In 2026 zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Een belangrijk moment om samen na te denken over de toekomst van onze steden en dorpen. Nederland groeit en verandert. We bouwen nieuwe woningen, vernieuwen straten en pleinen, en verduurzamen bedrijventerreinen. Maar al die ontwikkeling brengt ook logistieke uitdagingen met zich mee. Want bouwen, bevoorraden en onderhouden vragen om ruimte, voertuigen en slimme planning. Als we niets doen, raken onze steden verstopt, wordt het onveiliger op straat, en blijven duurzame doelen buiten bereik.

Belang van een goede logistiek

Want zonder logistiek staat alles stil. Denk aan de bevoorrading van supermarkten, scholen, ziekenhuizen en bouwplaatsen. Of de levering van pakketten, medicijnen en bouwmaterialen. Transport en logistiek zijn de stille motor achter het dagelijks leven in onze gemeenten.

Tegelijkertijd is de logistiek volop in beweging. Nieuwe voertuigen worden elektrisch, ruimte in de stad wordt schaarser, en bedrijven zoeken manieren om schoner en slimmer te werken. Gemeenten staan voor grote keuzes: hoe combineren we woningbouw, bedrijvigheid én leefbaarheid? Hoe zorgen we voor voldoende laad- en losplekken, veilige straten én een goede bereikbaarheid?

Logistiek brengt niet alleen economische kracht, maar ook uitdagingen: luchtkwaliteit, verkeersveiligheid, geluidsoverlast en ruimtegebruik. Daarom is het belangrijk dat gemeenten en logistieke partijen samenwerken. Transport en Logistiek Nederland (TLN) zegt; "Alleen samen kunnen we zorgen voor steden en dorpen die duurzaam, leefbaar én bereikbaar zijn".

1. Bouw en logistiek: plan slim en vroegtijdig
Nieuwe woonwijken en gebouwen zorgen niet alleen voor meer bewoners, maar ook voor extra logistiek. Bouwmaterialen, gereedschappen en machines moeten naar de bouwplaats, en straks ook pakketjes, meubels en afval weer naar buiten. Door al in de ontwerpfase ruimte te reserveren voor laad- en losplekken, buurthubs en slimme routes, kunnen veel problemen voorkomen worden. Denk ook aan bouwhubs: verzamelpunten net buiten de stad waar materialen worden gebundeld en efficiënt vervoerd.

2. Ruimte is schaars: benut wat we hebben
Bedrijventerreinen verdwijnen steeds vaker onder woningen of natuur, terwijl de vraag naar logistieke ruimte toeneemt. Daarom moeten we creatiever omgaan met ruimte: combineer opslag met kantoren, parkeerplekken of zonnepanelen. Gebruik leegstaande gebouwen tijdelijk voor logistieke functies. En kijk naar vervoer over water of spoor: dat vermindert drukte op de weg.

3. Duurzame en schone logistiek
Elektrische vrachtwagens en bestelwagens worden steeds vaker ingezet. Maar zonder voldoende laadpunten komen we niet ver. Vooral op bedrijventerreinen en rond zero-emissiezones zijn extra laadpleinen en energiehubs nodig. Gemeenten kunnen dit ondersteunen door het convenant Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) te ondertekenen en ruimtelijke plannen hierop aan te passen.

4. Slimmer omgaan met verkeer en veiligheid
Grote vrachtwagens in smalle straten zorgen voor onveiligheid en opstoppingen. Door leveringen te bundelen via regionale hubs, kunnen we het aantal ritten beperken. Dynamisch laad- en losbeheer, waarbij voertuigen precies op tijd arriveren, helpt bovendien bij een betere doorstroming. Ook tijdelijke afsluitingen door werkzaamheden vragen om afstemming: laat bevoorradingsroutes open en informeer tijdig over omleidingen.

5. Zorg voor goede voorzieningen voor chauffeurs
Chauffeurs moeten rusten, maar veilige parkeerplekken met goede voorzieningen ontbreken vaak. Vooral rond bedrijventerreinen en snelwegen is de behoefte groot. Investeer in beveiligde truckparkings, samen met ondernemers en provincies.

6. Denk aan afval en retourstromen
Een nieuwbouwwijk brengt niet alleen bewoners, maar ook afval. Oude meubels, verpakkingen en bouwafval moeten weg. Tegelijk moeten bezorgers, monteurs en afvalinzamelaars de wijk goed kunnen bereiken. Centrale ophaalpunten en inzamellocaties kunnen helpen om dit efficiënter en duurzamer te organiseren.

7. Autoluw, maar niet zonder logistiek
Steeds meer gemeenten maken werk van autoluwe straten. Goed voor fietsers en voetgangers, maar lastig voor de logistiek. Maak daarom ruimte voor maatwerk: geef duurzame voertuigen toegang op bepaalde tijden en houd rekening met het verschil tussen één grote vrachtwagen en tien kleine busjes.

8. Schone lucht begint bij slimme bevoorrading
Om luchtvervuiling en CO₂-uitstoot te verminderen, is zero-emissiestadslogistiek cruciaal. Dit vraagt om samenwerking, bundeling van goederen en de inzet van stille, schone voertuigen. Met duidelijke en geharmoniseerde regels kunnen gemeenten echt verschil maken.

Samen bouwen aan bereikbare, leefbare steden
De logistiek is onmisbaar in onze steden. Door vroegtijdig samen te werken met bouwers, vervoerders en bedrijven kunnen gemeenten de leefbaarheid versterken én hun duurzame ambities waarmaken. De oplossingen zijn er al, het is tijd om ze toe te passen.

Bron: TLN