De aanpak van stress en burn-out. Oorzaken en oplossingen. Trends en tips. Wat kunt u zelf oplossen. Ga hulp of desnoods 'opstappen' niet uit de weg.

^{Bron: Kennisbank pagina  Burn-out, stress, werkdruk}

Ken uzelf

De behandeling van burn-out  begint met zelfinzicht d.w.z. het herkennen van de symptomen van burn-out en stress. Vervolgens zijn de oorzaken van de klachten aan de beurt. In de derde plaats gaat het om herstellen en tot slot het voorkomen van burn-out.  Bijvoorbeeld door tijdiger op de rem te trappen of de balans werken - leven beter in de gaten te houden. 

Tips en inzichten

• Alvast 3 tips.  Voorkom Burn-out van je team. Goed teamwerk helpt bij het voorkomen van burn-out. Wat kun je doen?
• De werkomgeving als ‘geestelijke gevangenis’ Psychisch pijn lijden op het werk     
• Van burn-out naar hogere arbeidsproductiviteit Onder druk wordt alles vloeibaar    

Burn-0ut. Oorzaken, oplossingen, voorbeelden, tips

De relatie met de baas

De relatie met de direct leidinggevende blijkt vaak een oorzaak

Intimidatie, niet weten wat er speelt, de dooddoener van 'Mijn deur staat altijd open', onrealistische eisen stellen, niet luisteren, afblaffen of er gewoon nooit zijn. Geen wonder dat de stress oploopt. Aanspreken op gedrag stuit op onbegrip en felle kritiek. Daar begint je dan niet meer aan.

Tegelijk blijkt keer op keer dat bazen die af en toe op de werkvloer te vinden zijn, interesse tonen en het gesprek aangaan over hoe het beter zou kunnen, weinig problemen met hun mensen krijgen.

Is het niet verbluffend dat 'het eenvoudige gesprek' zoveel kan helpen!

De relatie met collega's

Als de relatie met de collega's niet loopt ontstaat er een groot afbreuk risico. Op de een of andere manier zal dit toch besproken moet worden. Maar dat is meteen het probleem. Het slachtoffer heeft vaak het lef niet om het aan te kaarten. En als je op een gegeven moment uit je vel springt van woede, angst of bitterheid is vaak de reactie 'Zie je wel datie gek is'.

De teambaas, iemand van HR, een vertrouwenspersoon of de bedrijfs-arts moeten dan in het geweer komen. Helpt  dat niet of steekt niemand een vinger uit? En zitten de relaties met collega's en bazen goed vast in een interactie patroon  waar u zich akelig bij voelt. Overweeg dan serieus om op te stappen en elders solliciteren! De systeemdwang van zo'n patroon is vaak zeer hardnekkig.

Zingeving 

Soms spelen er heel andere zaken waar mensen steeds meer ongenoegen bij ervaren. Ga bij uzelf te rade en neem een besluit.

Trends en tips

Weerbaarheid

Waar het op neerkomt is een zeker assertiviteit om jezelf te zijn. Dat betekent je werk doen en tijdig je grenzen aangeven inclusief het gedrag dat je stoort. Dit is niet zo simpel als het lijkt want veel gedrag is verhuld. Zie de informatie over manipuleren.

•  Manipulatief gedrag van collega’s hanteren Weg uit het web van manipulaties. Hoe het herkennen en doorbreken   
• Manipuleren op emoties Machtsspelletjes bij vergaderen en onderhandelen

'Je moet tegen een grapje kunnen'
Je kan ook vastlopen omdat de interactiepatronen vastgeroest zijn op een niveau dat intimideren en bespotten heel normaal zijn. Je moet tegen een grapje kunnen, nietwaar. En als je niet mee doet lig je eruit.

U wilt niet meedoen? Ach, overal is wel eens wat. Niet vol te houden? Houd de eer aan uzelf en stap op! We moeten onder ogen zien dat sommige organisaties een ziekmakend effect hebben; zie Verwaarlozing en Organisatierot. In zo'n geval 'Don't blame yourself' maar 'Zoek een andere job'.

'It is not the person, it is the system!'

Andere stress en burn-out factoren

Het is niet lang niet altijd het werk

 Lifestyle

Een goede balans tussen spanning en ontspanning helpt burn-out te voorkomen. Lifestyle is sowieso een factor van groot belang. 

• Zie Work-Life Balance

Shit happens

Niemand knapt op van gebrek aan slaap, ruzie met de buren of tegenslag in de familie.  We worden af en toe gek gemaakt door gebeurtenissen waar we geen greep op hebben.

Laconiek reageren is niet iedereen gegeven. Doffe berusting en 'Niet Klagen maar Dragen' helpen niet veel. Slachtoffer gedrag maakt het alleen maar erger. Pak uw verantwoordelijkheid of zoek hulp.

Wat te doen? Meer tips en ervaringen.

Een scan van deze tekst kan u op ideeën brengen. Het accent ligt op 'Hoe aanpakken?', 'Wat te doen?' Kijk wat u zelf kunt oplossen.

• Tips om te ontstressen  Voorkom een te hoge werkdruk, stress en burnout.
• Soms is het het werk zelf. Zingeving kan uitkomst bieden.

Bedenk wel: 'Alles is een keuze'. Pak uw verantwoordelijkheid. Dit klinkt gemakkelijk maar is het niet. De volgende bijdrage kan helpen.

• Waarom stress geen vijand is maar een vriend. Stress wijst ons op waar we aan moeten werken om een evenwichtig leven te leiden.

Een burn-out kan te maken hebben met het interactie-patroon waarbinnen u moet functioneren. Dat kan heftig  belasten. Bij de koffie komt u erachter of uw collega's dat ook zo ervaren. Het aankaarten met de baas wil weleens helpen. Zo niet: 'Pak uw verantwoordelijkheid en uw biezen'.

Auteur: Prof. dr. Willem Mastenbroek, hoofdredactie ManagementSite.

^{Noot
Nederland is het laatste land ter wereld waar je nog de diagnose ‘burn-out’ kunt krijgen.
Elders bestaat dat niet (meer), ook de Wereldgezondheidsorganisatie dringt erop aan deze term niet te gebruiken. Als wij er ook mee stoppen, hebben we wel een probleempje. Dik anderhalf miljoen mensen (ongeveer 20 procent van de werkenden) hebben immers klachten die door bedrijfsartsen of huisartsen worden toegeschreven aan (dreigende) burn-out. Een aanzienlijk deel heeft hieraan gerelateerd langdurig ziekteverzuim. En dat zou dan eigenlijk niet bestaan? Die mensen hebben toch wel degelijk klachten.
Psychiater Christiaan Vinkers, een expert op dit gebied, betoogt dat burn-out  een verhullende term is en dat sommige mensen met dit label eigenlijk last hebben van andere zaken, zoals stemmingsproblemen of angststoornissen. Je kunt je ook afvragen of mentale druk altijd wel te maken heeft met werk. Heel vaak zijn juist de thuissituatie, relatieproblemen, zorgen om familie of financiële stress onderliggende factoren.
Dan is blijven werken wellicht eerder een oplossing – dat zorgt immers voor behoud van wat structuur en sociale interactie.}
_{Bron: Marcel Levi, Het Parool, 13 september 2025}

--------------------------------------------------
_{Dit A4tje is gebaseerd op de kennisbank-pagina  Burn-out, stress, werkdruk} 
^{Het past in onze serie over de essentie van belangrijke kennisbank-onderwerpen.
Een selectie uit de serie:
Gedragsverandering: de essentie in 2 A4tjes
Leiderschap als civilisatieproces
Beter samenwerken in 1 A4tje
Teams: de bouwstenen van uw organisatie. In 2 A4tjes
Onderhandelen in 1 A4tje
Missie en Visie in 1 A4tje}