5 tips om een manipulator te neutraliseren

De grens tussen manipulatie en normale beïnvloeding is nauwelijks te trekken; alleen de twee uitersten zijn herkenbaar. Hoe slim en handig bent u in de grijze zone?

Manipulatie is in de psychologie een begrip waarmee bedoeld wordt: de wijze van overtuigen van een persoon, om tot een bepaald idee van een zaak of een ander te laten komen door middel van beïnvloeding bij die persoon van zijn persoonlijke levenssfeer, zijn persoonlijke (geloofs-)overtuiging zonder daarbij de werkelijke argumenten te gebruiken.

Manipuleren is een activiteit die via een omweg de machtsbalans probeert te beïnvloeden. Het is een vorm van verborgen vechten. Manipulaties worden desondanks op grote schaal aangewend. Er zijn mensen die het onderhandelen en vergaderen zien als een arena waarin alleen de handige manipulator overeind blijft. Pas op voor 'chanteurs op de werkvloer'. Ze overladen je met schuldgevoel als je niet voldoet aan hun eisen. Ze zijn hulpbehoevend en bezitterig.

Zes stappen in emotionele chantage.
De chanteur stelt een eis, het doelwit biedt weerstand, de druk wordt opgevoerd, de dreigementen beginnen tot je eindelijk gaat meewerken. De laatste stap is herhaling, omdat de chanteur ziet dat het patroon effect heeft. Daarmee is de basis gelegd voor meer manipulatie in de toekomst.

In conflicten, bij onredelijke verzoeken en kritiek tellen niet alleen de argumenten, maar de situatie wordt meestal beladen met emotionele manipulaties. Dat doe je zelf, de ander doet dat of beiden manipuleren. Voortdurend strijdbaar de confrontatie opzoeken of  altijd maar toegeven hebben grote nadelen. Hoe dan wel?

De volgende vijf gesprekstechnieken neutraliseren manipulaties

1. Herhaal je boodschap als een kapotte grammofoonplaat en bedenk niet telkens iets nieuws.
2. Ga niet tegen iets in en ga je niet verdedigen, maar geef mee op een 'mistige' manier en blijf bij je standpunt.
3. Geef een fout toe zonder daar een drama van te maken.
4. Verdedig je niet tegen kritiek. Probeer er van te leren en lok uit dat de ander de kritiek concretiseert.
5. Stel een grens bij onacceptabel gedrag; nee is nee.

Uiteindelijk vergroot de manipulator de kans op escalatie omdat er allerlei irritaties ontstaan. Ook al lukt het om iemand in de luren te leggen dit zijn niet de mensen die vertrouwen inboezemen. Tevens is er het risico dat de ander zich achteraf belazerd voelt. Niet erg handig gegeven het feit dat we elkaar tegen blijven komen in tal van andere vergader- en onderhandelsituaties.

Het helpt wellicht te onthouden dat je het in veel situaties nooit goed kunt doen. Veel chanteurs stellen paradoxale eisen. Zoals de leidinggevende die je verwijt dat je geen teamspeler bent, terwijl je wordt afgerekend op individuele resultaten. Herkennen dat veel dreigementen emotionele chantage zijn, is cruciaal om het te laten stoppen. Vervolgens is het belangrijk grenzen te leren stellen en de ander duidelijk te maken dat je niet te manipuleren bent. Gevaar lopen dat je de relatie verspeelt, is beter dan jezelf kwijtraken.

Lees meer hierover in:
Manipuleren op emoties
Machtsspelletjes bij vergaderen en onderhandelen
Willem Mastenbroek
Voordeel behalen in een vergadering door intimidatie is zo oud als de weg naar Rome. Openlijke dreigementen en scheldwoorden zijn botte wapens geworden. Maar insinuerend woordgebruik, de zoetsappig gecamoufleerde aanval en het listig aanjagen van onzekerheid zijn nog steeds zeer gangbaar. Lees hier hoe deze machtsspelletjes werken en wat u eraan kunt doen.

De rubriek ACTUEEL informeert u over recente bijdragen in andere media. Bij elke bijdrage vermelden wij de oorspronkelijke bron. (Bronnen:WikiPedia &  Financieel Dagblad)