Kracht door zingeving, verbinding en fatsoen

De afgelopen periode zijn er diverse opmerkelijke artikelen gepubliceerd in ManagementSite: totaal verschillend en tegelijk elkaar versterkend met enkele zeer relevante boodschappen.

Beweging, bezieling, zingeving mobiliseren

Bart van Baarsen komt tot een verrassende aanpak in zijn artikel De energie van je project, team of organisatie lezen. Wat is een organisatiereading? 

Kort samengevat: soms voel je op je klompen aan dat het voorgestelde traject niet klopt. De manier waarop over de verandering gepraat wordt wekt op de een of andere manier geen vertrouwen. In combinatie met je eigen ervaringskennis zie je een heilloos patroon ontstaan. Kom dan, als adviseur of coach, met duidelijke soms confronterende signalen dat de verkeerde route wordt genomen.

Te kort door de bocht? Ik denk van niet. Te vaak stommelen we door met trajecten waarvoor geen energie is. Gemakkelijk praten achteraf maar tijdig de kat de bel aanbinden was beter geweest.

Sterk vind ik dat Van Baarsen zijn bemoeienis vaak beperkt tot een of twee gesprekken. Niet erg commercieel maar wel ‘de spijker op de kop’.

Siets Bakker pakt het heel anders aan om een stroef traject te keren. In Veranderen of bewegen? Als veranderen moeizaam gaat is beweging nodig.  Veel veranderingen zijn meer van hetzelfde. De organisatie veert weer terug in het oude patroon. Maar er zijn ook veranderingen die het bestaande patroon doorbreken. Die zetten meer zoden aan de dijk. De interventie bij uitstek om de juiste slag te maken is ‘De vraag’.
Stel rake vragen. That’s it! Een heel andere benadering maar toch zie ik duidelijke overeenkomsten met de boodschap van Van Baarsen. Lees beide artikelen en oordeel zelf

Peter Stoppelenburg schrijft over Zingeving en menselijke maat in relaties  De essentie van motivatie en concurrentiekracht. Inzichten en voorbeelden.  Een duidelijk ander artikel dan de vorige 2 maar met dezelfde boodschap; als je kracht, motivatie en inzet zoekt dan is bezinning over waar je eigenlijk mee bezig bent, belangrijk. Een duidelijk maatschappelijk doel helpt.  Verbinding met de mensen op het werk kan daar ook aan bijdragen. Beide factoren zijn impulsen voor inspiratie, betrokkenheid en vastberadenheid.

Zoek overtuiging en kracht

Dit waren drie manieren om energie, motivatie en bezieling te stimuleren. Iets wat zo goed als iedereen zal aanspreken. Maar doe het maar eens. Deze auteurs doen dat ieder op een eigen manier. Hun artikelen waren voor mij aanleiding om de kennisbank pagina over Zingeving nog eens onder de loep te nemen.

Als vierde artikel is er de bijdrage van Otie Hauser: Prestaties verbeteren is vanzelfsprekender dan je denkt! Laten we stoppen met dat ‘flitsende' High Performing gedoe. Met deze titel voelt u waarschijnlijk al het verschil met de vorige drie. Bezinning, intuitie, de rake vraag…. prima. 

Is het niet vanzelfsprekend om kracht en zingeving te vinden in het dagelijks werk!? Je werk goed doen, vakmanschap, beroepstrots, teamvorming, voortdurend op zoek naar slimmer werken en verbetering van klantgerichtheid… Betreft het hier niet een krachtige vorm van zingeving en menselijke energie?

Dat is het verfrissende van dit artikel. Je kan wel 10 boeken lezen over de High Performing Organisatie of over Zingeving maar waarom niet meteen beginnen met het vanzelfsprekende? Zonder gedoe aan de gang. Waarmee? Met het dagelijkse werk natuurlijk! Kan dat niet slimmer en beter? Wat doen we eraan?

Een paar ideëen en hulpmiddelen worden door Hauser aangereikt. De verantwoordelijke baas is is ook actief. Hij let goed op de kwaliteit van de samenwerking in het team. Hij let niet alleen op maar komt met goede initiatieven.

Vier interessante titels. Met als boodschap: zoek naar overtuiging en kracht als je wilt veranderen. Vier titels die laten zien hoe dat werkt. Ik zou zeggen pak de route die bij uw situatie past!

Interactiepatronen

Let wel: de gewenste overtuiging, kracht en bezieling krijgen alleen kans als de kwaliteit van de relaties -horizontaal en verticaal- in orde is. Daar gaat het vaak mis. Als daar veel aan schort wordt het water naar de zee dragen.

Van Baarsen noemt ‘de energie tussen mensen’. ‘samen ervoor gaan’, ‘onbalans in de interactie’ als sleutelfactoren voor succes en bezieling. Bakker heeft het over de systemische benadering, Stoppelenburg over de menselijke maat. Hauser laat in de casus zien hoe de baas oog heeft voor de interactie met en tussen de medewerkers.

Macht en afhankelijkheid

De onmacht op het terrein van ‘de kwaliteit van de relaties, horizontaal en verticaal,’ is volgens mij nog steeds groot. De titel van een recent artikel van Gyuri Vergouw spreekt boekdelen Veranderen moet! Maar de ego’s domineren.

Ton Nyenhuis is daar glashelder over in Veranderen is verankeren De kracht van eenvoud! De kwaliteit van de samenwerking is bepalend. Daar zit de kneep. Daar zitten de zaken die niet gezegd worden. De onderstroom die energie blokkeert. Moeilijk om te veranderen? Ach, volgens Ton zit het vaak vast op eenvoudige, op zich kleine dingen. Dat mag zo zijn maar wat als men er niet voor open staat, als machtsposities, ego’s en de oude routines er niet van willen weten?

Hoe vaak is er geen gedoe over: ‘Het is de communicatie’, ‘Het onderling vertrouwen is zoek’, Opportunistische willekeur en vriendjespolitiek. ‘Botsende ego’s en machtsspelletjes’, ‘Strijd tussen units, haat en nijd binnen teams’. Precies zoals Simon van der Veer beschrijft in: De façade achter hippe organisatieculturen en nieuwe organisatievormen Het nieuwe organiseren wordt mooi verpakt, maar ondertussen....

De façade toont allerlei interessante verandertrajecten: meer autonomie, talent-ontwikkeling, agile-werken, cultuur-programma’s. Schone schijn! In de realiteit domineren wanbeheer, organisatie-rot, bedenkelijke praktijken en verwarring. De voorbeelden in Simon’s artikel zijn geen uitzonderingen. Meer schrijnende voorbeelden in Verwaarlozing en Organisatierot en Het spel om Poen en Prestige. En wat te denken van het recente kabaal rond ING?

In de kern zie ik Simon’s artikel als een pleidooi om als management dicht bij de uitvoering te blijven. Houd verandering klein en aansprekend. Laat de eenvoud regeren. Schei uit met al die hoelahoep interventies en cultuurtralala. Die heb je dan niet nodig want er hoeft niets verbloemd of toegedekt te worden. Doe de dingen waarvoor draagkracht, inspiratie en energie te vinden is. Hier sluiten de vier bijdragen over zingeving, waar ik mee begon, naadloos op aan.

De banaliteit van het dagelijks fatsoen

Wat is de conclusie? Gaat het u dwarrelen voor de ogen of is er een duidelijke conclusie aan al deze bijdragen te verbinden. Ik waag een poging. Mijn conclusie is in lijn met de volgende passage uit Zingeving:

‘Veel persoonlijke zingeving en voldoening is te vinden in de banaliteit van het dagelijks fatsoen. Hoogdravende doelstellingen van de organisatie zijn daar niet bij nodig. Veel werk moet gewoon gedaan worden. Het is geforceerd om daar hogere waarden aan te koppelen. Laten we blij zijn dat het gedaan wordt en dat bedrog, diefstal, corruptie, vernieling, uitbuiting, verhuftering, getreiter, cynisme en intimidatie beperkt blijven. Daaraan een bijdrage leveren is van grote betekenis en vaak al lastig genoeg.’

Daar begint het mee. Verdergaande niveaus van zingeving zijn soms mogelijk. Als dat zo is, snel meters maken. Maar als het onfatsoen domineert krijg je een maffioos netwerk. Dagelijks fatsoen is nodig voor een solide bouwwerk. Het is een basis voor vertrouwen en verbinding. Daar kan je verder mee. ‘Doe wat gedaan moet worden!’ Organisaties zo divers als SouthWest Airlines en VDL zijn er groot mee geworden.

Hoe plat en simpel kan de realiteit van beter managen en organiseren zijn? Zo ben ik ervan overtuigd dat alleen al meer verbinding en vertrouwen tussen leidinggevenden en volgende echelons de meeste organisaties een boost zouden geven.

Willem Mastenbroek
Hoofdredacteur ManagementSite.nl

Noot
Even kijken wat de afgelopen periode gepubliceerd is?
Daarvoor zijn de links: recente coverstories en recente columns.