De afgelopen week stond het onderwerp sabbaticals plots weer in de belangstelling met een groot artikel in De Telegraaf en aandacht op televisie. Kern van deze (hernieuwde) aandacht is dat het sabbatsverlof een aantrekkelijke arbeidsvoorwaarde is om (jonge) medewerkers aan te trekken en/of te binden. Dat zal lezers van ManagementSite bekend voorkomen, want al in 1999 werd op deze site aandacht aan dit onderwerp geschonken dankzij mijn boek Sabbatsverlof, verlof als persoonlijke en strategische uitdaging. Dat kreeg ook toen veel aandacht in de pers, ik gaf, schrik niet, zo'n 200 interviews over het onderwerp. De koppen lieten er daarbij weinig twijfel over bestaan, enkele voorbeelden: De Telegraaf (Sabbatsverlof effectiever dan dure opfriscursussen; 26 juli 1999), De Volkskrant (Vermoeid personeel kan beter wereldreis maken, 5 juni 1999), Spits (Succes sabbat kwestie van tijd; 22 mei 2002) en FEM (Heel Nederland is toe aan sabbatsverlof, 19 juni 1999). Maar natuurlijk was er toen ook weer veel weerstand. Het kost geld. We hebben al zoveel vakantie. Dan zal je wel ziek/zwak/ misselijk zijn. Een gat in je CV! Het geeft aan dat sommige ideeën blijkbaar flink wat tijd nodig hebben voordat ze algemeen worden geaccepteerd en/of opgepakt. We zijn nu 25 jaar later en de jeugd kan plots bijna niet meer zonder sabbatical!

Is de essentie van de sabbatical in de loop der jaren veranderd? Misschien een klein beetje. In 1999 pleitte ik vooral voor sabbaticals om de batterij op te laden, je de vrijheid te geven nieuwe inspiratie op te doen, met nieuwe energie terug te keren, geïnspireerd door de ontdekking van andere werelden (niet alleen door reizen overigens), andere gedachten, nieuwe verhalen en bijzondere ontmoetingen. Een periode je hart te kunnen volgen, een droom verwezenlijken. Veel kunstenaars gingen je al voor. Wat let je?

Nu ligt de nadruk op het feit dat (vooral jongere) medewerkers niet meer wachten op uitgesteld geluk. Ze leven in het nú, willen nú genieten van het leven. Ze werken om te leven, daar waar de boomers toch vooral leefden om te werken. Jongere generaties leven in een wereld van goedkope vliegtickets, van de wereld aan de voeten. Toen ik afstudeerde was er jaarlijks welgeteld één buitenlandse stageplek (in de VS, in Pittsburg of all places) voor alle studenten economie beschikbaar. Kom daar tegenwoordig nog eens om. Om indruk te maken kan je al bijna niet meer aankomen met Barcelona of Rome, de stage-gesprekken die ik ongewild mag bijwonen in tram, bus of op bankjes in parken gaan over Cambodja, Australië (vooral dat), Singapore et cetera.

Kortom, wil je als werkgever nog indruk maken, dan moet je van goede huize komen. Of moet ik zeggen dan moet je elders goede pied-a-terres ter beschikking hebben. Waar vroeger de lease auto zo ongeveer de ultieme arbeidsvoorwaarde was, is dat langzaam maar zeker de mogelijkheid van een sabbatical geworden. Geen verrassing voor allen die de aan deze column gelinkte artikelen gelezen hebben in de periode 1999-2024.

NB het boek Sabbatsverlof is al decennia uitverkocht. Ik verwijs daarom graag naar de eerdere artikelen die op ManagementSite zijn geplaatst, daar is de structuur van de site ook helemaal op gebaseerd en gericht en als je lid bent kan je ze vrij bezoeken! Mocht je daarna of op nadere wijze nog meer vragen over work-life balance hebben, dan verwijs ik je graag naar mijn boek Het labyrint van de ziel, dat overigens tijdens een sabbatical is geschreven;-)

Gyuri Vergouw