Halverwege 2026 wordt in Nederland de vrachtwagenheffing ingevoerd. Deze geldt voor alle snelwegen, een aantal N-wegen en enkele lokale wegen bij grotere steden. De heffing geldt voor vrachtwagens met een toegestane massa van meer dan 3,5 ton, ongeacht of ze een Nederlands of buitenlands kenteken hebben.

Wat gaat het kosten?

De hoogte van de vrachtwagenheffing wordt afhankelijk van twee factoren: het gewicht van het voertuig en de CO₂-uitstootklasse. Het kabinet stelt een gemiddeld tarief voor van 16,7 cent per kilometer. De voorgestelde tarieven zijn hier te vinden. De tarieven die bij de start gaan gelden, kunnen hiervan afwijken. Er volgt onder meer nog een aanpassing vanwege inflatie.

De kilometerheffing brengt veranderingen met zich mee en heeft aanzienlijke gevolgen voor de transportondernemers. De financiële impact zal voor elke ondernemer anders zijn. TLN geeft hier enkele rekenvoorbeelden. Ondernemers met elektrische voertuigen betalen overigens aanzienlijk minder. Het tarief van de vrachtwagenheffing wordt gebaseerd op de CO₂-uitstoot van het voertuig. Een emissievrije vrachtwagen krijgt korting en betaalt ongeveer 80% minder dan een EURO VI dieselvrachtwagen.

Vanaf 2027 dubbele belasting voor dieseltrucks

Elektrische vrachtwagens stoten geen CO₂ uit aan de uitlaat, in tegenstelling tot dieselvrachtwagens. Hoewel uitlaatemissies momenteel nog niet belast worden, verandert dit vanaf 2027 met de invoering van ETS2: een tweede versie van het Europese Emissiehandelssysteem die specifiek gericht is op de transportsector.

ETS2 zorgt ervoor dat CO₂-uitstoot van dieselvrachtwagens aan de uitlaat financieel wordt belast. Deze kosten worden indirect doorberekend via de brandstofprijs aan de pomp, naar verwachting circa 12 eurocent per liter extra voor diesel. Dat komt dus bovenop de CO₂-uitstoot in het tarief van de nieuwe vrachtwagenheffing. Hierdoor betalen dieselvrachtwagens twee keer voor hun uitstoot: via de brandstofprijs en via de heffing. De transportkosten worden hiermee mogelijk 15 tot 25% hoger.

Inning van de vrachtwagenheffing

De inning van de vrachtwagenheffing verloopt op dezelfde manier als in omliggende landen. Transporteurs moeten een GPS-onboard unit (OBU) in hun voertuig hebben, die registreert waar en hoeveel kilometer er is gereden op het tolnetwerk. Via tolportalen wordt deze data uitgelezen en wordt er een factuur opgesteld. Er zijn enkele vrijstellingen van de heffing. 

Daarnaast worden Europese richtlijnen gevolgd voor niet-betalers. Lidstaten zijn verplicht gegevens van kentekenhouders met elkaar te delen. Hierdoor kan een boete worden opgelegd aan transporteurs die de heffing niet betalen. Blijft de betaling uit, dan kunnen de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) of de politie de vrachtwagen in bewaring nemen.

Bestemming van de opbrengsten

De netto-opbrengsten van de vrachtwagenheffing worden beheerd door het Ministerie van I&W. De netto-opbrengsten van de heffing wordt ingezet voor subsidies om de verduurzaming en innovatie van het wegvervoer te stimuleren (de terugsluis). Denk aan subsidies voor de aanschaf van een elektrische vrachtwagen, het aanschaffen van laadpalen, een CO₂-scan voor bedrijven en subsidie voor waterstofvrachtwagens en -tankstations.

In 2024 was al 70 miljoen euro beschikbaar voor subsidies gericht op verduurzaming en innovatie, gevolgd door 100 miljoen euro in 2025. Deze middelen zijn geleend uit het Mobiliteitsfonds. Met de invoering van de vrachtwagenheffing in 2026 worden deze bedragen terugbetaald uit de opbrengsten van de heffing. Vanaf dat moment worden ook de netto-opbrengsten structureel ingezet voor subsidies ter ondersteuning van duurzaam en innovatief wegvervoer. Naar verwachting is per jaar er vanaf 2026 ruim 320 miljoen euro beschikbaar. Dit bedrag zal dalen als transportondernemers met meer elektrische vrachtwagens gaan rijden.

De terugsluis bestaat uit meerdere subsidies:

1. Aanschafsubsidieregeling Zero-Emissie Trucks (AanZET)

2. Subsidieregeling Private Laadinfrastructuur bij Bedrijven (SPriLa)

3. Subsidieregeling Waterstof in Mobiliteit (SWIM)

4. Project Electric Road Systems (ERS)

5. Stimuleren innovatie en efficiëntie in de logistieke keten.

Bron: Ministerie IenW