Emotiemanagement faciliteert verandering

Managers die weerstand bij veranderingen zien als een gezonde emotie en daar constructief mee weten om te gaan, zullen hun werknemers effectiever door verandertrajecten heen loodsen.

Managers kunnen op verschillende manieren voorkomen dat een verandering in een `emotionele uitputtingsslag` eindigt. Zo is het belangrijk oog te hebben voor het natuurlijke ontwikkelritme van emoties en daarbij aan te sluiten. Het verleden moet met respect behandeld worden, maar tegelijkertijd moeten heldere kaders voor de toekomst gesteld worden. Als die nog niet te bieden zijn, dan is het raadzaam er nog niet mee naar buiten te komen. De manager moet in kaart brengen wie wat verliest bij een verandering, het belang van deze verliezen voor de individuele personen als een realiteit accepteren, angsten erkennen en ervoor open staan.

Belangrijk is dat emoties de ruimte krijgen en dat de leidinggevende met empathie reageert en laat zien dat hij of zij de onderliggende behoefte kent of wil weten. Het einde van de oude situatie wordt duidelijk gemarkeerd, en de manager laat zien hoe het einde van iets de continuïteit van een groter geheel waarborgt.

De vaardigheden die tezamen het effectief managen van emoties bepalen liggen op vijf hoofdterreinen:

1. Kennis van eigen emoties
Zelfbewustzijn , oftewel het vermogen om gevoelens van moment tot moment te registreren. Als we niet in staat zijn om onze werkelijke gevoelens op te merken, zijn we immers aan hun grillen overgeleverd. Mensen die zekerder zijn van hun gevoelens, kunnen hun leven beter sturen omdat ze beter weten hoe ze zich werkelijk voelen over persoonlijke beslissingen (zoals met wie ze trouwen, welke baan ze zoeken)

2. Reguleren van emoties
Het vermogen om emoties in goede banen te leiden, zoals de capaciteit om jezelf te kalmeren en ongeremde angst, melancholie of kribbigheid van je af te zetten. Wie hiermee niet uit de voeten kan, vecht voortdurend tegen gevoelens van ontreddering. Terwijl mensen die dit wel beheersen sneller opkrabbelen na tegenslagen en opdoffers.

3. Zelfmotivatie
Het aanwenden van emoties voor een bepaald doel. Zoals het vermogen je te kunnen concentreren, verleidingen te weerstaan, enthousiasme, toewijding aan een taak, geduld, optimisme en doorzettingsvermogen bij tegenslag. Mensen die dit soort vaardigheden beheersen, zijn dikwijls productief en doeltreffend in alles wat ze ondernemen.

4. Onderkennen van andermans emoties
Empathie, een fundamentele ‘mensvaardigheid’. Mensen die empathisch zijn, hebben oog voor de subtiele sociale signalen die aangeven wat anderen nodig hebben. Ze bezitten bijvoorbeeld het vermogen non-verbale tekens (zoals stembuigingen, gebaar, gelaatsexpressie) te duiden. Door deze kwaliteiten komen ze goed tot hun recht in de verzorgende beroepen, het onderwijs en in verkoop en management.

5. Omgaan met relaties
De kunst van het omgaan met relaties bestaat voor een groot deel uit het vermogen om emoties in anderen te reguleren. Het gaat om vaardigheden als het kunnen uiten van gevoelens, expressiviteit, het verbinden van mensen, kunnen onderhandelen over oplossingen, of het vermogen tot intimiteit. Allemaal ingrediënten die nodig zijn voor populariteit, leiderschap en interpersoonlijke effectiviteit. Mensen die hierin uitblinken presteren goed op elk terrein dat een soepele omgang met anderen vereist.

Het thema 'emotionele intelligentie' is van belang voor het werken en begeleiden van groepen, met name omdat er waarschijnlijk een sterk verband is tussen emotionele intelligentie en procesgerichtheid in groepen.

De rubriek ACTUEEL informeert u over recent verschenen artikelen in andere media. Bij elke bijdrage vermelden wij de oorspronkelijke bron. (bron: MD Weekly) door Willem Verhoeven, auteur van verschillende managementhandboeken waaronder het landelijk bekende `De manager als coach`.