Onze kennis over beter managen en organiseren bevat meerdere buitengewoon verhelderende inzichten die veel te weinig gebruikt worden. De kennis over Interactiepatronen is zo’n inzicht.
Wat zijn interactiepatronen?
Het kenmerkende van interactie patronen is dat de patronen mensen in hun dynamiek gevangen houden, vaak zonder dat betrokkenen dat beseffen. Er bestaan vicieuze negatieve patronen; minstens zo belangwekkend zijn zichzelf versterkende positieve patronen.
Het bekendste negatieve patroon is ‘het oerconflict’ oftewel 'Hoog versus Laag'. Al eerder is daar uitgebreid over geschreven in ManagementSite. Scan de volgende titel en u bent helemaal bij: Het oerconflict in organisaties De dynamiek van Hoog versus Laag.
Varianten van het oerconflict zijn: 'Gelijk versus Gelijk': Tussen afdeli...
De misleiding van een Vicieuze zit in het vooroordeel dat een Vicieuze Cirkel niet te doorbreken is (en dat klopt ook) en er maar mee moet leren leven. Als echter de informatie wordt opgehaald uit de mentale modellen is het mogelijk de dynamiek om te draaien.
Goed artikel, raakt datgene wat naar ons idee nog teveel onderbelicht blijft in organisatieontwikkeling. Noodzakelijk om hierover na te denken, over te schrijven en interventies voor te ontwikkelen. Als aanvulling op je artikel zien wij interactiepatronen die wij werkgewoontes noemen. De tragiek van werkgewoontes is dat ze buitengewoon handig zijn voor organisaties, zeker als ze effectief zijn, maar vaak zijn het ook de werkgewoontes die de grootste belemmering vormen bij veranderingen in diezelfde organisaties. We blijven er, met jou over nadenken!
Mijn dank voor jullie positieve reacties
Willem
Mijn dank voor jouw reactie! Je vraagt “Als een organisatie overgaat op enige vorm van zelfsturing of zelforganisatie, dus meer autonomie voor professionals en meer aan hen overlaten door het al dan niet uitgedunde management? Creëert dat voldoende beweging in de machtsbalans voor een begin van het doorbreken van de machtsbalans?"
Naar mijn idee spreekt het niet vanzelf dat door meer zelfsturing en zelforganisatie de gevestigde machtsbalans doorbreekt. Paradoxaal zie ik zelfs de kans dat de gevestigde machten er alleen maar sterker van worden.
Een veel zeggend voorbeeld vind ik <a href="https://www.managementsite.nl/interactieparoon-duivelsmachine" rel="noopener noreferrer" target="_blank">de Duivelsmachine</a>. Een club van zo’n 100 mensen die louche financiële transacties bedenken en uitvoeren. Ze worden er schatrijk van. Geen domme jongens of sukkelige meelopers maar mannen met goede banen: advocaten, bankiers, fiscalisten. (Er doen geen vrouwen mee).
Dit syndicaat kent een hoog niveau van zelfsturing. Groepjes professionals bedenken de louche transacties en voeren die uit. Niemand draagt hen dit op. Ze doen dit op eigen initiatief en scoren veel poen en prestige.
De onderlinge binding bestaat uit uitwisseling van innovatieve slimmigheden en samenwerking bij de louche deals.
Het ontbreekt hen zeker niet aan een inspirerende visie: Zelfgenoegzaam en arrogant kijken zij neer op de medemens: domme sukkelaars, die er niets van snappen. Zij wel!
De onderlinge binding is hecht, ook informeel leert men elkaar beter kennen tijdens plezierige partijtjes. De eigen moraal wordt goed bewaakt. Toon je een spoor van twijfel dan is het ‘Over en Uit’.
Dit is slechts één voorbeeld maar ik krijg er wel een onrustig gevoel bij. Zou het zo kunnen zijn dat sommige criminele syndicaten de mechanismen van goede sturing, agile werken, autonomie en zelforganisatie al beter beheersen dan onze reguliere organisaties?
Lenette om terug te keren naar jouw vraag: Ik denk dat organisaties, waar de leiding gevangen is geraakt in het spel om poen en prestige, alleen tot een andere besturing overgaan door externe druk of een interne crisis. Kortom zonder moreel kompas, fatsoen en maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef van de 'machthebbers' kan elk organisatieontwerp misbruikt worden.