01
B

Netwerkorganisatie

De netwerkorganisatie: trends en tips. Het managen van publieke netwerken.

Recente trends vertonen een toename van de vernetwerking binnen en tussen organisaties: De samenwerking tussen organisaties wordt belangrijker. Tevens is er het toenemende belang van publieke netwerken, nationaal en internationaal.

Wat is een netwerkorganisatie

Organisatievormen als unit-management, de coöperatie, de franchise-keten en de alliantie hebben vanouds kenmerken van de netwerkorganisatie.

Organisaties worden steeds vaker clusters van eenheden met een eigen verantwoordelijkheid voor product en klant: ‘Klein binnen groot’ en ‘Een team van teams’. Zie onze kennisbank-pagina Organisatieontwerp.

De trend

Recent heeft het streven naar wendbaarheid, resultaatgerichtheid 'de menselijke maat' en 'sturen op verantwoordelijkheid' de netwerkorganisatie een nieuwe impuls gegeven. 

Tegelijk is er de ontwikkeling dat de samenwerking tussen organisaties belangrijker wordt. De concurrentiekracht van organisaties wordt steeds afhankelijker van hechte partnerrelaties. Soms in de vorm van tijdelijke allianties, vaak ook als langdurige samenwerkingsverbanden. Zie Samenwerking tussen organisaties.

Kortom: organisaties ‘vernetwerken’.

Publieke netwerken

Opvallend is de opkomst van publieke netwerken, zowel in nationaal als internationaal verband. Geen wonder want de onderlinge afhankelijkheden nemen alleen maar toe. Daarmee is ook het management van publieke netwerken in de belangstelling gekomen. Een grote uitdaging! Zie: Netwerkleiderschap. Met een overheid die zowel stuurt als verbindt.

Kenmerken netwerkorganisatie

Gemeenschappelijk kenmerk is het zoeken naar een goede balans tussen zelfstandigheid en gemeenschappelijk belang. Een balans die op veel manieren tot uiting komt: vrijheid vs gebondenheid, ondernemerschap vs gezamenlijke kracht, autonomie en interdependentie, sturing en zelforganisatie.

Voor- en nadelen

De netwerkorganisatie is relatief lastig bestuurbaar. Belangen van de partners of eenheden blijken soms een obstakel voor samenwerking. Toch evolueren steeds meer organisaties naar een netwerk-ontwerp. Als het ontwerp goed in elkaar steekt en als de besturing recht doet aan de balans tussen zelfstandigheid en gemeenschappelijk belang dan blijken de voordelen het doorgaans te winnen, Een belangrijk voordeel is de toename van motivatie, verantwoordelijkheid, ondernemerschap en wendbaarheid bij de onderdelen. Een ander voordeel is dat de gezamenlijke kracht het mogelijk maakt om doelen te realiseren die voor afzonderlijke eenheden niet haalbaar zijn.

Houd de besturing simpel

Wordt de besturing van zo'n netwerk al snel niet te complex? Hoe houd je de boel transparant en resultaatgericht? Zie de kennisbankpagina Performance management met 'Laat de eenvoud regeren'.

De vernetwerking wint aan kracht

Al generaties lang is er ervaring opgedaan met het hanteren van de balans tussen zelfstandig ondernemerschap en gemeenschappelijk belang in coöperaties en de franchiseketens. De nieuwe samenwerkingsverbanden tussen ondernemingen en publieke netwerken kennen een nog sterkere spanningsbalans tussen gemeenschappelijke doelen en eigen belangen. Het netwerkleiderschap wordt dan stevig op de proef gesteld.

Toch hebben netwerken de tijd mee. 'Alleen is maar alleen.' Toenemende onderlinge afhankelijkheden en een grotere gezamenlijke kracht zijn de drijfkrachten achter deze ontwikkeling. Denk ook aan het behoud van de eigen identiteit en de resultaatgerichtheid van de onderdelen.

Deze voordelen zijn zo groot dat traditionele organisaties soms overgaan tot een organisatieontwerp als netwerk van de onderdelen. Klein binnen groot! Zie ook Innovatief organiseren.

Voorbeelden, ervaringen en inzichten

Deze pagina biedt trends, voorbeelden, ervaringen en inzichten over de netwerkorganisatie. De redactie heeft een compacte bloemlezing van artikelen en tips voor u geselecteerd.

Trending

agile
Cover stories
Netwerkorganisatie

Agile werken en netwerkorganisaties

Per project is er een zichzelf organiserend team van autonome professionals. Voorbeelden en tips.
Karin Manuel
27509
6
kw_bibber_0
Columns
Samenwerking tussen organisaties

Eerst de spelregels, dan het spel

Verandermanagement voor publieke netwerken; acht leidende principes
Dirk-Jan de Bruijn InnovatiefOrganiseren.nl
10060
0
Air-together
Cover stories
Strategie

De strategie van samenwerking tussen organisaties

Wat blijken de obstakels? En wat doe je eraan?
Daniël Wolfs
20868
11
Campfire close-up
Cover stories
Netwerkorganisatie

Samenwerkende gemeenten: houd het vuur aangewakkerd

Samenwerking is maatwerk én mensenwerk
Wanda Bouwmeester
9466
7
Groot-klein
Columns
Overheid

Gemeentelijke samenwerking?

Omdat het moet of omdat het loont
Jo Horn
3538
0
Wat is er mis met het toezicht in semi-publieke organisaties? - Falende toezichthouders, misstanden en suggesties voor verbetering
Columns
Overheid

Regiegemeente worden (3): ultieme bestuurlijke uitdaging

Van altijd sturen vanuit een centrale positie naar beinvloeden daar waar je nodig bent.
Jan den Hollander
9883
0
balans
Cover stories
Innovatief organiseren

Concurrentiekracht en innovatief organiseren

De balans sturing – zelforganisatie om krachten te bundelen
Willem Mastenbroek
29489
11
Netwerken binnen de overheid - Nuttig middel om antwoord te geven op grote uitdagingen
Columns
Netwerkorganisatie

Netwerken binnen de overheid

Nuttig middel om antwoord te geven op grote uitdagingen
arnoud leerling
5740
0
Voor gemeenten werken grootschalige reorganisaties niet - Stap voor stap naar een netwerkorganisatie
Cover stories
Netwerkorganisatie

Voor gemeenten werken grootschalige reorganisaties niet

Stap voor stap naar een netwerkorganisatie
Paul van den Brink
8249
7
De winst verdriedubbelen met de netwerkorganisatie - Leer samenwerken en allianties aan te gaan
Cover stories
Netwerkorganisatie

De winst verdriedubbelen met de netwerkorganisatie

Leer samenwerken en allianties aan te gaan
Michael Pullens
25946
3

Tips & Tricks

POP-UP
Boeken · Columns
Netwerkorganisatie

Mastodonten en paddenstoelen

Opkomst van de pop-up organisatie
Georgy Evers
9965
1
compete1
Columns
Creativiteit

Participatiemaatschappij komt niet vanzelf

Nieuwe manieren van samenwerken en samenleven
Sjors van Leeuwen
8719
0
Old Boys netwerk - Opbouw, toepassing en afbouw
Cases · Columns
Ondernemerschap

De collaborative network organisation in de praktijk

Ondernemerschap door je sociaal kapitaal te mobiliseren.
Maaike van der Zande
10513
1
Ontslag naar prestatie en vaardigheid - Wie gaat en wie staat?
Columns
Organisatieontwerp

13 Locaties en regio's: meer eenheid, meer slagkracht!

Hoe pak je dat aan?
Dirk-Jan de Bruijn InnovatiefOrganiseren.nl
2576
0
Verticaal
Columns
Samenwerking tussen organisaties

Van vertikaal naar horizontaal

Schaalvergroting of netwerk van partners?
Dirk-Jan de Bruijn InnovatiefOrganiseren.nl
3996
0

Auteurs die meeschrijven aan Netwerkorganisatie

Zie alle