Bezuinigen, weer die kaasschaaf?

De broekriem wordt verder aangetrokken door gemeenten, provincies en andere lagere overheden. De effecten van de economische recessie komen via de algemene uitkeringen uit het GemeenteFonds terecht bij de lagere overheden. Bezuinigen! Geen geliefde bezigheid natuurlijk maar we ontkomen er niet aan lijkt het. Gemeenteraden vragen om scenario's of anderszins om inzicht te krijgen in mogelijke bezuinigingen. Ambtenaren en consultants zijn hard aan het werk om dit voor elkaar te krijgen. Dit inzicht wil men gebruiken om zich voor te bereiden op het college programma na de verkiezingen in maart 2010. 'Minder' lijkt het parool, 'minder' voor de stad, minder voor de inwoners, ondernemers en bezoekers van de stad. De kaasschaaf wordt uit de kast gehaald en een mooi rapport wordt opgesteld waaruit de (aanstaande) bestuurders kunnen kiezen, aan de hand van vragen die in de kern te lezen zijn als: kan het een beetje minder. De kaasschaaf! Deze aanpak kost veel energie. Een negatieve hefboom: 80% energie en 20% resultaat.

Wat dan wel?
Bijvoorbeeld door langs deze onderstaande drie lijnen te werk te gaan. De drie lijnen die overigens direct in elkaars verlengde liggen.

De eerste lijn is anders beleid maken. Maak nog beter gebruik van de kennis en kunde in de gemeenschap. Lokale kennis en kunde bij de inwoners, ondernemers en bezoekers van de stad is uitstekend te mobiliseren rondom de raad van de gemeente. Zowel in kaders stellen als ook in concrete invulling van buurten en dergelijke. Het leidt tot nog minder beleidsambtenaren. Wie zet de volgende stap naar een echte regie gemeente?

De tweede lijn is minder zelf doen in termen van ondersteuning. De huidige tendens dat ondersteunende diensten samengevoegd worden in regio verband of concernverband is een aanzet om te komen tot het overdragen van deze taken aan de markt (verkopen, uitbesteden enzovoorts). De markt heeft bewezen dat ondersteunende diensten als schoonmaken, receptie, beveiliging en administraties (kortom de klassieke middelen functies) doelmatiger en doeltreffender uitgevoerd kunnen worden. Het vraagt uiteraard wel om goed opdrachtgeverschap.

De derde lijn is processen verder optimaliseren. Natuurlijk wordt er op dit vlak al veel gedaan maar het kan nog veel beter. De inzet van IT in werkprocessen kan verder omhoog, het nieuwe werken heeft nog lang niet overal zijn intrede gedaan. Het optimaliseren van werkprocessen is aan de order nadat de eerste twee lijnen goed zijn uitgewerkt vanzelfsprekend.

en dan ... the proof of the pudding is the eating ...

Bovenstaande leidt tot een andere organisatie, kleiner met andere competenties. Dus ook met minder ambtenaren in dienst van de lokale overheid. Is dat een bedreiging? Niet als deze bedreiging wordt gecombineerd met de andere bedreiging namelijk het vertrek van de babyboomgeneratie. Ik zou me goed kunnen voorstellen dat de berekeningen die gemaakt zijn gekoppeld worden aan een bezuinigingstaakstelling. Bijvoorbeeld door bestuurlijk te stellen dat voor elke vertrekkende 1,0 fte er 0,25 fte terugkeert. De bezuiniging wordt in de tijd geplaatst en leidt niet tot aantasten van het sociale, fysieke en economische leefklimaat in de stad. Uiteraard gaat deze financiele doelstelling gepaard met de uitwerking van bovenstaande lijnen. 2 vliegen in 1 klap!

Welnu, wie durft?