Het zorgschandaal

Columns

Philadelphia Zorg: 800 zorglocaties, 10.000 clienten; aan de rand van de afgrond! Redenen: Iedereen was bezig met zijn eigen koninkrijkje betaald uit de AWBZ. Megalomane uitbreidingsdrift van de directie, kloosters, een kasteel, een sleepboot, een luxe hoofdkantoor. En het totaal ontbreken van toezicht en controles.
Zorgconcern Meavita: 20.000 medewerkers, 100.000 clienten; staat op omvallen! Redenen: Het niet realiseren van fusievoordelen en investeren in verkeerde projecten. Onvoldoende toezicht, totaal ‘out of control’ .
Miljonair dankzij via AWBZ betaalde rolstoelen: Directeur Jan B.maakt 6 miljoen euro winst op medische hulpmiddelen. Winst overgemaakt naar het belastingparadijs Singapore. Jan B. wordt met 2 andere bestuurders verdacht van belasting- en vastgoedfraude.

Drie voorbeelden van wanbeheer en schimmige geldstromen rond de thuiszorg en de AWBZ. Volgens de Volkskrant weet niemand waar de 22 miljard euro blijft die jaarlijks aan de AWBZ wordt uitgegeven.

De verhuftering van het bestuur heeft in de zorgsector toegeslagen. De omvang van de graaierij, grootheidswaanzin en wanbeleid is onduidelijk. Staatssecretaris Bussemaker van Volksgezondheid stelt dat ze precies kan aangeven hoeveel geld er gaat naar verpleging en verzorging, gehandicaptenzorg of de ggz. Dat zal best maar daar gaat het niet om. Wat gebeurt er met het geld? Weten we hoe het besteed wordt? Wordt het opgepot, uitgegeven aan onzin projecten? Is iets bekend over de kosten/kwaliteits verhouding van de ingekochte spullen of diensten? Laten we de rekenkamer af en toe los op de AWBZ miljarden? Dan is het angstig stil.
Geen wonder dat bedrijven en instellingen in deze sector overgaan tot ongeremde zakkenvullerij!? “Geen Wonder”? Er bestaat toch nog iets als fatsoen? Tja ..... De gelegenheid maakt kennelijk de dief. Wanbestuur krijgt te veel kans en de verhuftering slaat toe.
Maar de toezichthouders dan? “Ach, wie had verwacht dat het zó verkeerd zou lopen? We kunnen het niet helpen want we werden niet goed geinformeerd door de directies.”

Lang geleden maakte ik zelf deel uit van een raad van toezicht. Twee jaar lang goede resultaten en copieuze diners met leuke geschenken voor de partners! Mijn echtgenote kwam al met de vraag: “Liggen er niet nog een paar van dit soort functies in het verschiet?” Het derde jaar, totaal onverwachts, dreigde een faillissement. De twee financiële experts in de RvT – slimme kerels - keken beteuterd om zich heen. Ze begrepen er niets van .....
Mijn conclusie: “Geen lid worden van een RvT of een RvC tenzij je bereid bent je grondig in de situatie te verdiepen door middel van directe contacten met de echelons onder de directie tot en met de werkvloer”. Is dit een uniek en onbekend inzicht? Welnee, iedere toezichthouder of commissaris weet al jaren hoe de vork in de steel zit. Maar handelt men ernaar. Niet dus!

Wat nu? Elders beschrijf ik hoe moeilijk het is om het spel om poen en prestige in te dammen. Eigenlijk is het een zegen als wanbestuur, hebzucht en grootheidswaanzin ontmaskerd worden.
We waren een paar jaar terug ondersteboven van de bouwfraude. We zijn er uiteindelijk redelijk goed achter gekomen wat hier speelde. Zover zijn we nog lang niet in de sector van Zorg en AWBZ. Hoe worden de tientallen miljarden besteed die jaar in jaar uit door de belastingbetalers zijn opgebracht? We moeten toe naar transparantie en deugdelijke vormen van bestuur en toezicht. Als het ministerie niet snel met geloofwaardige maatregelen komt is een parlementair onderzoek op zijn plaats.
De bankiers krijgen de wind van voren maar de zorgverziekers hebben het nog over ‘betreurenswaardige incidenten’, terwijl honderden miljoenen het raam uit vliegen.

Actieve parlementaire bemoeienis met ‘Zorg & AWBZ’ lijkt mij veel belangrijker dan een onderzoek over Irak waar men in Den Haag nu al zo lang over debatteert. Irak is verleden tijd en er is niets meer aan te doen. Een efficiente AWBZ en doelmatige zorginstellingen zijn veel belangrijker voor onze toekomst. Waarom beginnen we niet meteen met een paar zaken die alleen maar heilzaam kunnen uitwerken? Laat de zorgondernemers extra controleren door de belastingdienst. Zet de toezichthouders aan het werk! Elimineer de administratieve rompslomp en versimpel de tijdvretende registraties waar de zorgwerkers gek van worden. Geef de kleinschalige thuiszorg weer alle kans.

Politiek Den Haag heeft het hiermee moeilijk want veel bestuurders en toezichthouders in deze sector zijn nauw verbonden met politieke partijen. Heeft men al te veel boter op het hoofd? Blijft het bij kamervragen over ‘betreurenswaardige incidenten’? Wordt de boel toegedekt met nobele woorden over de meest kwetsbare mensen in onze samenleving die we met rust moeten laten? We zullen zien.

Waar vind ik toepasbare kennis en gedeelde ervaringen

Probeer het Pro-abonnement een maand gratis

En krijg toegang tot de kennisbank. 110 onderwerpen, kritisch, wars van hypes, interactief en geselecteerd op wat wél werkt.

Word een PRO 

Jos Steynebrugh
Beste Willem,

je begon zo mooi in je eerste deel van wat ik vermoed (en hoop) dat een serie zal worden: minstens een drieluik. Maar hier, in deel twee, eindig je met een soort gelatenheid die ik niet herken uit de voorgaande stukken. Je eindigt met “We zullen zien”.

Wat heb ik NOU aan mijn fietsbel hangen?

Ik vermoed dat er velen met mij pis-pis-pis giftig kunnen worden over zoveel hufterigheid, maar vooral ook over zoveel “haben wir nicht gewust”. Het zij zo.
Kennelijk zijn de begrippen “haalplicht” en “brengplicht”, wat in het bedrijfsleven al decennia lang geaccepteerde procedures zijn, nog niet doorgedrongen het “ Meurassic Parc” van overheid en “ Gezondheidszorg” . Van de laatste: waar haalt men het gore lef vandaan om de branche hardnekkig “Gezondheidszorg” te blijven noemen als zoals blijkt, de branche zelf dóódziek is?. De realiteit heeft meer weg van “hangouderen probleem”. Zoiets van “waren ze er maar niet, dan hadden we het een stuk makkelijker”.

MAAR DAT IS NOG GEEN REDEN OM HET HIERBIJ TE LATEN.

J'accuse . . .
“ geleend” van Wikipedia. Frans voor "ik beschuldig" is de titel van een publicatie waarmee de schrijver Émile Zola in 1898 in Frankrijk de Dreyfus-affaire aan het licht bracht. Het pamflet heeft een grote invloed gehad op de Franse geschiedenis . . . Zola werd hiervoor veroordeeld tot een geldboete en een gevangenisstraf, die hij ontliep door voor een jaar naar Groot-Brittannië uit te wijken. (Wikisource).

Voorstel
Deze site is een van de meest toonaangevende sites op gebied van Management en aanpalende interessen. Kun je geen bezwaar tegen hebben, toch? Je hebt een lezerspubliek dat een behoorlijk deel van “weldenkend Nederland” interesseert, getuige het niveau van inhoud en reacties.

Waarom starten we niet een intekenactie voor mensen die hun handtekening zetten onder “J'accuse”? Wat mogelijk bleek met de code Tabaksblat moet hier zéér zeker en veel urgenter gebeuren. Er zit waarschijnlijk een waanzinnige hoeveelheid kennis, ervaring, ideën en méér dan voldoende verontwaardiging onder de lezers om een revolutie te veroorzaken.

Uit de ondertekenaars kunnen we die mensen selecteren die zich ECHT geroepen voelen hier iets aan te doen en . . . die de langste arm in de politieke anus hebben.

Één ondertekenaar met naam en toenaam heb je al: ondergetekende.

Groet,

Jos Steynebrugh
Marketing & Innovatie Consulent
www.changeenhancement.nl

Lex van Haarlem
HET CONFORMISME

Toedekken en schijnacties in het zorgschandaal zijn manifestaties van een op macht en hiërarchie georiënteerd beheers- en maakbaarheidsdenken.
Zeer veel Nederlanders herkennen dit, maar gedogen het tegelijkertijd. Dat geldt zowel neerwaarts als opwaarts en horizontaal in de hiërarchie. Verreweg de meeste mensen doen eraan mee.

Waarom? Omdat mensen hun nek niet durven en willen uitsteken als het eigen belang prevaleert boven het algehele belang en daarmee in strijd lijkt.

Hoe materialistischer mensen en culturen zijn ingesteld, hoe langer ze dit volhouden. Maar ook, hoe meer pijn ze diep van binnen gaan voelen. Dit kan heel ver gaan. Kijk maar naar het zorgschandaal.
Het is een knagende pijn waarvoor de metafoor geldt van de kikker in het langzaam opwarmende water.

DE DOORBRAAK

Er zijn twee hoofdvoorwaarden die het verschil kunnen uitmaken tussen het wel of niet laten voortsukkelen van het zorgschandaal.

1. Er breekt paniek uit

We schrikken in lokale omgevingen en collectief zo erg van de schandalen dat we tot inkeer komen. Schijnacties en nobele woorden om de boel toe te dekken worden dan niet langer gedoogd en leiden tot onaanvaardbare sociale onrust.

2. Er komen leiders aan zet die het conformisme doorbreken

Dit zijn leiders die mensen op een constructieve manier tot inkeer kunnen brengen en van daaruit een nieuw perspectief bieden.
Zij werpen mensen terug op zichzelf en plaatsen hen voor de keuze: inspiratie of bureaucratie.
Dat is niet gemakkelijk en vraagt om natuurlijk gezag en wijsheid op basis van de eigen levenservaring. Vaak hebben zij die opgedaan in moeilijke omstandigheden, zodat zij diep doorleefd van de hoed en de rand weten.

Hoe beter aan hoofdvoorwaarde 2. wordt voldaan, hoe minder paniek en pijn nodig zijn om structurele vooruitgang te kunnen boeken.

In de ordeloze crisistijd van vandaag ligt hier de ultieme uitdaging om aan te werken. En ja, dat kunnen we!
Lex van Haarlem
Beste Jos,

Met een handtekeningenactie "J'accuse" neem je in de kern van de zaak twee initiatieven.

1. ALARMERING

Je versterkt het alarmeringseffect dat uitgaat van de column van Willem en evenzeer van de column: "Is er voor een transitie in de zorg een transitie in de overheid nodig?" van Phia Smit-Vermeij en Riens Meijer (zie link 1 onderaan).

2. LEF

De initiatiefnemers én ondertekenaars tonen lef. Ik spreek van "lef", omdat ik er niet zeker van ben of het beter zou zijn om te spreken van "moed" danwel "overmoed".

Wat we hoe dan ook hard nodig hebben is wijs en moedig leiderschap om het zorgschandaal effectief aan te pakken.

Of wijsheid in de situatie van het zorgschandaal nú om zo'n handtekeningenactie vraagt, hangt echter af van vele factoren. Een goede timing is belangrijker dan snelheid.

Émile Zola heeft het destijds op de punten moed en timing precies goed gedaan. Dat hij net aan de dood is ontsnapt én zijn doel heeft bereikt, is hiervan tot op heden het tot de verbeelding sprekende bewijs.
Het maakt ook duidelijk dat overmoed en moed dicht bij elkaar liggen. Zo geldt dat ook voor wijsheid en dwaasheid.

Uit jouw reactie maak ik op dat jij jezelf in deze niet primair ziet als de wijze 'leider-initiatiefnemer', maar meer als één van de vooroplopende 'leider-ondertekenaars'.
Om misverstanden te voorkomen, beide rollen zie ik als honorabele leidersrollen (zie hiervoor ook mijn column "De verhuftering voorbij"; link 2).

Het zal me benieuwen wanneer er voor de aanpak van het zorgschandaal een wijze "leider-leidinggever" zal opstaan.
Hopelijk is daarvoor niet eerst zo'n handtekeningenactie nodig, want dan wordt de sociale onrust en de pijn die mensen lijden, eerst nog groter dan nu al het geval is.
Maar ja, als het moet, dan moet het!

Over mijn eigen rol in deze verhufteringsproblematieken (ook buiten het zorgschandaal) ben ik momenteel in een fase van bezinning.
Jouw reactie zet mij daarbij op een leuke manier aan het denken.

Groet,

Lex

LINKS

1. http://www.managementsite.nl/columns/1528/IS-ER-VOOR-EEN-TRANSITIE-IN-DE-ZORG-EEN-TRANSITIE-IN-DE-OVERHEID-NODIG-.aspx

2. http://www.managementsite.nl/columns/1524/De-verhuftering-voorbij-over-drijfveren-gesproken.aspx
Willem Mastenbroek
Auteur
@ Jos. ManagementSite is een internetmagazine, geen actiegroep. We willen een platform voor ervaringen ook in deze sector zijn. De situatie in de zorg is schrijnend. De zorg moet beter! Binnenkort starten we vanuit dit netwerk een nieuwe site: ZorgBeterMaken.nl. Mensen die een handtekeningen actie wil starten kunnen zich kenbaar maken op ManagementSite en ZorgBeterMaken.nl. Wij zullen dat van harte ondersteunen door er de nodige aandacht aan te geven en de discussie over over ingrepen en oplossingen te stimuleren.

@ Lex. Je schetst een scenario om uit de prut te komen: "Paniek en vervolgens leiders die het conformisme doorbreken." Zitten we al niet midden in dit scenario? Er zijn ongetwijfeld nu al bestuurders en toezichthouders die hun organisatie goed managen en organiseren; zie bijvoorbeeld: http://www.managementsite.nl/666/Overheidsmanagement-Je-moet-ondernemer-zijn-geen-manager.aspx
Ik zie in dit scenario ook een grote rol voor de professionals op de werkvloer. Van hun ervaringen kunnen we een boel leren. Wat we ook nodig hebben is een context waarin beter organiseren meer kansen krijgt. Administratieve rompslomp, onduidelijke procedures, bureaucratische fusie-molochen ... er moet nog een boel gebeuren. Zie de recente column in ManagementSite met als titel de rhetorische vraag: IS ER VOOR EEN TRANSITIE IN DE ZORG EEN TRANSITIE IN DE OVERHEID NODIG? Dit vraagt de politieke druk waar Jos naar verwijst. Het vraagt ook het aanreiken vanuit de sector van oplossingen waar de politiek zich sterk voor kan maken. Hier willen ManagementSite.nl en ZorgBeterMaken.nl aan bijdragen.

Jos Steynebrugh
@Wim
Je domein is er al, zag ik. Tien met een gnifel
Jos

Lex van Haarlem
Willem,

Uiteraard zijn er "nu al bestuurders en toezichthouders die hun organisatie goed managen en organiseren". En dat geldt ook voor professionals op de werkvloer. Gelukig maar.
Dat is alleen niet mijn punt.

Mijn punt haakt in op het feit dat de situatie in "lokale omgevingen" schrijnend is. En deze lokale omgevingen staan niet op zichzelf, ze maken deel uit van een grotere context. Met jou stel ik daarom vast: "De zorg moet beter!"

We zitten nota bene in een situatie dat jij en ook Riens Meijer en Phia Smit-Vermeij dat zeer indringend en in niet mis te verstane termen in jullie column's neerleggen.
Wat mij betreft overigens, een absoluut goede zaak. Op cruciale plekken zitten mensen gewoon nog steeds te pitten! Crisis of niet. Die voelen geen pijn en zien geen paniek.

Zolang dat het geval is, zijn mijn opmerkingen over het doorbreken van het conformisme in lokale omgevingen die deel uitmaken van een grotere context, wel degelijk actueel (nogmaals: ook al zijn er ook organisaties met wakkere bestuurders, managers en professionals).

Dat betekent (1):
dat er lokaal én in de grotere context nog steeds mensen op sleutelposities zitten, die tot inkeer moeten komen.

Inkeer, jazeker. Naar binnen dus. Niet als alternatief voor alle noodzakelijke maatregelen van beter organiseren, maar als iets om vooral niet te vergeten. Omdat anders het dweilen met de kraan open ten ene male niet is te stoppen.
Geloof me, dit is geen overbodige opmerking! Lees mijn gedicht er nog maar eens op na (link 1).

Dat betekent (2):
dat hoe meer wijze en moedige leiders er in sleutelposities aan zet kunnen komen, die vanuit een diepe levenswijsheid én met kennis van zaken het conformisme kunnen doorbreken, hoe minder aanhoudende pijn en nog toenemende paniek en pijn er nodig zijn voor een doorbraak naar structurele vooruitgang.

Iedereen kan hierin vanuit een persoonlijk leiderschap zijn of haar eigen verantwoordelijkheid nemen, ongeacht zijn of haar functie of positie.
Om dit te benadrukken spreek ik in mijn column "De verhuftering voorbij" van: "sleutelposities van 'leidinggeven, leidingnemen, leidinghelpen en leidingtoezicht'" (link 2).

LINKS
1. http://www.managementsite.nl/content/html/116.asp?aid=687
2. http://www.managementsite.nl/columns/1524/De-verhuftering-voorbij-over-drijfveren-gesproken.aspx
Frans van der Reep
Lid sinds 2019
dag Willem,

Er zijn ook veel hoopvolle tekens. Moeten wordt steeds meer ontmoeten. Ook in de Zorg. Kijk naar wat er met "Buurtzorg" aan het gebeuren is. Kijk hoeveel aandacht "de intensieve menshouderij" van Jaap P. krijgt en boeken als "hoe word ik een rat. Ook de "commerciele monteur" bij KPN is een groot succes.

Ik zie een aantal trends die in hun consequentie allemaal op het zelfde neerkomen.
- moeten wordt ont-moeten
- topdown ontwikkeling steeds meer bottom up ontwikkleing ( blogs, wiki's)
- zelfroosteren waar ik zelf in 2001 al over schreef en een aantal keer heb ingevoerd (Thuiszorg Utrecht, KPN). En waar bedrijven als Paralax en Dehora nu sterk op inzetten
- boober.com, nog geen succes maar het zaadje is er . Kijk wat Tesco aan het doen in the UK.
-back- to-basics: de klant betaalt niet meer voor flauwekul.
- roep om integriteit. van rule-based terug naar principle based

Allemaal bewegingen naar "geen groei zonder wortels". van machtstrijd naar strijdmacht, van survival of the fittest naar survival of the most cooperative om er maar eens wat woorden tegenaan te gooien.
De beweging van dingen regelen via "fragmenteren" en dus de noodzaak van coordinatie via management naar "helen" vanuit communities die zich via Internet en corporate social networking vormen zal zich denk ik nu snel voltrekken omdat er geen alternatief is en omdat we dat eigenlijk wel weten. Hierarchie is gewoon te duur geworden als manier om spullen en knullen aan een doel te koppelen. Internet is 50-70% goedkoper.

We kunnen het ons niet veroorloven mensen gelijk te schakelen met hun functiebeschrijving omdat je de organisatie dan berooft van hun meest kostbare bijdragen aan de organisatie en het ook als medewerker niet fijn voelt als een frietje behandeld te worden in het bedrijf als grote fritessnijder.

Ik heb je eerder verteld dat "heelheid"besparingen oplevert van 30-40% en halvering van het ziekteverzuim. Over klanttevredenheid ( zie Buurtzorg) hebben we het dan nog niet eens. Overal waar beslissen, betalen en genieten in een hand komt ontstaan dit soort effecten.
Dus: klant naar binnen, overhead naar buiten.....niet tegen te houden denk ik aan deze kant van de wereld..
Frans
www.inholland.nl/digitalworld



Lex van Haarlem
Met wat Frans van der Reep naar voren brengt in zijn reactie van 250209, stem ik op inhoudsniveau volledig in. Hij schetst een toekomstgericht beeld dat mij aantrekkelijk voorkomt, en laat zien dat er al veel ontwikkelingen in de ‘goede’ richting op gang zijn gekomen. Hoopvolle tekens, inderdaad!

Nu ga ik doorredeneren. Frans spreekt van trends. Die trends zijn niet van vandaag. Dat wordt ook bevestigd door de hoopvolle tekens waarover Frans spreekt. Dat zijn geen gedachtespinsels, maar concreet in de werkelijkheid waarneembare ontwikkelingen. Het zijn ontwikkelingen die al jaren in de maak en concreet aan de gang zijn. Bepaald niet verwaarloosbaar in omvang.

Nu ga ik in gedachten een stukje terug in de tijd. Naar 2006 of 2007 of zo. Zien we dezelfde hoopvolle tekens? Ja, op hoofdlijnen zeker, maar is het ook de mainstream?
Nee, de mainstream werd toen, net als nu, bepaald door – ik gebruik de woorden van Frans – “machtstrijd, survival of the fittest, fragmentatie en coördinatie via management, hiërarchie, medewerkers als frietjes en het bedrijf als de grote frietsnijder”, etcetera.
Toen konden we dus ook zeggen, net als nu: “Hoopvolle tekens, inderdaad!”.

En nu is er in de mainstream ‘ineens’ sprake van een mondiale crisis waarvan de omvang de verbeelding van de meeste mensen in 2006 of 2007 ver te boven gaat.
Ik ga er nog steeds vanuit dat de trends die Frans noemt, structureel in tact zijn.

Toch zit ik er nu heel anders in dan in 2006 0f 2007. Zowel de kans op een doorbraak, alsook de bedreiging van een terugval of verdere escalatie van de wanorde in de 'oude' mainstream zijn groter dan ooit.
Die kans moeten we willen grijpen en die terugval of verdere escalatie moeten we met man en macht zien te voorkomen.
Lees alleen maar eens het gedicht “Werkloos” van Tsead Bruinja (link 1).

Het is goed om jezelf en anderen in het vuur van de strijd met ‘hoopvolle tekens’ vertrouwen en moed in te praten. Het is een valkuil om daarbij in één adem het artikel “Beter bestuur of verhuftering” (link 2) en de column “Het zorgschandaal” van Willem Mastenbroek te relativeren.

Die valkuil is dat het op inhoudsniveau wijzen op hoopvolle tekens, afhankelijk van de context waarin je dit doet, kan neerkomen op het zingen van een slaapliedje op betrekkingsniveau.
Met goede bedoelingen ondermijnt dit het belang van een functionele “sense of urgency” waar Phia Smit terecht op wijst (link 3).

Er mag geen onduidelijkheid over zijn. Wel bemoediging, maar geen slaapliedjes, ook niet op betrekkingsniveau.

LINKS
1. http://www.waterlandstichting.nl/?p=artikelen&s=bekijken&id=1548&
2. http://www.managementsite.nl/687/Strategie-en-Bestuur-Beter-bestuur-of-verhuftering.aspx
3. http://www.managementsite.nl/columns/1528/IS-ER-VOOR-EEN-TRANSITIE-IN-DE-ZORG-EEN-TRANSITIE-IN-DE-OVERHEID-NODIG-.aspx
Edwin Leutscher
Lid sinds 2019
Waarom laten bestuurders zich vooral leiden door zichzelf? Waarom stellen bestuurders zichzelf centraal terwijl ze aan het hoofd van organisaties staan die veelal juist gericht zijn op andere mensen, zoals scholen en zorgorganisaties? Wanneer je leiding geeft aan deze organisaties staat het kind, de leerling, de patiënt of de cliënt toch centraal? Noem mij naïef, maar het zou zo wel moeten zijn. In de zorg zijn er teveel bestuurders met de eigenschappen zoals jij ze beschrijft. Er zijn in de zorg teveel bestuurders met een groot ego, met een focus op geld en op meer geld. Je noemt de herkenbare voorbeelden van Philadelphia, Meavita en het IJsselmeerziekenhuis. De fusies in de jeugdzorg en de vertrekpremies voor falende zorgbestuurders die zijn uitgekeerd in 2008 en geschat worden op € 20 miljoen, zijn andere voorbeelden. Het heeft allemaal te maken met hebzucht; meer, meer, meer. Al het geld dat hier mee is gemoeid komt nooit meer terecht bij de zorg zelf.

Ik wil in deze reactie even doorgaan over de zorg. Gelukkig zijn er voorbeelden van positieve ontwikkelingen in de zorg. De laatste tijd komt Buurtzorg Nederland geregeld in het nieuws. Een prachtig voorbeeld van slim organiseren en klanten centraal stellen. Typerend genoeg is deze positieve innovatie geen initiatief van een bestuurder, maar van een man die jaren lang met de voeten in de klei heeft gestaan. En zo zouden veel meer voorbeelden van schitterende zorgverbeteringen moeten worden gepubliceerd. Met voldoende tegendruk middels het publiceren van positief kritische bijdragen moet het mogelijk zijn de (extreem) traditionele zorginstellingen om te buigen en de beschreven trends te stoppen. Eind maart start met dit motto het blog ZORGbetermaken.nl. Het doel van het blog ZORGbetermaken.nl is managers, bestuurders en adviseurs met positief kritische bijdragen te prikkelen verbeteringen door te voeren waar klanten en professionals echt beter van worden.

Wij nodigen zorgprofessionals en zeker ook klanten van de zorg, van harte uit hun tips, verbetervoorstellen, evaluaties en ergernissen te ventileren op het blog. Zij staan immers in de dagelijkse praktijk en lopen tegen absurde dingen aan. We zijn op zoek naar positief kritische bijdragen mét praktische verbetertips.

Uiteraard zijn ook bestuurders, managers en adviseurs van vernieuwende zorginstellingen van harte uitgenodigd hun in de praktijk werkende verbeteringen te beschrijven. De positieve aandacht richt zich op gerealiseerde veranderingen, verbeteringen, methoden en technieken en/of innovaties die in de praktijk werken. Daarmee worden de traditioneel ingestelde zorgorganisaties geïnspireerd om zaken anders te doen en de organisatiefocus werkelijk op klanten en zorgprofessionals te richten. Vanuit die focus kan de organisatie duurzaam kostenefficiënt werken met tevreden klanten en zorgprofessionals als resultaat. Daar wordt de zorg beter van.
Christian ter Maat
Woningcorporatie Rochdale verkocht honderden woningen aan RVG Beleggingen voor ruim euro 34 mln zonder dit te melden aan de minister van Volkshuisvesting. Eerder, in april, heeft de Rotterdamse woningcorporatie Woonbron naar schatting euro 200 mln geïnvesteerd in het omstreden prestigeproject de ss Rotterdam. Diverse woningcorporaties worden steeds actiever buiten de sociale huisvestingssfeer, eveneens zonder ministeriële toestemming. Het zijn allemaal beslissingen die aan de respectievelijke raden van commissarissen (rvc) hadden moeten worden voorgelegd.

Het zonnekoninggedrag van bestuurders, hebzucht en geloof in luchtkastelen waren volgens Kees Cools, hoogleraar finance bij de Rijksuniversiteit Groningen, de werkelijke oorzaken van de grote fraudeschandalen. Deze symptomen waren ook vast te stellen, door de rvc, bij de directies van woningcorporaties. Bijvoorbeeld bij Rochdale; het rijden van Möllenkamp in een Maserati met chauffeur en zijn Spaanse villa in het dorpje Altea, waar verschillende prominente zakenpartners van Rochdale een huis hebben (FD 31 december).

De conclusie van Willem: “Geen lid worden van een rvt of een rvc tenzij je bereid bent je grondig in de situatie te verdiepen door middel van directe contacten met de echelons onder de directie tot en met de werkvloer” is meer dan aanbevelingswaardig. Helaas zijn echelons onder de directie ook niet altijd vrij van de zorg- of wooncorporatie smet. De organisatierot sijpelt van boven naar beneden.

Bijvoorbeeld binnen de wooncorporatie Stadgenoot zijn er diverse koninkrijkjes en worden er machtspelletjes gespeeld. De belangen van de bewoners (redelijke huur en kwalitatief technisch beheer tegen marktconforme kosten) zijn ondergeschikt aan het Mastodonten gedrag. Daar de huisvesters in Amsterdam veelal onderdeel van ‘de rode familie’ zijn, verwacht men toch focus op het thema kwalitatief woongenot?

De reputatie van Stadgenoot is al behoorlijk slecht, zelf zien ze dat anders. Op dit moment worden de meeste tekortkomingen in de organisatie onder het kleed van de fusie geschoven. Het is inmiddels al een behoorlijk stoffig kleed geworden en het begint te rotten. Willem Mastenbroek noemt dit ‘organisatierot’.

Lees het hele Stadgenoot artikel via de link hieronder; Woningcorporatie Stadgenoot misbruikt macht en verzandt in organisatierot.

http://www.gekopklanten.nl/marketinglinks/woningcorporatie-stadgenoot-misbruikt-macht-en-verzand-in-organisatierot/

Jeroen de Groot
Lid sinds 2019
Beste Willem en Lex,

Voorbeelden van twee leiders die het conformisme doorbreken tref je aan in het boek:
The Nun and the Bureaucrat--How They Found an Unlikely Cure for America's Sick Hospitals

Dit inspirerende boek en begeleidende documentaire op DVD verhalen over hoe een tweetal grote zorgorganisaties (40 en 23 zorginstellingen) een transformatie doormaken, geleid door een non en een ex-minister (the bureaucrat).

Schrijnende problemen worden opgelost door de professionals de ruimte te geven en te ondersteunen met methodieken die Toyota groot hebben gemaakt. Bewijs dat systeemdenken en continue verbetering ook succesvol is toe te passen in de gezondheidszorg!

Me dunkt een uitstekende en praktische manier om de transformatie in de zorg aan te pakken. Welke bestuurder durft het aan?

Jeroen
Lex van Haarlem
Beste Jeroen,

De titel van het boek dat je aanbeveelt, spreekt me tot de verbeelding. Ik ga het zeker lezen.

Dank en groet,

Lex
Frans van der Reep
Lid sinds 2019
leuk gesprek hier....
uiteindelijk denk ik dat we uitkoemen bij
"verbeter de wereld, begin bij jezelf..

Op een afstandje oordelen over anderen is gemakkelijk. maar als jij 5 mio bonus kunt krijgen , zeg je dan neen?
Ik denk dat veranderen van "ik" is. Zolang er nog wordt gepraat in de 3e persoon gaat er niets gebeuren denk ik.

Ik ben niet naief maar wel optimistisch. En inderdaad: het is een tijd van persoonlijke keuzes. Waar sta jij?

Hier een klein verhaaltje dat ik schreef voor Somesso Zurich.

Towards Survival of the most Cooperative…

One of the curious and appealing business trends for me is that the web 2.0 and corporate social media foster ‘togetherness’ in the business arena and almost force us to really cooperate instead of struggle. Why? The Internet induces market price cuts up to 40% due to more market transparency. Good examples how this works are airline tickets and dinky toys. Because of this price fall companies cannot afford inproductive overhead and internal politics anymore. This type of non value adding activities would put them out of business at once in the digital world! So, the game is no longer about survival of the fittest but about survival of the most cooperative. The game is not about ‘taking’ and ‘having’. It is about ’sharing’ and perhaps even ‘giving’!! It’s not about reciprocity. It’s about trust. Not only about being reactive and reacting. Also about creating. I feel this is the reason that topics like personal leadership (Covey!) and having a spiritual life are on the business agenda again. Spirituality as a pre-condition for economic development and earning power….the holy books almost entering the board rooms. Who would have thought that 15 years ago… Fascinating!!!

Frans van der Reep




Frans van der Reep
Lid sinds 2019
kortom,
"houd de zorg kloppend"

Frans
Lex van Haarlem
"Verander de wereld, begin bij jezelf". Dat zegt Frans van der Reep. Vervolgens citeert hij een hoopvolle tekst onder de titel: "Towards Survival of the most Cooperative…".
Met een voorzichtig kritische toon zegt hij dat er niets verandert zolang we in de derde persoon blijven praten.

De denkwereld en het waardensysteem waar Frans in zijn reactie iets van laat zien, spreken mij aan. Er komt nu alleen iets bij.
Sinds eind vorig jaar hebben we de kredietcrisis en inmiddels ook in alle hevigheid de economische recessie/depressie. Hiermee is het wereldgebeuren ingrijpend veranderd.
Bij vele mensen is het bewustwordingsproces in een stroomversnelling gekomen. Bij velen kan of zal dit nog gebeuren.

In de plotseling veranderende dynamiek van de historische ontwikkelingen dienen zich essentieel nieuwe kansen en bedreigingen aan. Mensen spelen daar op in. Uiteenlopende krachten – conservatieve, progressieve, enzovoort – doen dat op hun eigen wijze.
Het spel is daarmee in een geheel nieuwe, niet-vrijblijvende fase beland. Waar je ook staat, voor de meeste mensen geldt: ‘het kan vriezen, het kan dooien’.

Zelf-kritisch blijven en niet naar buiten projecteren wat bij jezelf thuis hoort, zijn grondwaarden die wat mij betreft in dit nieuwe strijdtoneel onverkort overeind moeten blijven. Tegelijkertijd moeten mensen die daar inmiddels goed in zijn getraind, ín de harde werkelijkheid met twee benen op de grond staan én hun tastbare bijdrage leveren.

Het is onvermijdelijk en nu zinvoller dan ooit dat er op deze website in oprecht heldere bewoordingen ook in de derde persoon wordt gesproken. De werkelijkheid vraagt erom dat dingen bij de naam worden genoemd.
Dat wil niet zeggen, dat auteurs van scherpe teksten in de derde persoon niet kritisch naar zichzelf zijn, of hoeven te zijn.
Frans van der Reep
Lid sinds 2019
dear all,

een geweldige uitspraak vind ik die van Loesje: meervoud van lef is leven.
Ik denk dat die ook op u en mij slaat. Het leven gaat over: be willing to experience. Maar wie is nu echt hiervoor beschikbaar?

Even een beetje analyse. Mensen hebben bewustzijn op drie niveaus, je dierenbewustzijn, je intellectuele bewustzijn en je compassie bewustzijn. Sommigen zeggen dat er een vierde bewustzijnsniveau aan het bijkoemen is. So be it. Ik heb dat voor mijn bijdrage aan het debat niet nodig.
Wel de vaststelling dat we voor het merendeel vanuit ons dierlijk bewustzijn leven.
Wat is de overlevingsstrategie van heel veel dieren? Inderdaad: aanpassen aan de omstandigheden. Survival of the fittest. En wat is de korte termijn aanpassing heel vaak? Inderdaad: camouflage.

Ik denk dat bijvoorbeeld zaken als functiebeschrijvingen, management allemaal camouflage tactieken zijn. maar dit ter zijde.

De vraag om leiderschap is de vraag camouflage op te geven en op te staan. To take a stand. Als u dus zichzelf vraagt leiding over uw leven te nemen ( vgl de mooie dingen die Alois Gruen hierover gezegd en geschreven heeft) vraagt u zichzelf en anderen hun camouflage op te geven, de kern-overlevingsstrategie van velen. Natuurlijk mag u dat vragen, om te beginnen van uzelf. Maar realiseert u dan goed wat u vraagt.

Dit geldt ook voor de vraag om leiderschap. Leiderschap over anderen begint met leiderschap over uzelf? Leidt u uw eigen leven? Of laat u zich leiden? Durft u eerlijk antwoord te geven aan uzelf?

Zo hebben we ook allemaal een ego als onderdeel van onze eigen, persoonlijke veiligheidsstrategie. Als we vragen om leiderschap vragen we om het opgeven van veiligheid aan mensen. We vragen namelijk dat een of meer personen opstaan. Realiseert dat dit dwars ingaat tegen onze genen...Ik denk dat dit alleen lukt als er een alternatief voor die veiligheid word geboden. En ik denk dat het belangrijk is dat we de reikwijdte van onze vraag beseffen.

We worden niet allemaal als Dalai lama geboren.

Frans van der Reep

Jos Steynebrugh
@Frans

Wel eens een pas geborene in de ogen gekeken?.
Elke baby wordt geboren als Dalai Lama.

Helaas, al snel leren we ons aanpassen aan de harverscheurende werkelijkheid van alle dag. Dan worden we slim, handig, leep, ratje of crimineel, al naargelang ambitie. En nou niet "de omstandigheden" of "de tijd" de schuld geven: het is een rij van tienduizenden grotere en kleinere beslissingen die uitmaken waarvoor je afstudeert in het rijtje van hiervoor. En als het je niet bevalt, DOE er wat aan. Neem verantwoording voor wie je bent en wil zijn is mjjn devies.

Groet,
Jos Steynebrugh
Marketing & Innovatie Consulent
www.changeenhancement.nl





Lex van Haarlem
Beste Frans,
Door jouw reactie “oordeelt opdat ge niet geoordeeld worde” in de discussie over het zorgschandaal, die gericht is aan “dear all”: moet ik mij, als één van allen, aangesproken voelen. Het vreemde is alleen, dat ik werkelijk niet weet hoe of in welk opzicht.
Hieronder geef ik aan wat ik zoal heb geprobeerd.

In de laatste alinea van jouw reactie zeg jij: “Als we vragen om leiderschap, vragen we om het opgeven van veiligheid aan mensen. We vragen namelijk dat één of meer personen opstaan” en “Ik denk dat het belangrijk is dat we de reikwijdte van onze vraag beseffen”.

Ik steek niet onder stoelen en banken dat ik het juist in deze tijd van belang acht dat mensen die er aan toe zijn, ‘waarachtig’ persoonlijk leiderschap gaan tonen. Afhankelijk van hun situatie in rollen van leidinggeven, leidinghelpen, leidingnemen en leidingtoezicht.
Je kunt zeggen dat ik mensen daar dus toe oproep.

Mensen die op deze oproep ingaan, nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen leven en doen dat ook in de interactie met andere mensen, die zich daar op hun beurt wel of niet door aangesproken kunnen voelen.
Mijn oproep is zo bezien niet vrijblijvend. Ook al zal hij alleen gehoord worden door mensen die hem kunnen horen, als zulke mensen opstaan in de omgeving van mensen die mijn oproep niet horen, dan krijgen deze laatsten er indirect toch mee te maken.
Gaat dit volgens jou soms te ver? Of denk jij dat ik mij de reikwijdte van mijn oproep of vraag niet besef?

Met voorbeelden en omschrijvingen probeer ik in column’s en artikelen duidelijk te maken wat ik bedoel.

Wil jij mij uit de brand helpen? Moet ik mij aangesproken voelen door de inhoud van jouw reactie? En zo ja, kun je dan specifieker zijn en e.e.a met argumenten toelichten?
En zo nee, wat is dan jouw bedoeling met deze reactie aan “dear all”?

Of moet ik mij soms door de titel van jouw reactie aangesproken voelen? Die zou betrekking kunnen hebben op het feit dat ik graag duidelijke taal spreek over dingen die mij wel en niet goed dunken in de huidige tijd van chaos en crisis.
Overigens gebruik ik daarbij – naar mijn eigen mening althans – duidelijke argumenten. Bovendien vraag ik mij altijd af of ik niet ordinair zit te projecteren en/of over anderen uitstort, wat ik bij mijzelf zou moeten houden.

Deze vorm van zelfreflectie of zelfkritiek houd ik meestal bewust impliciet of deel ik slechts met mensen in een vertrouwelijke sfeer. Op het web is dat dus meestal niet zichtbaar, hetgeen niet wil zeggen dat het er niet is.

In mijn reactie: “Ik, Wij én Het" van 200309 in het kader van de discussie over het zorgschandaal heb ik dit toegelicht.

Tenslotte zou ik nog kunnen bedenken dat jij er voor jezelf en voor anderen een voorstander van bent om te leven naar de letter van de regels: “Spreken is zilver, zwijgen is goud”, “Verander de wereld, begin bij jezelf” en “Oordeelt niet, opdat gij niet geoordeeld wordt”.
Dan loop ik echter opnieuw vast, want dan zou ik nog nooit iets van jou gehoord of gezien kunnen hebben, toch?

Daarom herhaal ik mijn vraag. Wil jij mij uit de brand helpen? Moet ik mij aangesproken voelen door jouw reactie? En zo ja, kun je dan specifieker zijn en e.e.a met argumenten toelichten?
En zo nee, wat is dan jouw bedoeling met jouw reactie aan “dear all”?

Met vriendelijke groet,
Lex
Frans van der Reep
Lid sinds 2019
dank Lex en anderen voor voor je reactie.

Mijn reactie komt een beetje voort uit het grote aantal verzuchtingen die ik lees rond het thema "er is meer leiderschap nodig".

Twee elementen in de vraag zoals ik die snap. Even kort door de bocht. Is er leiderschap? En is er ego?

Is er leiderschap in Nederland Volgens mij is er heel veel leiderschap, ook in Nederland. De vraag is voor mij veel meer of die ook zijn weg vindt naar de boardroom van het bedrijfsleven. Heel veel leraren, huisvrouwen en wijze senioren zijn bijvoorbeeld zeer getalenteerde en inspirerende topleiders die hebben begrepen waar het in het leven om gaat. En die hun volle verantwoordelijkheid nemen.

Misschien moeten we voor leiderschap ergens anders zoeken. En misschien moeten we het talent om talent te zien verdiepen.

Je hebt natuurlijk allerlei soorten leiderschap maar of de daarmee samenhangende talenten iemand kwalificeren voor topcarrieres en of ze leiden tot de kwalificatie toptalent vraag ik me af.

Nu over ego. Ik zie persoonlijk, ik zei het eerder, een ego als onderdeel van iemands survival kitje. Iemand met een groot ego heeft doorgaans een zwak bronbewustzijn en een zwak ontwikkeld intern referentiepunt voor eigenwaarde. De achterkant van ego is dan ook angst.

Ego is volgens mij ook niet goed of fout. Het is zoals het is en kennelijk heeft iemand met een groot ego dat nodig op dat moment in zijn/haar leven. Ego's zien dit overigens heel anders.

Iemand op zijn/haar ego aanvallen of aanspreken heeft volgens mij totaal geen zin. Het enige dat helpt is zo iemand een andere vorm van veiligheid bieden die ook als zodanig herkend wordt door betrokkene. Dan heeft hij of zij geen ego meer nodig namelijk. Qua communicatie uitdaging typisch een Mars/Venus situatie.

Hoe ik naar leiderschap kijk?
Hier een tekst van Teresa van Avila, Spaans mystica (1515-1582).

"En mocht je soms niet weten
waar je Mij zult vinden
dwaal dan niet van hier naar ginds
maar, als je Mij wilt vinden,
moet je Mij zoeken in jezelf.
Want jij bent Mijn onderdak
jij bent Mijn thuis en plaats van rust,
en daarom klop ik altijd bij jou aan
als ik in jouw gedachten
de deur gesloten vind.
Buiten jezelf hoef je Mij niet te zoeken
want om Mij te vinden
zal het genoeg zijn om Mij te roepen;
Ik zal dan altijd meteen bij jou zijn,
en Mij moet je zoeken in jezelf."

Leiderschap zit denk ik vooral in jezelf. Het vereist wel veel LEF om dat pad te gaan en je eigen leiderschap te aanvaarden en vandaar uit het leven aan te gaan. De stap van camoufleren naar opstaan zoal ik eerder zei. Ik vind dat zelf trouwens een enorme worsteling.
Maar uiteindelijk is het mijn besluit: be willing to experience.

Waar dit thema leiderschap nu vandaan komt? Voorzover ik daar iets over vind verwoord ik het in "waar mensen alleen worden verbonden door nut en productie ontstaat heimwee naar de oorsprong".

:)Frans








Lex van Haarlem
Beste Frans,

Wat leuk dat je met een uitgebreide reactie komt op ondermeer mijn "Ra, ra-vraag".

Graag zal ik met een goed doordachte reactie komen. Aanknopingspunten zie ik genoeg. Nu ontbreekt het mij even aan voldoende tijd.

Om toch snel te zijn, nu dan dit voorberichtje.

Groet,

Lex
Lex van Haarlem
Beste Frans,

Dank voor jouw openhartige reactie: ”Leiderschap en ego”. Nu wordt mij duidelijk waar jij staat t.a.v. het onderwerp leiderschap.

Weet je, in eigenlijk alles wat jij zegt, kan ik mij uitstekend vinden. Ik zet enkele punten – deels in mijn eigen woorden –onder elkaar, en borduur erop voort.

[1] “Veel leraren, huisvrouwen en wijze senioren zijn getalenteerde en inspirerende topleiders. Die hebben begrepen waar het in het leven om gaat”.

Helemaal mee eens. Hoezo die vanzelfsprekende focus op topcarrières?

[2] “Laten we het talent om talent te zien, verdiepen!”

Graag, sloof ik me enorm voor uit.

[3] “De achterkant van ego is angst. Ego is als fenomeen niet goed of fout, maar is zoals het is”.

Angst is een slechte raadgever. Maar – voor wie het kan zien – ook vaak een goede richtingwijzer. Een mogelijkheid om met angst om te gaan is: “ga op de problemen af, of er doorheen, i.p.v. ervoor terug te deinzen of vooruit te vluchten”.

[4] “Leiderschap zit in jezelf. Het vereist LEF om je eigen leiderschap te aanvaarden en het leven van daaruit aan te gaan. Dat is een enorme worsteling en begint met een persoonlijk besluit: :”be willing to experience””.

Zo’n besluit leidt in tot een risicovol avontuur, waarin ook veel kan misgaan.
Voor wie dit afstandelijk bekijkt, is de keuze eenvoudig: zo’n heldenavontuur moet je ‘gewoon’ aangaan, toch?

Totdat je er midden in zit, dan wordt het wel anders. Teresa van Avila weet daar alles van, daar hoeven wij niet aan te twijfelen.

[5] Teresa van Avila zegt: “Buiten jezelf hoef je Mij niet te zoeken,
want om Mij te vinden zal het genoeg zijn om Mij te roepen.
Ik zal dan altijd meteen bij jou zijn”.

[6] Het ego reageert daarop en zegt: “da’s mooi, inderdaad, zo zit het”, en vervolgens ontspoort subjectivisme gemakkelijk in super-narcisme.

[7] De oprechte leerling daarentegen, zegt: “maar dát is niet de bedoeling”, en vervolgens raakt ‘zij’ gemakkelijk de weg kwijt.
‘Zijn’ subjectieve multi-perspectivisme kan dan gemakkelijk ontsporen in a-perspectivische waanzin.

[8] ‘Ware’ leiders, zoals ik ze zie, zijn geen mystici, maar kunnen in de dagelijkse praktijk – waar zij zich ook bevinden – op een evenwichtige en waarachtige wijze omgaan met dit dilemma, en anderen die dat willen, hiermee een handje helpen.

Dit is iets wat mystici waarschijnlijk ook kunnen, maar wat hen nog niet tot ‘ware’ leiders in de concrete praktijk van het dagelijks leven maakt.

[9] Jij zegt in jouw stukje over het ego: “Het enige dat helpt, is zo iemand een andere vorm van veiligheid bieden, die ook als zodanig wordt herkend door de betrokkene”.

Dat is minder uitvoerig geformuleerd, maar komt – qua leiderschap – volgens mij op hetzelfde neer.

[10] Waar ik het las weet ik niet. Maar ergens gaf jij aan dat jij de antropologie als één van de meest spannende aandachtsgebieden in de organisatiekunde ziet.

De antropologie bevindt zich midden in het domein van "Het goede".

Voor veel organisatiekundigen lijkt mij dit een 'goede' gedachte. Wijs om serieus te overwegen.

Met vriendelijke groet,

Lex
Frans van der Reep
Lid sinds 2019
snappen Lex. Dank voor je reactie.
Ik denk dat als je werkelijk aansluit op de "IK' in je, met een knipoog naar die mystieke tekst, je veilig bent en niet in narcisme zult vervallen.

Alleen dat vereist diep vertrouwen van een soort die ik soms voel maar waarin ik nog veel te winnen heb.

Meer practische vraag die ik heb is of de boardroom wel op leiderschap selecteert. Cq: op welke kwaliteiten selecteert de boardroom.

Frans

Meer over Zorg