Menselijke energie zwakste schakel?

'Het doel' van Eliyahu Goldratt was een van de eerste managementboeken die ik las. Goldratt presenteert in de vorm van een roman een serieuze boodschap voor elke manager die de performance wil beheersen en verbeteren. Goldratt laat met de bekende metafoor van het dikke, slome padvindertje Herbie zien dat je er vooral voor moet zorgen dat het hele proces goed loopt. Identificeer de zwakste schakel en versterk die maximaal!

De in 2011 overleden Goldratt schreef zijn boek in 1984. Zijn boodschap is volgens ons nog altijd zeer actueel. Organisaties trotseren de turbulente marktuitdagingen en verbeteren hun performance door veel aandacht te besteden aan procesverbetering. De benadering van lean management wint hierbij steeds meer aan populariteit. Organisaties zijn erbij gebaat om processtappen te elimineren die geen of weinig toegevoegde waarde hebben.

Hier is niks mis mee! Niemand is blij als hij iets doet dat eigenlijk niets bijdraagt aan de organisatiedoelen. Ik zie echter een groot probleem ontstaan. Medewerkers kunnen steeds vaker de vele uitdagingen op hun werk en in hun privé even niet bijbenen. Hun energie - een basisvoorwaarde voor productiviteit - schiet tekort. Daardoor hebben zij onvoldoende veranderkracht. De medewerkers dreigen zo de 'Herbie' binnen het primaire proces te worden!

Maak energie bespreekbaar

De meeste organisaties hebben vooral oog voor het verbeteren van het cognitieve vermogen van managers en medewerkers. Deze benadering is te beperkt. Energie houdt veel meer in! Niet alleen mentale maar ook fysieke, emotionele en zingevende factoren bepalen het presteren van mensen en daarmee de mate waarin zij hun competenties en talenten benutten.
Veel managers en medewerkers vinden het lastig om energie als onderwerp bespreekbaar te maken. Zij weten ook niet goed hoe ze hierbij kunnen samenwerken. Het kan wél, zo blijkt uit diverse succesvolle praktijkvoorbeelden. Door energiemanagement zijn en blijven mensen vitaal. Dit vraagt om een managementstijl waarin het primair proces centraal staat en het 'harde' prestatiegerichte aspect in balans is met het 'zachte' aspect van de energie van mensen.

Geef energiek leiding!

De medewerker is zelf verantwoordelijk voor het managen van zijn eigen energie. Onderschat echter de rol van de manager niet! Stuurt een manager vooral op het 'automatiseren' van mensen vanuit de gedachte van planning en controle? Dan heeft dat een negatieve invloed op de energie van zijn medewerkers. Bij energiemanagement hoort een heel andere aanpak. Ik noem dit energiek managen.

De essentie is dat je stuurt op waarden van klanten en medewerkers in plaats van kosten. Je houdt je vooral bezig met het optimaal inzetten van medewerkers op hun kwaliteiten en de samenwerking in het team. Je stimuleert de energie en betrokkenheid van je mensen. Je faciliteert en geeft vertrouwen en ruimte. Dit alles gebeurt met het gezamenlijke doel voor ogen. Constateer je een energielek bij een medewerker? Aarzel dan niet om erover te praten.

Tips voor energiek leiding geven

• Neem energie van medewerkers op in het beleid van de organisatie of het organisatieonderdeel. Hiermee laat je zien dat hun energie een belangrijke voorwaarde is om organisatiedoelen te halen.
• Hanteer voor het optimaliseren van de productiviteit een integrale benadering. Hierin zijn inzichten van concepten als lean management en energiemanagement aan elkaar gekoppeld. Hoe lean is het proces en hoe lean gaat iemand om met zijn energie?
• Maak je medewerkers eerst bewust van wat energie betekent voor de totale performance en het primaire proces. Dit kan door een gezamenlijke training.
• Laat vervolgens elke medewerker maximaal twee doelen stellen hoe hij zijn energieniveau structureel kan verhogen. Deze doelen kunnen heel verschillend zijn. Voorbeelden: niet steeds meteen reageren op mails, weer gaan sporten, plannen van voldoende kwalitatieve herstelmomenten op een werkdag en zoeken naar nieuwe uitdagingen in het werk.
• Neem de energiedoelen van de medewerker op in de performancecyclus. Maak bij het functioneringsgesprek een afspraak over het halen van de doelen.
• Wees duidelijk in je stijl van leidinggeven. Inspireer en bemoedig. Geef richting, ruimte en vertrouwen zodat je medewerker optimaal kan presteren. Ondersteun de medewerker bij het verhogen van zijn energieniveau.
• Maak van energiek werken een vast agendapunt bij het werkoverleg. Laat medewerkers ervaringen met elkaar uitwisselen.
• En absoluut essentieel: geef zelf het goede voorbeeld! Goed voor je eigen energiemanagement en performance én voor je medewerkers!

Een sterke schakel!

Energiemanagement is geen kunstje maar een strategische keuze. Het is een uitdagend en continu proces waarmee je waarborgt dat het personeel een sterke schakel blijft. De energie die je als manager erin steekt, betaalt zich dubbel en dwars uit. Je krijgt vitaler en productiever personeel ervoor terug. Het heeft ook een positieve invloed op je eigen energieniveau!