Hoeveel invloed heb jij eigenlijk?

Columns

Herken je dit?
• Je stopt veel energie in zaken om je heen maar het levert je niet het gewenste resultaat op.
• Je wilt graag dat de ander doet wat je zegt en dat gebeurt uiteindelijk niet.
• Je hebt moeite met het accepteren van het gedrag van anderen en/of situaties waar je geen invloed op hebt.

Het gaat hier over het thema invloed. De meeste mensen hebben onbewust het idee dat ze werkelijk invloed hebben op alles en iedereen om hen heen. Ze denken dat ze de ander of de situatie kunnen veranderen. Dit leidt vaak tot veel onvrede omdat mensen niet helder hebben welke zaken ze wel en niet kunnen beïnvloeden.

Een manier om je invloedssfeer helder te krijgen is het toepassen van het volgende model.

Het model gaat over de thema’s invloed en energie. Het bestaat uit vier kwadranten.

Het eerste kwadrant. Je hebt ergens invloed op en je steekt er ook energie in. Dit is effectieve actie. Een voorbeeld: Je wilt meer invloed op het bepalen van het beleid binnen je organisatie. Wat is je effectieve actie? Lid worden van de ondernemingsraad.

Het tweede kwadrant. Je hebt ergens geen invloed op en je steekt er wel energie in. Dit heet frustratie. Een voorbeeld: Je collega komt zijn afspraak niet na en dat frustreert je enorm. Frustratie komt omdat je denkt dat je zeggenschap hebt over wat de ander wel of niet doet. En dat is, gelukkig, niet zo. Je kunt alleen iemand beïnvloeden.

Het derde kwadrant. Je hebt ergens geen invloed op en je steekt er ook geen energie in. Dit heet accepteren/loslaten. In het voorbeeld hierboven van je collega die jouw frustreert, kies je er in dit kwadrant voor om te accepteren dat hij of zij anders is. Je legt je frustratie naast je neer.

Het vierde kwadrant. Je hebt ergens invloed op maar je steekt er geen energie in. Dit heet apathie of onverschilligheid. Ook wel passiviteit genoemd. Een voorbeeld; je wilt graag je grenzen aangeven richting je medewerkers in je team en je doet het niet vanwege de gedachte; och laat maar, ze luisteren toch niet naar me.

Kwadrant één en drie zijn uitermate effectief. Ook loslaten en accepteren zijn dus erg effectief. Bij effectieve actie wordt vaak gedacht aan initiatief nemen, aan actie, of aan dingen doen. Wat vaak vergeten wordt is dat loslaten en accepteren ongelofelijk effectief kunnen zijn. Daar waar je geen invloed op hebt of niet wilt hebben, laat dat los. Dat levert een hoop rust op.

Kwadrant twee en vier zijn niet effectief. Hier zitten je energielekken. De kunst is om deze energielekken bij jezelf te zien en je te bewegen naar de effectieve kwadranten.

Hoe te komen tot effectief gedrag?

De vraag die onder dit model ligt is: Waar WIL je invloed op hebben en niet waar HEB je invloed op. Veel zaken in het leven zijn namelijk te beïnvloeden. Er zijn maar weinig zaken die niet te beïnvloeden zijn. Voorbeelden hiervan zijn: dat het regent, dat de zon schijnt, dat we dood gaan. De rest is te beïnvloeden.

Stap 1: Benoem hoeveel procent van de tijd jij in de verschillende kwadranten zit. Het totaal is 100%.

Stap 2: Ontdek hoeveel tijd jij in de niet effectieve kwadranten (frustratie of passiviteit) zit en stel vast in welk van beide kwadranten jij het meest zit. Hier zit je grootste energielek.

Stap 3: Maak keuzes om uit dit kwadrant te komen. Je kunt kiezen om effectieve actie te ondernemen of zaken los te laten, te accepteren zoals ze zijn.

Deze column past in een serie van columns om met minder moeite meer uit je werk te halen.

Marjan Haselhoff

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Jos Steynebrugh
Marjan,
Wat ontbreekt in je model is de dimensie tijd. Geen invloed: wat? Geen tijd in stoppen? Nu en onmiddelijk of hopelijk morgen? Daardoor is het model incompleet en niet absoluut waar, maar hoogstens in deze door drukte, snelheid, onverschilligheid en snel geld doordrenkte tijd gedeeltelijk waar. Sommige mensen stoppen er hun hele leven, ziel en zaligheid in. Als mensen als Mahatma Gandhi, Mother Theresa of Martin Luther King en vele vele anderen, jouw model zouden volgen, dan zouden ze patat of real estate verkopen of in een callcentre werken. Of bij de Mediamarkt.

Groet,
Jos Steynebrugh
Jan Krijgsman
Jos,
Ik denk dat mensen als Mahatma Gandhi, Mother Theresa en Martin Luther King juist wel dit model hebben gevolgd. Zij hebben hun invloed waar mogelijk maximaal uitgeoefend. Niet de factor tijd, maar de wijze waarop zij hun invloed aanwendden, bracht de massa in beweging.

Groet,
Jan Krijgsman
Maaike Huisman
Lid sinds 2019
Beste Marjan,
Wat een inspirerende column, dank! Het leuke aan jouw invloedsmodel is dat je ter plekke een voorbeeldsituatie uit je eigen leven kunt pakken en in het kwadrant kunt plaatsen. De theorie over energie en invloed is goed toepasbaar. Een belangrijke aanvulling naar mijn idee zou nog antwoord geven op de vraag: hoe buig ik mijn huidige gedrag om van bijvoorbeeld frustatie naar een effectieve activiteit? We weten vaak wel dat we niet effectief bezig zijn, maar het is nu juist zo moeilijk om de dingen anders te gaan doen. In je column lees ik daarover nog geen tips en ervaringen. Misschien iets voor een vervolgcolumn?

In mijn beleving komt het erop neer dat je bij een effectieve activiteit verantwoordelijkheid neemt voor je eigen gedrag. Covey heeft het in dit kader over pro-activiteit en wederzijdse afhankelijkheid. Blijf dichtbij jezelf en stel haalbare doelen. In het voorbeeld dat je beschrijft, zou de medewerker zijn of haar collega kunnen aanspreken op diens gedrag. En kunnen vragen wat deze persoon nodig heeft om op tijd te komen. De frustratie is nu omgezet in een win-win situatie.

Hartelijke groet,
Maaike Huisman

Meer over Leiderschap