Om jezelf en anderen te motiveren is het raadzaam om aan te sluiten bij de aanwezige drijfveren. Gebruik daartoe ook de tegenkrachten en weerstanden! Maar hoe doe je dat? Motivatie wordt vaak (h)erkend in gedrag dat als ‘positief’ gelabeld wordt. In enthousiasme, gedrevenheid, passie, opwinding, blijdschap, etc. is de motivatie makkelijk te ontdekken. Ook in woordgebruik zoals ‘Ja, ik ben vóór….!’, ‘en-en’, ‘ook…..’, ‘waar ik naar toe wil…/waar wij naar toe willen….’, liggen de bronnen van beweging vlak voor de neus.
De kracht van de tegenkracht
Toch is er daarnaast nog een – andere - wereld aan motivatie te vinden. Als ook het gedrag dat als ‘negatief’ gezien wordt, onbevooroordeeld de aandacht krijgt die het verdient. En dat is met name voor vele veranderaars zoals trainers, coaches, adviseurs en leidinggevenden niet vanzelfsprekend. Wanneer motivatie gewenst is, lijkt er bijna een taboe te liggen op klagen, mopperen, balen of andere uitingen van last en frustratie. Woordgebruik als ‘Nee, ik ben tegen….!’, ‘of-of’, ‘maar….’, ‘waar ik vanaf wil…/waar wij vanaf willen….’, is dan niet de bedoeling. Praten over problemen is in ‘veranderland’ not done. “Gij zult praten in termen van kansen, oplossingen en uitdagingen en anders…..gaan wij twijfelen aan uw motivatie!” is de norm.
“Je hebt nu wel duidelijk gemaakt wat je allemaal niet wilt……Wat wil je WEL?”
“Je vertelt nu wel wat je allemaal lastig vindt…. maar wat is daarin nu jouw UITDAGING of LEERPUNT?”
“De problemen zijn inmiddels wel helder, welke OPLOSSINGEN stellen jullie nu voor?”
“Jullie praten voornamelijk over alle beren die je op de weg ziet, zien jullie ook nog KANSEN en MOGELIJKHEDEN?”
Alsof mensen die ergens naar toe gaan, meer en beter gemotiveerd zijn dan mensen die ergens vanaf willen. Alsof problemen signaleren minder waard is dan oplossingen formuleren. Alsof frustratie een emotie van lager allooi is dan enthousiasme. Dit taboe op zogenaamd negatief gedrag is door velen als norm al zo ingeslikt en eigen gemaakt dat veel mensen zichzelf al pratend direct corrigeren. “Het probleem is….eh…ik bedoel natuurlijk… de uitdaging is…”. “Mijn moeite is….hmm…ik bedoel….mijn ontwikkelpunt is….”.
Moppermotivatie als start van verandering
Ik pleit in dit stukje voor meer aandacht voor de ‘moppermotivatie’. De huidige gebeurtenissen in Noord Afrika en Midden Oosten, die als een olievlek nu hun in beweging brengende werk doen, zijn wat dit betreft een voorbeeld. Natuurlijk kunnen we alle signalen die zichtbaar werden op het Tahrirplein in Egypte en elders weer vertalen in ’n meer positieve connotatie, zoals het verlangen naar vrijheid, democratie, eerlijke verdeling van macht en middelen. De start van de beweging was echter de aandacht die gevraagd werd voor waar men vanAF wilde, waar men LAST van had en wat men meer dan ZAT was.
Voor het benutten van de kracht die schuilt in de Moppermotivatie, hier een paar suggesties:
Vraag aan het begin van een vergader- of trainingsessie, naast de gewenste (leer-)doelen, óók eens naar de moeite die het de deelnemers gekost heeft om deze tijd vrij te maken. Je kunt dan luisteren naar datgene wat voor hen echt de moeite waard is.
Vraag bij de introductie of ‘kick-off’ van een veranderplan ook naar alle bezwaren, alle ‘ja-maars’ en mogelijke vervelende consequenties die de betrokkenen verwachten. Honoreer alle bijdragen als hulp en geniet van de rijkdom aan voorwaarden die hiermee verhelderd worden om het veranderplan kans van slagen te geven.
Vraag in elk gesprek met medewerkers/cliënten óók naar datgene waar ze last van hebben, waar ze moeite mee hebben en wat hen energie kost. Ze leggen met hun antwoorden alle suggesties voor de gewenste professionele ondersteuning zomaar op een presenteerblaadje.
Vraag jezelf regelmatig af waar je last van hebt, waar je vanaf wilt en wat je problematisch vindt. Hartgrondig mopperen lucht op en je antwoorden maken duidelijk welke ondersteuning je nodig hebt. Dit geeft richting aan de steun die je kunt gaan creëren.
Tot slot
Ik ben benieuwd naar je reactie. Een filmpje dat ik om meerdere redenen passend vind, is:
Gerelateerde artikelen
De Zeurcoach
Jaap van Dijk
Hoe onderstromen de bovenstroom dicteren..
Annemiek Meinen
Je Persoonlijke Missie
Callista Roelofs
Gedragsverandering: dwingen of dromen?
Max Wildschut
We hebben er zin in!
Hans van der Loo
Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren
Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)
Word een pro!
SCHRIJF MEE >>
Hartelijke groet,
Frank Kerver
Wat leuk om van u tips en oplossingen te lezen hoe je om kunt gaan met collega's die veel weerstand bieden.
Ik heb mijn artikel geschreven over ja-maar mensen, mij viel vooral op hoe besmettelijk deze cultuur is! Bijvoorbeeld wanneer er een nieuwe (nog frisse) collega start en na een aantal weken al meegesleurd wordt, terwijl hij/zij met veel motivatie nieuwe ideeën wilde aandragen... zonde!
Vriendelijke groet,
Mieke Berkers
Het artikel bevat voor mij een hoop zaken die ik vanzelfsprekend vind. Misschien heeft dit iets met mijn grondhouding te maken.
Ik vind dat je als consultant, manager, trainer juist moet zoeken naar de knelpunten en die ook bespreekbaar moet maken. Immers, als er geen knelpunten zouden zijn, was er ook geen noodzaak voor jouw aanwezigheid.
Wanneer je de bezwaren van je doelgroep niet serieus neemt, of hen dat gevoel niet geeft, ben je naar mijn mening niet goed bezig. We kunnen nou eenmaal niet van iedereen verwachten in een permanente "tjakka roes" te verkeren.
Wat mij betreft stel je terecht dat je bezwaren met open armen moet ontvangen. Maar, ik denk ook dat je soms mensen moet helpen om de grote walvis te zien en niet moet blijven focussen op dat ene plaatje.
Als dat laatste je lukt, dan voeg je echt iets toe als veranderaar!
Groet,
Anton
Je artikel roept bij mij een uitspraak van Einstein in herinnering:
'Altijd dezelfde dingen blijven doen
en betere resultaten verwachten
is een teken van krankzinnigheid’
Mopperaars en klagers hebben meestal een idee.
Het zijn mensen die de moed niet opgeven dat het beter kan
en de energie hebben zich te blijven inspannen
om te helpen zorgen dat het anders wordt.
Zonde om die denk en doe-kracht te laten liggen.
Voordeel is dat je ze ook als indicator kunt gebruiken.
Als de altijd nurkse medwereker enthousiast wordt
dan valt dat iedereen op. Blijkbaar is er echt iets veranderd!
Groet,
Ad
Je artikel is voor mij een ode aan de mopperaar, die zoveel zinnigs te vertellen heeft, maar die daar door de negatieve verpakking en/of organisatiecultuur de kans niet toe krijgt. (en van weeromstuit nog meer gaat mopperen)
Ze zijn verguist omdat zij de boel ophouden, terwijl ze vaak zinnige zaken te melden hebben of daar toegang toe hebben.
Ik heb dan ook goede ervaringen met een 'collectief moppermoment' als interventie in het proces. Het effect is dat er gelachen wordt om het mopperen om het mopperen, tegelijk is het de sleutel om de echte, onbewuste of onbespreekbare belangen boven tafel te krijgen en deze de aandacht te geven die zij verdienen.
Kortom: snel en effectief inzicht in alle moppervariaties en de mopperaars.
Groet,
Rus
Inspirerende en heel herkenbare, bruikbare column. In mijn "mekkeren" zit de kracht van mijn schaduw verscholen. Wat geaccepteerd is in mijn gedrag zit in mijn zon, dat mag gezien worden. Als ik contact maak met mijn schaduw stel ik mijzelf in staat om te kijken wat er verscholen zit achter deze “negatieve” gelabelde eigenschappen, achter mijn gemekker. Ik ontdek mijn enorme kracht en potentieel en daar ligt mijn uitdaging en mijn ontwikkeling. Dus ik mekker nog even……
Een warme groet,
Nicole
Top! Een authentiek en ander geluid in de wereld van de veranderaars. Ik ken je al wat langer en heb nog steeds veel baat van jouw visie op weerstand in groepen. De praktische tips in deze column vind ik nuttig en ik ga ze zeker gebruiken bij een aantal nieuw op te starten projecten. Een hartelijke groet uit het hoge noorden!
De sleutel is echt luisteren en aandacht hebben voor al dat is. Erg belangrijk in een snel veranderende omgeving, icm een positieve intentie!
Ik ben geinspireerd!
Leuk stuk en een goed onderwerp wat bij verandertrajecten een belangrijke rol speelt. Het slagen van een project of het blijvend veranderen van gedrag wordt in grote mate beïnvloed door negatieve stromingen. Het gevaar en de kracht van negativisme is dat het makkelijker volggedrag oproept dan positivisme. Volggedrag wat vaak ongemotiveerd is en gebaseerd is op oneliners. Omdat negativisme een emotie is, duidt dit op betrokkenheid bij het project. Daarom is het van belang om onderzoeken wat de basis is voor dit gedrag. Het kan zijn oorzaak bijvoorbeeld vinden in oude zaken die niets uit te staan hebben met het huidige project, of in de verwachting dat zij geen invloed uit kunnen oefenen op de besluitvorming, etc. Weten wat de oorzaak is, geeft je de mogelijkheid om negativisme te neutraliseren of zelfs om te keren naar positivisme. Met name het laatste kan een enorme boost geven aan je project vanwege de invloed die de betreffende personen (trekkers van informele groepen) hebben op de omgeving. Ook is je argumentatie vaak sterker omdat je een belangrijke weerstand kunt weerleggen.
Kortom, ik ben het met je eens dat gemopper cq negativisme een positieve bijdrage kan leveren aan het slagen van je project. Beter dat het geuit wordt dan dat het ongemerkt onder de oppervlakte leeft.
Aarnoud
Voor ALLEN; ben blij met alle blijken van herkenning en de ondersteunende en inspirerende bijdragen! Het is mooi om te lezen hoe er vanuit waardering en respect gekeken wordt naar wat er IS. Dat is hoopvol en verbindend voor de mekker- en mopperaars van deze wereld EN voor mij als Interventiekundige en auteur van dit stukje!