Nederland maakt opnieuw de balans op van de verkeersveiligheid. Ter voorbereiding op het jaarlijkse Kamerdebat van 17 december gaf het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een uitgebreide update over de stand van zaken. De boodschap is duidelijk: hoewel het aantal dodelijke verkeersslachtoffers lijkt te stabiliseren, blijft het aantal gewonden toenemen. Vooral fietsers en ouderen worden steeds vaker slachtoffer. En zonder extra maatregelen loopt het aantal verkeersslachtoffers richting 2040 zelfs verder op. Het is dus te vroeg om tevreden achterover te leunen; de uitdagingen worden groter, niet kleiner.

Zorgen over gewonden in het verkeer

In 2024 vielen 675 doden in het verkeer. Na twee jaren van stijging lijkt dat aantal nu te stabiliseren, maar achter deze schijnbare rust gaat een serieuze verschuiving schuil. De grootste toename zit bij fietsers en 60-plussers. Meer dan de helft van alle verkeersdoden is inmiddels ouder dan 60 jaar, en vooral e-bike-ongevallen en enkelvoudige fietsongevallen spelen daarin een grote rol. Bij de groep 70- tot 79-jarigen loopt het risico om te overlijden door een verkeersongeval zelfs snel op. Ook het aantal gewonden blijft toenemen.

In 2024 kwamen 113.000 mensen op de spoedeisende hulp terecht na een verkeersongeval. Van de 7.800 ernstig gewonden is 71 procent fietser. Opvallend genoeg gaat het vaak om ongevallen waarbij geen enkel motorvoertuig betrokken is. Valpartijen en botsingen tussen fietsers zelf zijn veruit de meest voorkomende oorzaak. Zonder nieuw beleid stijgt het aantal verkeersdoden volgens berekeningen de komende jaren richting de 740 per jaar, en loopt het aantal ernstig gewonden op tot bijna 9.500.

Handhaving

Om deze trend te keren, zet de overheid stevig in op handhaving, vooral met behulp van moderne technologie. Het aantal flitspalen stijgt de komende jaren naar 750 en alle trajectcontrolesystemen worden vernieuwd. De opvallendste innovatie is de focusflitser, een verplaatsbare camera die controleert of bestuurders hun telefoon vasthouden tijdens het rijden. Sinds mei 2025 zijn al meer dan twaalf miljoen voertuigen gecontroleerd en zijn tienduizenden boetes uitgedeeld. Ongeveer één op de 275 bestuurders wordt betrapt op telefoongebruik. Dat laat zien dat afleiding achter het stuur nog altijd een structureel probleem is. In 2026 moeten vijftig focusflitsers operationeel zijn, verspreid over driehonderd locaties.

Opvallend is dat de minister inzet op meer trajecten waar de maximumsnelheid overdag mogelijk verhoogd zou kunnen worden naar 130 km/u.

Fatbikes

Ook de aanpak van opgevoerde fatbikes krijgt extra aandacht. Het aantal boetes voor het rijden met een niet-goedgekeurd voertuig, waaronder opgevoerde fatbikes, is in een jaar tijd gestegen van 643 naar 4.845. Volgens de politie is bij het merendeel van deze overtredingen een fatbike betrokken. Daarnaast werkt de overheid aan de herintroductie van het alcoholslot, omdat rijden onder invloed opnieuw veel slachtoffers veroorzaakt. Een eerdere bestuursrechtelijke oplossing bleek juridisch onhaalbaar, waardoor nu wordt ingezet op invoering via het strafrecht.

Kwaliteit rijonderwijs

Een ander belangrijk onderdeel van het beleid is het verbeteren van de kwaliteit van het rijonderwijs. Het programma ‘Van Rijles naar Rijonderwijs’ moet zorgen voor betere rijopleidingen en meer kwaliteit bij rijscholen. Vanaf januari 2026 keert de tussentijdse toets voor het rijbewijs B terug in meerdere provincies. Deze toets helpt kandidaten om beter voorbereid op examen te gaan en moet bijdragen aan veiliger verkeersgedrag.

Ook in de infrastructuur worden stappen gezet. Rijkswaterstaat werkt aan een strategische aanpak om verkeersrisico’s op rijkswegen beter in kaart te brengen en te verminderen. Er zijn al maatregelen genomen op onder andere de N33, N57 en N59, en in de komende maanden volgen extra verbeteringen op andere trajecten. Verder wordt onderzocht of op enkele snelwegtrajecten de maximumsnelheid overdag kan worden verhoogd naar 130 kilometer per uur, mits dit veilig en juridisch haalbaar blijkt.

Pilots met autonoom rijden

Tegelijkertijd bereidt Nederland zich voor op de toekomst van mobiliteit. De komende vijf jaar wordt 35 miljoen euro geïnvesteerd in pilots met autonoom rijden. Ook wordt gewerkt aan strengere APK-regels op Europees niveau en aan maatregelen om risico’s van slimme elektrische voertuigen beter te beheersen. Daarnaast blijven gedragsmaatregelen cruciaal. Denk aan het tegengaan van straatraces, het verbeteren van de veiligheid van motorrijders en het aanpakken van roodkruisnegatie. Navigatieapps worden bijvoorbeeld verplicht om rode kruizen in realtime te tonen, zodat bestuurders sneller worden gewaarschuwd.

Hoewel Nederland in 2050 nul verkeersslachtoffers nastreeft, laat de Kamerbrief zien dat dit doel nog ver weg is. De vergrijzing, de drukte op de weg en de groeiende variatie aan vervoermiddelen zorgen voor nieuwe uitdagingen. Het Rijk werkt daarom aan concrete, meetbare tussendoelen die vanaf 2026 jaarlijks inzicht geven in de voortgang. De boodschap is helder: alleen met gerichte investeringen in infrastructuur, technologie, handhaving en gedrag kan het aantal verkeersslachtoffers daadwerkelijk omlaag.

Bron: Ministerie

Lees ook: Veilige fietspaden bestaan niet