Excelleer door verantwoordelijkheid te geven

Wat wil je liever? Allerhande tips en adviezen krijgen van anderen over wat goed voor jou is? Of zoek je dingen liever zelf uit en wil je ze zelf ervaren?

Ik denk dat de meeste mensen het laatste willen. Over het algemeen willen we geen adviezen en oplossingen van anderen! Want zeg nou zelf, jij wilt toch ook graag een leidinggevende die jou vrij-laat en verantwoordelijkheid geeft. Eentje die niet steeds in je nek hijgt en je regelmatig voorziet van (ongevraagd) advies.

Wij willen het liefst alles zelf uitzoeken. Niet zo verwonderlijk. Kijk maar eens naar kinderen. Wat roepen de meeste kinderen als ze klein zijn? Ikke, zelluf doen!

Toch zitten te veel leidinggevenden bovenop hun medewerkers. In mijn werk als coach en trainer is dit één van de meest voorkomende valkuilen. Leidinggevenden durven vaak niet los te laten, dragen veel oplossingen aan voor hun mensen en behandelen ze dan eigenlijk als kleine kinderen.

Hoe? Door aannames te doen dat ze bijvoorbeeld niet veel verantwoordelijkheid aan kunnen. Dat ze geholpen moeten worden in het plannen, indelen en het bedenken van oplossingen voor eigen projecten. Met name laag opgeleide medewerkers worden vaak erg onderschat. Veel leidinggevenden denken dat deze medewerkers aan het handje genomen moeten worden. Hen mee laten denken over beleidszaken is al helemaal geen optie.

Tijd voor reflectie. Als je blijft denken zoals hierboven geschetst, dan creëer je initiatiefloze medewerkers! Met als gevolg dat je iedere keer bevestigd wordt in dat gedrag. Zie je wel, ze kunnen geen eigen verantwoordelijkheid aan. Want zo werkt onze mind; dat wat je gelooft wordt jouw werkelijkheid.

Mijn ervaring is dat mensen veel meer verantwoordelijkheid aan kunnen dan we denken. Jij toch ook? (en nu niet zeggen dat jij hoger opgeleid bent, of meer ervaring hebt, want dat is klinkklare nonsens). Bijna iedereen pakt verantwoordelijkheid als jij het hem of haar geeft. We durven het alleen zo moeilijk te geven. Maar dat zegt alles over jezelf en niets over de ander.

Uiteindelijk gaat leidinggeven over het lef hebben verantwoordelijkheid te geven. Zodat je die ander de kans geeft dingen op zijn of haar manier te doen. Het gaat over LOSLATEN. En daar zijn veel leidinggevenden ongelofelijk slecht in.

Loslaten betekent niet bang zijn voor de consequenties van het loslaten. Onbewust maak je je namelijk heel snel zorgen over wat er allemaal wel niet kan gebeuren. Je schiet dan in allerlei belemmerende overtuigingen (je saboteurs) die je bent gaan geloven.

Voorbeeld verantwoordelijkheid en vertrouwen

Rian is leidinggevende en worstelt met haar initatiefloze medewerkers die zich ook nog eens weinig verantwoordelijk voelen voor hun eigen werkzaamheden. Om alles onder controle te houden, trekt ze de touwtjes steeds strakker. Ze gaat dus steeds meer afspraken met medewerkers inplannen en precies aangeven hoe zij wil dat dingen gaan. Ze geeft oplossingen en adviezen in de hoop dat medewerkers die dan vanzelf overnemen. Het tegenovergestelde gebeurt.. Haar mensen worden steeds passiever en nemen nog minder initiatief.

Tijdens coaching komt ze er achter dat ze deze situatie zelf creëert door haar eigen ineffectieve gedrag. Ze vindt het namelijk ontzettend lastig verantwoordelijkheid te geven. Ze is bang dat er dan van alles misgaat. Dat het niet op haar manier gaat. En dat deadlines niet meer worden gehaald. Haar grootste angst is dat ze bang is af te gaan (ze wil alles altijd goed doen). Deze angst projecteert ze op anderen. Ze belast de ander met haar eigen angst. Niet effectief!

Gelukkig ziet ze in dat ze haar eigen ineffectieve gedrag wil omzetten naar effectief gedrag. Ze wil terug naar hoe ze het liefst wil zijn als leidinggevende. De vraag: “Hoe wil jij behandeld worden door jouw leidinggevende?” zet haar flink aan het denken. Ze realiseert zich dat ze haar mensen vertrouwen en verantwoordelijkheid wil geven. Dat ze haar mensen als gelijke wil behandelen. Dit motiveert haar enorm de dingen anders aan te pakken. In volgende gesprekken met haar medewerkers vertelt ze dat ze haar mensen te veel als kleine kinderen heeft behandeld. En dat ze vanaf nu wil horen hoe haar mensen over zaken denken. Ze vertelt dat ze in haar medewerkers gelooft. En dat zij prima in staat zijn verantwoordelijkheid te nemen. Maar ook dat zij de kans krijgen zaken op hun eigen manier aan te pakken.

Uiteindelijk zorgt deze radicale gedragsverandering ervoor dat haar team opbloeit. De medewerkers denken mee, nemen veel meer initiatieven en, niet onbelangrijk, ze voelen zich serieus genomen en gehoord. Dit laatste is cruciaal als jij je team wilt laten excelleren.

Samenvattend blijkt dat jij als leidinggevende het succes van je team bepaalt. Rest de vraag: Wat als iemand uiteindelijk geen verantwoordelijkheid neemt? Dan wordt het tijd voor een goed en confronterend gesprek. Misschien zit deze persoon niet op de juiste plaats en wordt het tijd afscheid te nemen. Schroom niet dit soort daden te verrichten!

Stappenplan naar het geven van verantwoordelijkheid

Stap 1: Merk je dat je team te weinig verantwoordelijkheid neemt en te weinig initiatieven ontplooit? Merk je dat je veel oplossingen aandraagt voor je mensen? Kijk eens goed in de spiegel naar je eigen gedrag. Vind je het misschien lastig los te laten? Zoek je eigen ineffectieve gedrag.

Stap 2: Onderzoek welke belemmerende overtuigingen jou dwars zitten. Welke aannames doe jij allemaal over je mensen? Bedenk dat deze alleen maar iets over jezelf zeggen en niets over de ander.

Stap 3: Bevraag jezelf: Wat is het ergste wat er kan gebeuren als jij bijvoorbeeld meer gaat loslaten? Kijk je angst in de ogen.

Stap 4: Benoem hoe je liever wilt leidinggeven (je verlangen). Een hulpvraag kan zijn: Hoe wil jij dat jouw leidinggevende naar jou toe is.

Stap 5: Leef je verlangen en niet je angst.