Pesten is eerder regel dan uitzondering

Pesten is een serieus probleem dat steeds meer aandacht krijgt van scholen, bedrijven en de politiek. Het wordt erkend als schadelijk gedrag dat negatieve gevolgen heeft voor de slachtoffers, zowel op korte als op lange termijn.

Zo lanceerde Hamer onlangs het advies: “Zo moeten bedrijven reageren op meldingen van grensoverschrijdend gedrag”. Een stap in de goede richting om pesten te beteugelen. Maar dan dient pesten wel herkend en erkend te worden. Echter, pesten komt veel vaker voor dan men denkt. Het wordt vaak niet herkent. Wat heb je aan het advies van Hamer als men bepaalt gedrag niet herkent als pesten?

Pesten is eerder de norm dan een aantal losse incidenten

Subtiel pesten wordt niet als pesten gezien

De focus van pestgedrag beteugelen ligt op het niveau van openlijk pesten. Men kijkt naar direct, zichtbaar en vaak agressief gedrag dat bedoeld is om iemand te kwetsen, vernederen of lastig te vallen. Dit kan onder meer verbaal geweld, fysieke intimidatie of openlijke uitsluiting omvatten. Open pesten gebeurt meestal in het bijzijn van anderen en kan gemakkelijk worden opgemerkt.

Subtiel pesten is meer een verborgen vorm en moeilijk waarneembaar pestgedrag. Het omvat vaak manipulatieve tactieken, geruchten verspreiden, sociale uitsluiting, roddelen, het negeren van iemand of het saboteren van relaties. Subtiel pesten kan lastig zijn om op te merken, omdat het vaak plaatsvindt achter de rug van het slachtoffer en minder openlijk agressief is dan open pesten.

Mijn ervaring in het begeleiden van leidinggevenden, teams en professionals is, dat men vaak wel iets voelt dat er iets niet klopt in de samenwerking maar ze kunnen er de vinger niet op leggen. Pas als subtiel pesten wordt herkent en erkent kan het beteugelt worden. Er dient dan wel het herkennen van subtiel pesten ontwikkeld te worden.

Subtiel pesten herkennen is hard nodig omdat een groot deel van de medewerkers zich onveilig voelt op de werkvloer

Vormen van subtiel pesten

Om subtiel pesten te herkennen hierbij enkele vormen:

• Uitsluiting: Het opzettelijk buitensluiten van een persoon uit groepsactiviteiten, gesprekken of sociale gelegenheden. 
• Roddelen: Het verspreiden van negatieve of kwetsende informatie over iemand achter hun rug om, met als doel hun reputatie te beschadigen of anderen tegen hen op te zetten.
• Verbaal kleineren: Kleinerende opmerkingen, sarcastische opmerkingen, verbale vernedering of het constant bekritiseren van iemands uiterlijk, prestaties of persoonlijkheid.
• Uitdagen van iemands autoriteit: Het constant in twijfel trekken van iemands autoriteit, kennis of bekwaamheid, met als doel de persoon te ondermijnen of belachelijk te maken.
• Passief-agressief gedrag: Het uiten van negatieve gevoelens op een indirecte manier, zoals het negeren van verzoeken, opzettelijk vertragen van taken en subtiele sabotage.

Tijdig herkennen

Subtiel pesten kan aanzienlijke schade toebrengen aan het slachtoffer, zoals psychologische stress, angstgevoelens, isolatie en verminderd zelfvertrouwen. Het is essentieel om subtiel pesten serieus te nemen, tijdig te herkennen en maatregelen te nemen om het te beteugelen. Daarvoor is bewustzijn creëren om subtiel pesten te herkennen een vereiste.

Voorbeelden om bewustzijn van subtiel pestgedrag te ontwikkelen:

• Educatie: Leer over de verschillende vormen van pesten, inclusief subtiel pestgedrag en relationele agressie. 
• Observeren: Wees alert op veranderingen in gedrag, humeur en interacties van anderen. Let op tekenen van isolatie, uitsluiting, manipulatie of ongewone spanningen binnen sociale groepen.
• Luisteren: Neem de tijd om naar anderen te luisteren en open te staan voor hun ervaringen. Slachtoffers van subtiel pestgedrag kunnen indirecte signalen geven over wat ze doormaken. 
• Wees proactief: Neem een proactieve houding aan en moedig anderen aan om ook alert te zijn op subtiel pestgedrag. Creëer een omgeving waarin open communicatie wordt gestimuleerd en mensen zich veilig voelen om hun ervaringen te delen.
• Ondersteuning bieden: Als je vermoedt dat iemand slachtoffer is van subtiel pestgedrag, bied dan je steun aan. Moedig hen aan om te praten over wat ze doormaken en zoek samen naar mogelijke oplossingen.

Het cultiveren van liefde, mededogen en respect 

Een effectieve aanpak om subtiel pesten te beteugelen is een cultuur creëren van liefde, mededogen en respect. Leiders binnen de organisatie dienen het goede voorbeeld geven. Ze dienen aandacht te besteden aan communicatie, teambuilding en het bevorderen van een positieve werkomgeving. Door positief gedrag te tonen, kunnen leiders anderen inspireren om hetzelfde te doen. Bied training aan medewerkers om hun sociale vaardigheden, communicatievaardigheden en conflictoplossende vaardigheden te verbeteren. Stimuleer een open communicatie.