Nieuw organiseren: hype, doorbraak of evolutie

Columns

Veel van onze artikelen en columns een interessant patroon zien. Elkaar overlappende onderwerpen zijn: vakmanschap, klein binnen groot, ontvlechting van groot naar klein, andere vormen van leiderschap, continue resultaatverbetering, de menselijke maat, grotere klantgerichtheid, inspirerende missie, sturen op verantwoordelijkheid en meer zelforganisatie.

Het betreft vormen van organiseren die in ManagementSite al jaren systematisch aandacht krijgen. Ondanks de verscheidenheid van benaderingen is er een patroon van samenhang waarin dezelfde elementen terugkeren. (Zie de greep uit recente bijdragen in de noot) Ook de belangstelling in andere media zie ik toenemen.

Een nieuwe hype die weer weg zal ebben? Ik denk het niet. Het toenemende aantal voorbeelden spreekt duidelijke taal. Dit gaat doorzetten omdat de voorbeelden steeds duidelijker verbonden zijn met concurrentie-kracht en effectiviteit.

Zijn we er klaar voor? Dat betwijfel ik.

Wat staat ons te wachten.

  • Een ander organisatie ontwerp. Klein is het nieuwe groot. Organisaties worden platter. Veel verantwoordelijkheden komen op lagere niveaus.
    Het zal menige organisatie grote moeite kosten maar het is te doen.
  • Andere vormen van leidinggeven. Zie hierover Sturen op verantwoordelijkheid.
    Voor velen niet gemakkelijk. Onmacht en onwil slaan toe.
  • Anders samenwerken. Meer verantwoordelijkheid pakken voor product en klant; elkaar daarop ook aan durven spreken.
    Het klinkt zo simpel maar ook hierop loopt het vaak vast.

Is men er klaar voor?

Directies, raden van bestuur, toezichthouders en commissarissen! Staat dit onderwerp op de agenda’s? Is men geïnformeerd over deze ontwikkeling. Is men nieuwsgierig naar voorbeelden in de eigen sector?
Mijn indruk, zeker bij de wat grotere organisaties, is ‘niet of nauwelijks’. En zo wel dan nog! Men praat over de organisatiecultuur en de mentaliteit die nog niet zover is, over de leemlaag van het midden management, over het opstellen van missie en kernwaarden, het uitrollen van organisatorische aanpassingen en het belang van de nieuwe media. Daarmee krijgen sommigen het idee dat men  in de voorste linies van modern organiseren functioneert en men gaat weer over tot de orde van de dag; dat wil zeggen tot ‘de echt belangrijke dingen’.

Men is gevangen in het oude patroon. Geen wonder! Men is ‘groot’ geworden in een andere tijd en men kan het, gemakkelijk afdoen als ‘zweverig gedoe’ of de zoveelste hype die wel weer overwaait.

De kennis van een generatie terug is ‘outdated’. Het is niet zo’n kunst om bij te tanken maar dan moet men wel zijn weg kunnen vinden. Velen zijn daar nog niet aan toe. ‘We hebben het al druk genoeg!’ Kan men terecht bij interne staven als HRM, bij adviesbureaus, bij opleiders en trainers? Zeker, dat kan, hier en daar.

Het betreft een ontwikkeling die ook ingrijpend zal zijn voor staven en externe dienstverleners. Enkelen zitten daar al midden in. Velen doen alles nog op de oude manier. Zie mijn volgende column over Nieuw HRM, Opleiding & Training en Nieuw Organisatieadvies.

 Willem Mastenbroek, hoofdredacteur ManagementSite


Noot

Hier volgen enkele recente bijdragen in ManagementSite met telkens elementen voor beter organiseren en managen. Elementen die elkaar aanvullen en versterken.

Nieuw: De agile ketengerichte organisatie
De zichtbaarder wordende invloed van Lean Management en Agile/Scrum

Willem Mastenbroek over verandering managen en beter organiseren
Interview door Maarten Bouwhuis

Opdrachtgerichte Commandovoering: ook toepasbaar in het civiele domein!
Rijnlands organiseren, maar wel op basis van een collectieve ambitie

Mediabedrijven als concerns geschikt voor business?
Het belang van focus en vakmanschap

Rijnlands voor de verandering
Stop met het denken voor de ander ook in onze publieke organisaties!

“Breek de regels” als nieuwe regel
Ruimte voor eigen verantwoordelijkheid, vier praktische tips

De Ondernemingsraad: de nieuwe helden van de organisatie?

Meer informatie? Zie ook de related items bij deze titels en scan onze partner-sites InnovatiefOrganiseren, 1MinuteManager en ExpeditieDuurzaam.

Hoe divers de bijdragen ook zijn, in de overlap zit een terugkerend patroon. Meer over dit 'patroon' in Innovatief Organiseren en in Sturen op Verantwoordelijkheid.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Edwin Tuin
Beste Willem,

Inderdaad een 'confrontatie' van oud en nieuw denken en van oudere en jongere generaties. De jongere generaties gaan onvermijdelijk de overhand krijgen met nieuwe (en ook weer veranderende) ideeën over organiseren en werken. De trend naar flexibiliteit, kwaliteit en kernwaarden zal doorzetten; m.n. bij hoger opgeleiden. Boeien van talent wordt belangrijker nu binden steeds moeilijker wordt. Dat vraagt ander meer dienend leiderschap. Overigens, de behoefte aan daadkracht en richting geven van leiders zal blijven bestaan. In de toekomst zal leiderschap een nieuwe balans moeten vinden. Ik volg de ontwikkelingen met interesse.
Leon Dohmen
Dag Willem,

Bij organiseren gaat het volgens mij om mensen en instanties tot een gezamenlijk resultaat te laten komen. Bij organiseren staat lang niet altijd de mens centraal en dat hoeft ook niet. Soms zijn regels en protocollen nodig om tot het gewenste resultaat te komen. Bij het maken van een paspoort wil je niet hebben dat elke medewerker dit op zijn manier doet. Een protocol schrijft voor hoe een paspoort wordt gemaakt. Zo stelt ook de Amerikaanse Food en Drug Association strenge regels voor het produceren van voeding en medicijnen. Ook hier wil je niet hebben dat creativiteit van een individuele medewerker (zelfsturing) bepaalt hoe het resultaat eruit ziet. Hetzelfde geldt voor een chirurg die een operatie uitvoert. Ook deze chirurg volgt een protocol omdat de veiligheid van de patiënt centraal staat. Drie willekeurige voorbeelden over organiseren waar regels en protocollen bepalend zijn hoe mensen dienen bij te dragen. Zomaar drie willekeurige voorbeelden waarbij zoiets als zelfsturing weinig of minder gewenst is. Bij onderwerpen over nieuw organiseren, zelfsturing enzovoorts mis ik te vaak de context en wordt wat mij betreft het onderwerp inderdaad teveel als een hype gebracht. Nieuw organiseren en zelfsturing als ‘oplossing voor elk organisatieprobleem’. Veel artikelen zijn van consultants, ZZP-ers en adviseurs die bijvoorbeeld hun gedachtegoed op ManagementSite etaleren. Dit doen ze vaak met een case als voorbeeld waarvan ze zelf vinden dat deze succesvol is uitgevoerd. Je moet je immers onderscheiden :-)

Bij leidinggeven staat wat mij betreft juist wel de mens centraal. Ook binnen een context waar protocollen en regels dienen te worden nageleefd. Hier gaat het om het persoonlijk contact tussen 'baas' en 'medewerker'. Een baas die respect toont voor zijn/haar medewerkers en interesse toont voor het werk van deze medewerkers krijgt in de meeste gevallen betrokkenheid en motivatie hiervoor terug. Maar om te begrijpen waar je medewerkers mee bezig zijn dien je wel enige affiniteit te hebben met het werk van je medewerkers. Respect voor je medewerkers en een beetje begrijpen wat je medewerkers doen. Eigenlijk zijn dit heel eenvoudige principes. Je zou kunnen zeggen dat dit dienend leiderschap is. Maar ja, als we het zo eenvoudig maken, dan kun je er minder gewichtige verhalen over schrijven. Zo worden ook columns en artikelen over management en leiderschap overdreven gehyped wat mij betreft.

Ik wil hiermee niet zeggen dat de onderwerpen en thema’s op zich niet de moeite waard zijn, maar het lijkt wel vaak op een soort reclameshow waarbij de essentie en toepasbaarheid van de thema's op de achtergrond lijken te staan. Dat vind ik jammer...

Vriendelijke groet,
Leon Dohmen
Willem Mastenbroek
Auteur
Beste Edwin

Ik denk ook dat de trend zal doorzetten. De 'dwang' daartoe wordt steeds groter omdat effectiviteit en concurrentiekracht ermee gebaat zijn. Organisaties zo divers als Buurtzorg en VDL laten dat overtuigend zien.
Anco van Moolenbroek
Dag Willem,

"Is men er klaar voor?"
Het hoort volgens mij bij het nieuwe dat men er nooit klaar voor is. Er kan een belijden met de mond zijn, maar verder is mijn ervaring dat het nieuwe niet begrepen wordt. Het vraagt o.m. dat leiders én medewerkers het vermogen van systeemdenken hebben/ontwikkeld hebben. Helaas ondervind ik de confrontatie 'aan den lijve'.

vriendelijke groet,
Anco van Moolenbroek
Arjan Pelders
Lid sinds 2019
Dag,
Telkens komt VDL in beeld als een organisatie met een flexibele structuur. Feit blijft dat het een groep van geacquireerde bedrijven is. Die werkten deels al samen (in de toelevering aan DAF en Philips) toen ze nog geen eigendom waren van Wim van de Leegte. Hij heeft er inderdaad geen grote holding boven hangen, maar of dit nu een visie of emerging strategy is , is voor mij nog een vraag. Zijn er voor de kracht van verbinding in de toekomst nog wel Holdingstructuren nodig? En voor wie?
Leren samenwerken en de kaarten niet voor de borst houden lijken mij een uitdaging voor iedereen. Schaalgrootte nadelen zien te vermijden is een andere.
mvg
Arjan Pelders

Meer over Innovatief organiseren