Burn-outs, polarisatie en werkdruk zijn aan de orde van de dag. Maar psycholoog en universitair docent Madelijn Strick brengt wat licht in het gedoe. Haar boek 'Humor is een van de vier peilers onder het universum' is zowel wetenschappelijk onderbouwd als toegankelijk. Het maakt duidelijk dat lachen helpt, en meer is dan alleen maar een uiting van plezier. Het is ondermeer een krachtige organisatorische tool. 

Strick overtuigt vanaf de eerste pagina: humor is geen frivoliteit, maar een vorm van intelligentie, empathie en verbinding. Door haar jarenlange onderzoek naar de psychologie van humor weet ze haar inzichten te staven met overtuigende voorbeelden en wetenschappelijke studies. Het boek laat zien dat humor stress vermindert, creativiteit stimuleert, groepsgevoel versterkt en zelfs gezag verzacht zonder dat autoriteit verdwijnt.

In een wereld die vaak te serieus lijkt voor een kwinkslag. Maar humor heeft ook nadelen, en niet iedereen heeft dezelfde smaak. Ze kan mensen buitensluiten, kwetsen en verdrietig maken. En ook daar schrijft Strick over. Luister maar.

De voordelen van humor, mits goed toegepast

Het boek benoemt helder de voordelen van humor:

• Psychologisch welzijn: lachen verlaagt stresshormonen en verhoogt het gevoel van geluk.

• Sociale verbondenheid: gedeelde humor verbindt mensen, maakt relaties sterker en conflicten milder.

• Cognitieve voordelen: humor bevordert creatief denken en relativeringsvermogen.

• Gezag zonder afstand: leiders die humor gebruiken worden als menselijker en toegankelijker ervaren.

Maar Strick is ook scherp over de keerzijde. Niet alle humor is effectief of wenselijk. Ze beschrijft de voorwaarden waaronder humor werkt:

• Veiligheid en respect: humor mag nooit ten koste gaan van kwetsbare groepen of individuen.

• Timing en context: een goede grap is niet alleen wat je zegt, maar vooral wanneer en tegen wie.

• Gelijkwaardigheid: humor die van bovenaf 'naar beneden' wordt gebruikt (denk: cynisme of sarcasme van een leidinggevende) kan schadelijk zijn.

Humor op de werkvloer: meer dan een geintje

Een van de sterkste hoofdstukken is dat over humor in organisaties. Strick toont aan dat humor in werkomgevingen het ijs kan breken, samenwerking bevordert en zelfs de productiviteit kan verhogen. In vergaderingen zorgt een welgeplaatste grap voor ontspanning en focus.

Teams waarin gelachen wordt, blijken innovatiever en veerkrachtiger. Voor leiders is het boek bijna verplichte kost: wie leert wanneer en hoe humor in te zetten, heeft een waardevol instrument in handen voor het bouwen van gezonde werkculturen.

De kracht van humor bij leiderschap

Strick maakt bovendien duidelijk dat humor bij leiderschap geen leuke bijkomstigheid is, maar een cruciale vaardigheid. Leiders die humor met empathie en zelfspot combineren, creëren een cultuur van openheid, vertrouwen en menselijkheid.

Ze verlagen drempels, nodigen uit tot dialoog en maken zichzelf benaderbaar — zonder hun gezag te ondermijnen. Goed gebruikte humor versterkt leiderschap juist: het laat zien dat iemand stevig in zijn schoenen staat, relativeringsvermogen heeft en authentiek durft te zijn. In tijden van onzekerheid en verandering is zo’n leider goud waard.

Conclusie

Madelijn Strick levert met haar boek een sprankelend en tegelijk diepgaand werk af dat humor op zijn rechtmatige plek zet: in het hart van menselijke interactie. Ze toont aan dat humor niet het tegenovergestelde is van serieus zijn, maar juist de sleutel kan zijn tot meer menselijkheid, creativiteit en verbondenheid.

Wie denkt dat lachen iets is voor de pauzes, zal na dit boek beseffen dat het ook thuishoort in het hart van organisaties ... en in de gereedschapskist van elke leider, docent, zorgverlener of collega. En oh ja, ook de mensen die beweren dat lachen vaak 'weglachen van essenties is' en daarom oppervlakkig moeten het boek lezen. Een aanrader voor wie de wereld een beetje lichter én wijzer wil maken.

Bert Overbeek, schrijver van dit artikel, geeft vanaf 21 augustus trainingen over het onderwerp 'Humor op het werk'. Geschikt voor leiders en medewerkers. Informatie via bertoverbeek@icloud.com