Aan de ene kant heb je de mensen die niet aan kantoorpolitiek doen. Zij gaan er vanuit dat hun werk vanzelf wel een keer opgemerkt wordt, zonder dat ze spelletjes hoeven te spelen. Aan de andere kant heb je de ‘spelers’. Ze houden zich aan de bedrijfsregels en voorschriften, maar spelen daarnaast het politieke spel om hogerop te komen. Kantoorpolitiek voor gevorderden, is af te kijken van beroepspolitici. In het egalitaire Nederland is de kunst van het informele overleg tot grote hoogte gestegen. Het poldermodel drijft op voorkoken, inmasseren en in de week zetten.

Dat werkt in het bedrijfsleven ook, al moet het sneller dan in Den Haag. Lees wat Gareth Morgan zegt in het onvolprezen Images of Organisation (1986, bij Scriptum vertaald als Beelden van organisatie). Het hoofdstuk 'Organisaties als politieke systemen' wijst verscheidene informele routes naar macht. Of je het nu wilt of niet, op kantoor wordt het politieke spel gespeeld. Je kunt eervol maar roemloos ten onder gaan in de kantoorpolitiek. Maar je kunt je er ook in bekwamen en er met positieve motieven gebruik van maken.

Acht tips:

1. Accepteer dat politiek een noodzakelijk onderdeel is van het werkleven.
   Als je het negeert, loopt je carrière vast. Je hoeft echt geen achterbakse spelletjes te spelen of mensen te belasteren. Het politieke spel spelen kan ook bestaan uit slim netwerken en onderhandelen.
2. Word een kameleon.
   Houd je aan de ongeschreven regels van de organisatiecultuur.
3. Vind de makelaars in politieke macht.
   Observeer ze, begrijp ze en haal ze binnen. Degenen die beslissingen beïnvloeden en middelen toewijzen, zitten niet noodzakelijkerwijs aan de top.
4. Wik en weeg.
   Evalueer je campagne voordat je politiek gaat handelen om een doel te bereiken (bijvoorbeeld een nieuw product of idee bij de directie krijgen). Wat zijn de voordelen? Mogelijke nadelen? Risico’s? Een goede politicus vecht alleen de gevechten die hij kan winnen.
5. Manage je reputatie.
   Goede pr is de halve strijd. Je uitstraling moet mooi blijven: houd stress onder controle, bagatelliseer mindere prestaties, vermijd onruststokers.
6. Haal mensen die het politieke spel smerig spelen onderuit.
   Nagel mensen die er met jouw idee vandoor gaan aan de schandpaal. Als een vijand je niet uitnodigt voor een meeting, laat je dan door een bondgenoot uitnodigen. Verdedig je idee of project koste wat kost.
7. Kijk naar de (toekomstige) leiders.
   Wie zijn op weg naar de top? Zijn het praktische projectmanagers of creatieven? Breng je vaardigheden in lijn met die van hen.
8. Houd je motieven positief.
   Zonder positieve motieven ben je niet meer dan de zoveelste politieke rat.

Je hoeft helemaal geen rat te zijn om te overleven op kantoor. Niet achter andermans rug om roddelen, aan stoelpoten zagen of je ellebogen te gebruiken. Door gewoon ’aardig’ te doen kom je zeker zover in het kantoorleven.

Stop tijd in persoonlijke contacten, waak ervoor dat niemand zich gepasseerd voelt, en verplaats je regelmatig in de tegenpartij. Aardig worden gevonden is een uitstekend beinvloedingsmiddel. Het is een manier om mensen achter jouw ideeen en doelen te krijgen. Wie bewust vriendelijk gedrag vertoont (een complimentje, interesse tonen, even helpen) lokt bij de ander ook positief gedrag uit. De ander wil daar graag iets voor terug doen, ook als je daar helemaal niet (expliciet) om vraagt. Slijmen werkt echt. En iedereen doorziet het, behalve het slachtoffer. Haal koffie, maak complimenten, lach, overdrijf, wees overdreven vriendelijk. Doe er gerust een schepje bovenop. Mensen vinden gepaaid worden heerlijk. Wie anderen helpt, af en toe eens wat weggeeft, bouwt daarmee krediet op bij de ander. Voor wat hoort wat. Dat is een heel subtiel en vooral onbewust proces dat echt werkt.

Mocht je ervoor kiezen een kantoorpoliticus te worden, is het aan te raden hier niet te ver in door te slaan. Houd het fair. Niet alleen kun je last van je geweten krijgen, uiteindelijk gaat het ook tegen je werken als je over lijken gaat en je collega’s een dolk in de rug steekt.

De rubriek ACTUEEL informeert u over recent verschenen berichten in andere media. In elk bericht vermelden wij de oorspronkelijke bronnen. Bronnen: Kluwer Management, Plezier op Werk