Hij is bevlogen, maar toch zijn ze niet blij met hem

Hij hoort tot het type bevlogen medewerker. Hij voelt zich betrokken bij zijn bedrijf, bij zijn klanten, bij zijn collega’s. Hij weet wat de bestaansreden van zijn bedrijf is en dat inspireert hem. Hij wil altijd het goede doen, in het belang van het bedrijf. Hij denkt mee, helpt verbeteringen te verzinnen en draagt bij aan het tot stand brengen van vernieuwing. Hij doet altijd een stapje extra, is in zijn sociale omgeving een echte ambassadeur van zijn bedrijf. Als er een knelpunt ontstaat stapt hij naar voren om te helpen bij de oplossing.

Zijn bedrijf zou ontzettend gelukkig met hem moeten zijn. Ze zouden hem moeten waarderen, hem moeten koesteren.

Maar zijn baas lijkt helemaal niet blij, kraakt hem zelfs af en probeert hem kwijt te raken.

Hoe kan dit?
Er is verschil tussen een manager en een organisatie. Je werkt voor een organisatie, je draagt bij aan de bestaansreden van die organisatie. Die organisatie is zo echt, het lijkt wel een levend wezen. Daar heeft een organisatie inderdaad veel kenmerken van. Een organisatie is echter niet een wezen waarmee je in gesprek kunt komen, een wezen waarmee je je functioneren en de manier waarop daar op gereageerd wordt, kunt bespreken.
Dit moet gebeuren met het management, dat staat opgesteld om die rol namens die organisatie te vervullen. Primair is daar de hoogste baas (die we tegenwoordig naar goed Hollands gebruik CEO noemen) voor aangesteld.

Niet iedere CEO is echt zo begaan met de bestaansreden en de waarden van de organisatie, maar is meer gericht op geld, groei, status, macht. Als je bedrijf een dergelijke CEO heeft, zal dat gegarandeerd ook doorsijpelen naar lagere echelons. Dan gaat het om cijfers, om groei, om aantoonbaarheid van prestaties. Helaas komen de extra’s van de bevlogen werknemer die gaten dicht en verbeteringen initieert, niet tot uitdrukking in die staatjes (en als ze dat wel komen, zijn ze niet duidelijk toe te rekenen aan de bevlogen medewerker).

Als je CEO wel werkt vanuit de bestaansreden van het bedrijf, is je kans dat je als bevlogen medewerker gehoord wordt, een stuk groter. Maar ook dan hangt het af van de wijze waarop de CEO zijn beelden en waarden weet door te vertalen naar de organisatie. Hangt het af van wellicht al veel langer bestaande structuren die niet kloppen met wat het bedrijf wil zijn, maar wel leidend zijn voor de dagelijkse gang van zaken.

De manager is een mens
De manager heeft een rol binnen de organisatie. Die rol is net zo ‘levend’ als de organisatie waartoe die rol behoort. Maar je kunt ook hier slechts communiceren via de mens, die deze rol vervult. Een mens die verantwoordelijk is voor de gang van zaken binnen zijn (of haar) afdeling.

In de praktijk blijkt dat een manager die zijn ‘winkel’ niet in de greep heeft, waardoor er ontsporingen plaatsvinden (verliezen, kosten, fraude, reputatieschade etc.), een veel grotere kans heeft om ontslagen te worden, dan een manager die zijn ‘targets’ niet volledig weet te realiseren.

Als je dat weet als manager, weet je dus dat het in de greep hebben van je ‘winkel’ het belangrijkste is. Allerlei maatregelen worden getroffen om ‘In Control’ te komen en te blijven. Alles wordt gecontroleerd, bevoegdheden liggen nauwelijks bij medewerkers en zelfs eenvoudige regelmogelijkheden voor medewerkers ontbreken, alles loopt via de manager. Die heeft het daarmee veel te druk om ook nog aandacht te hebben voor zijn medewerkers en voor de dagelijkse gang van zaken.

Wat doet dit met de medewerkers?
Het effect van dit type management is behoorlijk demotiverend voor de medewerkers. Niet voor niets zeggen diverse auteurs dat het management de medewerkers niet hoeft te motiveren, maar alleen maar moet stoppen met demotiveren!

Uit allerlei onderzoeken blijkt dat een heel fors percentage van de medewerkers wacht op het einde van de crisis, zodat ze weer een stap kunnen zetten. Weg bij het bedrijf, of beter gezegd: weg bij de manager. Tot die tijd doen ze hun werk zo onopvallend mogelijk binnen de door de manager gekleurde lijntjes.

Hiermee lopen heel wat bedrijven een ernstig risico van een enorme uitstroom van kennis en ervaring zodra het economisch herstel zich aandient!

En die bevlogen medewerker dan?
De bevlogen medewerker neemt kennis van de lijntjes van de manager, maar laat zich leiden door het hogere doel. Doet dingen omdat het goed is voor het bedrijf, zet extra stappen om de klant binnen te houden. Heeft het daarmee erg druk en levert daarom wel eens een lijstje dat hij periodiek moet indienen, maar waar hij het nut niet van in ziet, niet in. Hij wordt gedreven door waarden, niet door regels.

Lastig voor de manager.

Een bevlogen medewerker valt nauwelijks te sturen en zeker niet te beheersen.

Dus dan maar weg?