases
Sturen op verantwoordelijkheid

Medewerkers met regelruimte: betere zorg voor de cliënt

Casus zelforganiserende teams bij een zorginstelling. Aanpak en 'lessons learned'.
Lenette Schuijt
29758
6
bijengemeenschap
Cover stories
De Menselijke maat

De werkgemeenschap

‘De geschiedenis zit vol met pareltjes die voor het oprapen liggen.'
Harold Janssen
9362
2
zelfsturend-zorg
Cover stories
Sturen op verantwoordelijkheid

Zelfsturende teams in de zorg

De ervaringen met de opkomst van zelforganisatie in de zorg
Cris Zomerdijk
39202
6
Veerkracht, reactiesnelheid en aanpassingsvermogen als managementprincipes
Columns
De Menselijke maat

Duurzaamheid wijst weg naar nieuwe managementprincipes

Organisatievernieuwing op basis van duurzaamheid en de menselijke maat.
7060
1
Mensgericht organiseren - Zakelijk is niet onmenselijk, menselijk is wel degelijk zakelijk
Columns
De Menselijke maat

Mensgericht organiseren

Zakelijk is niet onmenselijk, menselijk is wel degelijk zakelijk
Thomas Langemeijer
13660
2
Klein binnen groot; de menselijke maat als uitgangspunt - Nieuw boek van Eckart Wintzen over de Celstructuur
Cover stories · Boeken
Netwerkorganisatie

Klein binnen groot; de menselijke maat als uitgangspunt

Nieuw boek van Eckart Wintzen over de Celstructuur
Lisa van de Bunt
29591
4
Innovatief organiseren: besturing als evolutie
Columns
Organisatieontwerp

Besturing als Evolutie

Van Schaalvergroting naar Klein in Groot.
Willem Mastenbroek
18488
6
De intensieve menshouderij - Deel 1: over het uitmelken van mensen
Cover stories
Verwaarlozing en organisatierot

De intensieve menshouderij

Deel 1: over het uitmelken van mensen
Jaap Peters
11114
33

Tips & Tricks

Humanocracy
Cover stories
De Menselijke maat

Trend naar humanisering van management

Mensgericht organiseren is een ‘win-win’ model
Eric Alkemade InnovatiefOrganiseren.nl
35018
0
zwem
Columns
Innovatief organiseren

Laat mensen niet zwemmen in hun eigen vijver die vrijheid heet.

Zelfsturende teams? Hoeveel vrijheid geef je medewerkers?
Ellen Selderijk
8167
2
kudde-gedrag
Columns
Gedragsverandering

Afhankelijkheidsbewustzijn oorzaak falen zelfsturend team!

Onontwikkeld bewustzijn zorgt voor volgzaam kudde gedrag
Sybren van der Schaar
13078
6
meeting
Columns
Sturen op verantwoordelijkheid

Werken in een zelfsturend team, is dat leuk?

Soft skills van groot belang in zelfsturende teams
Rijk Binnekamp
12653
9
Klanten hebben ook gevoel - Negen tips om de zaak een beetje te ontregelen
Columns
Verwaarlozing en organisatierot

Zijn regelzucht en systeemdwang nog te bedwingen?

Als een schimmel woekert het voort in onze organisaties
Willem Mastenbroek
47576
25