Chantal Savelsbergh promoveerde onlangs aan de Universiteit van Tilburg op haar onderzoek naar teamgedrag in de praktijk. Aan de hand van vragenlijsten en interviews ontdekte ze dat in stressvolle teamomstandigheden, voortkomend uit overbelasting, deadlines of een onduidelijke opdracht, weinig aandacht wordt besteed aan het verbeteren van het werken in een team. Jammer, want juist in stressvolle situaties is het van belang dat werknemers goed en efficiënt samenwerken. Volgens Savelsbergh is het belangrijk dat teamleiders bewust tijd claimen om met het team te leren samenwerken, zogenaamd teamleergedrag. Dit teamleergedrag kan sterk bijdragen aan team- en individuele prestaties.

Teamwerk

Om oplossingen voor ingewikkelde problemen te vinden zijn teams noodzakelijk. Teams kunnen zaken sneller voor elkaar krijgen dan wanneer één individu of meerdere individuen achtereenvolgens dat zouden doen. Teamleden moeten niet naast maar met elkaar werken. Meerwaarde van een team is dat de teamleden verschillende vaardigheden, waarden en expertise inbrengen. Voorwaarde voor dit alles is de kwaliteiet van de onderlinge samenwerking. Deze kwaliteit wordt bepaald door  competenties en gedrag.

Vereiste competenties
•    Tact: het vermogen om irritaties te voorkomen, of conflicten op te lossen op basis van inzicht in sociale interacties.
•    Empathie: het vermogen om je in te leven in de gevoelens of de gedachtegang van anderen.
•    Sensitiviteit : de mate waarin je rekening houdt met de gevoelens en behoeften van anderen.

Vereist gedrag
•    Je zet je in om samen met anderen doelen te bereiken.
•    Je draagt bij aan het gezamenlijk resultaat, ook wanneer je daarbij niet direct persoonlijk belang hebt.
•    Je speelt informatie, die voor anderen van belang is, tijdig door.
•    Je respecteert de deskundigheid van anderen en je maakt er optimaal gebruik van.
•    Je helpt collega's om hun doelen te bereiken. Je biedt spontaan hulp aan waar dat nodig is.
•    Je steunt goede ideeën en initiatieven van anderen. Je pakt ze positief op en bouwt erop voort in de richting van het gemeenschappelijkke doel.
•    Je blijft meedenken en je levert bijdragen aan het groepsproces, ook wanneer je er geen persoonlijk belang bij hebt.
•    Je zet je in voor het bereiken van win-win opties, waarvan het hele team profijt heeft.
•    Je uit je positief over prestaties van collega's.
•    Je draagt samen met anderen bij aan het aanpakken van conflicten, problemen en spanningen in het team.
•    Je bent in teamsituaties bereid te onderhandelen en concessies te doen om tot een gezamenlijk resultaat te komen.

Elk type managementteam heeft sterke en zwakke kanten

Elk managementteam heeft zijn eigen achilleshiel en gedraagt zich anders. Zo zijn er teams die het accent op analyse, informatie en controle leggen. Deze teams zijn goed in planmatig denken, het aanbrengen van structuur en probleemoplossing. De keerzijde is dat teamleden niet gemakkelijk kunnen improviseren.

Andere teams focussen zich meer op mensen en harmonie. Ze zijn weliswaar zeer sociaal en hebben oog voor de menselijke verhoudingen, tegelijkertijd vertraagt de consensus de besluitvorming, blijven discussies hangen in principes en is er te weinig ruimte voor pragmatische en zakelijke overwegingen.

Een creatiefteam is goed in innovatie. Deze teams zijn sterk gericht op kansen, kunnen buiten conventionele kaders denken en zijn niet risico-avers. Het gevaar bestaat hier dat de teams te weinig realiteitszin hebben en tegen beter weten in te positief blijven denken.

Bij sommige teams ligt de nadruk op actie en resultaatgerichtheid. Zo'n team zal goed reageren bij crisissituaties en durft impopulaire maatregelen te nemen. De teamleden kunnen goed prioriteren en nemen snel beslissingen, maar gunnen zichzelf te weinig tijd en worden ongedurig en autoritair als niet snel actie wordt ondernomen

De teamleider kan teamleergedrag met name stimuleren door persoonsgericht leiderschapsgedrag.  Denk daarbij aan het geven van het goede voorbeeld door zelf feedback te vragen aan de teamleden.  Het vermogen in een team om elkaar feedback te geven op bovenbeschreven gedragingen is immers een sleutelfactor voor de ontwikkeling van het team.

De rubriek ACTUEEL informeert u over recent verschenen berichten uit andere media.

Bron: Elsevier