Druk zijn als statussymbool, waar zijn we mee bezig?

Hoe is het? Goed? Druk? Zoals altijd?

Iedereen is druk tegenwoordig. Daar is niets bijzonders meer aan. Sterker nog, je kunt het omdraaien. Als je niet druk bent, kan men aan je gaan twijfelen. Dan vraagt men zich wellicht af of je wel goed bezig bent.

'Druk zijn' is een statussymbool geworden. Het staat synoniem voor ertoe doen, belangrijk zijn en erbij horen. Geen wonder dat onze actielijst altijd zo vol is. Onbewust zeggen we tegen onszelf: hoe meer we moeten, hoe belangrijker we zijn. En hoe belangrijker we zijn, hoe groter de kans dat we het als in je werk goed doet.

Toch kunnen we dit niet ongelimiteerd opschroeven. De andere kant van dezelfde medaille is namelijk de stress en de onrust die je ervaart als het TE druk is. Hoe krijg je alles rond? Wanneer is het nu eens klaar? En steeds is er weer die hoop. Als ik deze fase door ben, dan zijn we een heel eind. Als het goed is wordt het dan eindelijk wat rustiger. Behapbaarder. Maar kijk eens terug naar de afgelopen periode, zelfs de afgelopen jaren. Is het ooit rustiger geworden? Hoewel resultaten uit het verleden geen garantie bieden voor de toekomst, is dit toch een aardige graadmeter voor als je op dezelfde manier blijft doorgaan.

De grens tussen druk en TE druk zijn is een thema dat leeft bij iedereen die in grote mate zijn eigen agenda bepaalt.

Toch wordt hier niet veel over gesproken. In elk geval niet over de last die je er werkelijk van hebt. Er is veel schaamte over de stress en de hoge druk die mensen ervaren. Je zou het misschien zelfs een taboe kunnen noemen. Als iemand vraagt hoe het gaat zeggen we: "Ja, gaat lekker! Druk, druk, druk, je weet wel hoe dat gaat!" Dit is slechts het bevestigen van je status dat je ertoe doet. Je bent gewild! Dat je worstelt met je tijd en hoe die het best te besteden, zeggen dat je moe bent en het ook niet altijd weet, noch leuk vindt, dat is een heel ander verhaal. Dat doen we niet. Want o wee, je imago.

De meesten geloven ook niet dat het anders kan. Het hoort er nu eenmaal bij. Als er al gesproken wordt over de Waan van de Dag, dan is dit omdat het logisch is dat je er druk mee bent, dat het nu eenmaal moet gebeuren en dat het nu eenmaal niet anders is - een gegeven waarin je je hebt te schikken.

Maar is dat wel zo?

Want tegelijkertijd wordt stress wordt ook wel de pest van onze tijd genoemd. Een epidemie die woest om zich heen grijpt. Al meer dan twintig jaar geleden luidde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de noodklok; sindsdien is het alleen maar erger geworden. Elke dag komen zo'n miljoen Amerikanen onaangekondigd niet op hun werk als gevolg van stress. De Europese Unie schatte in 2000 dat de jaarlijkse kosten van stress - ziektekosten én verloren productieve uren - jaarlijks zo'n 3 à 4% van het bruto nationaal product van de EU bedragen. En dat is de afgelopen 12 jaar alleen maar meer geworden. Stress is een van de belangrijkste oorzaken van de hoge bloeddruk waarmee een op de drie volwassen in Europa en Noord-Amerika kampt en die ten grondslag ligt aan vele ziekten. Stress ligt ook aan de basis van depressies en burn-outs.

Wat kun je doen?

De eerste stap bij het onderkennen dat er een verschil is tussen druk en te druk. Onderstaande 3 kenmerken helpen je om te bepalen waar jij staat op de druktebalans.

Te druk ben jij als:

1. Er structureel meer werk op je bord ligt dan je logischerwijs kunt wegwerken in de tijd die je tot je beschikking hebt. Je agenda zit al helemaal vol en steeds komt er meer bij. Er is geen ruimte om op onverwachte dingen te kunnen inspelen, en die komen uiteraard toch.

2. Je structureel niet toekomt aan dingen die je werkelijk belangrijk vindt. De dagen zijn gevuld met een aaneenschakeling van acties die weggewerkt moeten worden. Je hebt geen tijd om na te denken over waar je naartoe wilt met je werk, je bedrijf en je leven. Er zijn nu eenmaal te veel dingen die je aandacht hier en nu vragen.

3. Je regelmatig tot structureel niet geconcentreerd kunt werken. Je hoofd zit vol met gedachten over wat nog moet en wat je niet mag vergeten. Hierdoor is het lastig om met aandacht bezig te zijn met de dingen die je op dit moment doet.

Bepaal waar jij staat op de druktebalans op een schaal van 1-10 als 1 is ontspannen werken en 10 structurele stress.

Kortom: te druk zijn is verworden tot een statussymbool en tegelijkertijd een van de grootste bedreigingen voor onze psychische gezondheid. Aan jou de keuze of je gaat voor je gezondheid of voor status.

Callista Roelofs is auteur van het gratis management eBook 'Breek uit de Waan van de Dag'.