Hoe verandering aanpakken? De essentie in 3 principes op 1 A4tje. Geselecteerd uit onze kennisbank. Lees ook over belangrijke trends, met voorbeelden en tips.

Hoe de slaagkansen van verandertrajecten vergroten. Drie principes:

1. Houd of breng de verantwoordelijkheid voor verandering in de lijn.
   Laat de lijnorganisatie, tot en met de professionals in de uitvoering, de verantwoordelijkheid voor de verandering oppakken. Dat begint met de vraag 'Bij wie is de verantwoordelijkheid belegd! Welke bestuurders of managers zijn dat en hoe gaan ze hun mensen mobiliseren en de verandering monitoren?  De professionals in de uitvoering en het operationeel management met hun teams spelen daarbij een belangrijke rol. Hol de verantwoordelijkheid van het midden management niet uit door een projectorganisatie. 

2. Volg het motto “Beleid omlaag, acties omhoog”.
   

   Voorkom mooie woorden op papier, maar ga over tot actie. Geef zelforganisatie en eigen verantwoordelijkheid de ruimte om met acties te komen binnen de kaders van het beleid. Bijvoorbeeld, werk als team aan acties ter verbetering van je prestaties voor klant of doelgroep. 'Wat kan of moet beter en hoe gaan we dat doen?'  Mensen willen wel veranderen, maar niet veranderd worden. Veelal zijn zij bereid te veranderen als zij zelf het nut en de noodzaak ervan inzien.

3. Focus op het primaire proces.
   

   Maak het proces van waardecreatie voor de klant leidend bij de verandering. Blijf de focus verduidelijken in uw communicatie of u het nu missie, visie, strategie of beleid noemt. Houd de focus gericht op het gewenste eindresultaat. Dus: “Begin bij het eind!” Waar gaat het om? Scoren bij klanten, snellere orderafhandeling, vlottere doorloop, minder uitval. Duurzamer werken. Integriteit versterken, sneller en beter innoveren, digitaliseren van het werkproces? Het betreft niet iets dat alleen voor de top telt. Iedereen die leiding geeft is gebaat met de vermogens om te verduidelijken waar het om gaat en er leiding aan te geven bij zijn onderdeel.
   

Met punt 1 'Houd of breng de verantwoordelijkheid voor verandering in de lijn' verandert ook de rol van consultants. Te vaak komen adviseurs met nader onderzoek, analyses en rapportages. Ze tonen zich ook bereid de aanbevelingen te implementeren door bijvoorbeeld deel te nemen in project- en stuurgroepen. Geleidelijk aan nemen ze steeds meer de verantwoordelijkheid voor de verandering over. Als ze vroeg of laat opstappen zakt het project in elkaar. Foute boel maar het gebeurt op grote schaal!

Kan het anders? De vragen waar het omgaat zijn volgens mij: 'Wie zijn verantwoordelijk voor de oplossing?' en 'Wat doen de verantwoordelijken er aan?'  Werk aan de winkel! 'Door de verantwoordelijken zelf'. Zie: Goed verandermanagement nog ver te zoeken: Voetangels en vuistregels.

Verandermanagement verandert, de trends

Ondertussen spoelt er een stroom van publicaties, events en seminars over ons heen. De productie van boeken over verandermanagement neemt elk jaar nog toe. Helpt dit of demonstreert al dit geweld onze onmacht en het naderend einde van deze discipline? 

Verdwijnt verandermanagement als aparte discipline?

Principes als ‘Meer zelforganisatie’, ‘Focus op verbetering van het primaire proces tot en met de klant’ en ‘Stuur op verantwoordelijkheid’ worden steeds vaker in organisaties als leidende organisatieprincipes gehanteerd. Het initiatief tot verandering ligt niet meer exclusief bij de top. Het reguliere werk wordt een zaak van continue verbetering. Scrum-Agile is daar een voorloper van. 

‘Werken’, ‘veranderen’, ‘managen’ en ‘organiseren’ raken vervlochten in een proces van continue resultaatverbetering.

Organisaties als beta-versies, voortdurend in een fase van experimenteren, leren en verbeteren.

Zie de voorbeelden in: Sturen op verantwoordelijkheid.

Nieuw is dat de balans tussen sturing en zelforganisatie meer en meer overhelt naar zelforganisatie. Dat vereist een andere sturing: het top down sturen op de inhoud verschuift naar het creëren van condities zodat de mensen zelf met acties komen om het gewenste resultaat te bereiken. Meer hierover in: Zelforganisatie en zelfsturende teams.

Auteur: Prof. dr. Willem Mastenbroek, hoofdredactie ManagemenSite.

_{Noot: Het bovenstaande is gebaseerd op de kennisbank-pagina Verandermanagement. Dit A4tje past in onze serie over de essentie van belangrijke kennisbank-onderwerpen. Meer A4tjes uit dezelfde serie ziet u op deze pagina bij de gerelateerde artikelen.}