Concurrerender worden

Kortgeleden las ik in ManagementSite Concurrentiekracht versterken met daarin ook de visie  van professor Henk Volberda. Mijn voornaamste conclusies waren:
1) De aanbevelingen zijn vooral intern gericht
2) Het belangrijkste staat er niet in; dat is ‘Wat onderscheid je?’

'Concurrentiekracht versterken' rept over ‘waarde toevoegen voor klanten’. Dat is natuurlijk niet alleen intern gericht, maar wel introvert gedacht. Extrovert denken zou - agressiever - moeten luiden: ‘niet rusten tot je werkelijk anders en beter bent’.

De overige genoemde  ‘concurrentiekracht’ elementen zijn inspirerend en integer leidinggeven, succesvol zijn door talent van mensen en met souplesse processen managen. Wie zou het daarmee oneens zijn? Toen ik de video van Volberda aansluitend zag stipuleerde hij vooral de noodzaak tot innovatie die soms tot in uithoeken van de markt moeten worden gezocht. Daarover zijn we het eens want dan gaat het primair om onderscheidend zijn.

In dit verband focus ik vooral op de noodzakelijke verandering van de mentaliteit binnen de belangrijkste banenmachine van Nederland: het midden en groot MKB. Maar in feite geldt dit betoog voor iedere ondernemer.

Eerst noem ik de voornaamste hinderpalen die zich in deze tijd aandienen:

Zeer matig werkende financiële markten.
Bij banken is kredietverlening de laatste maanden wel iets verbeterd, maar het volume neemt nog niet toe. Met andere woorden aflossingen staan gelijk aan nieuwe verstrekkingen van leningen. Voor perspectiefrijke groei van ‘proven‘ business concepten zijn er wel tal van financieringsmogelijkheden maar voor risicovolle innovatie is in Nederland behalve bij ‘angels’ nauwelijks kapitaal buiten eigen ondernemingen te vinden, zie ook mijn artikel De venture capital industrie moet opstaan.

Lastenverhoging.
Veroorzaakt door het begrotingstekort van de overheid en het daarop geënte kabinetsbeleid. Het MKB ziet zich hierdoor geconfronteerd met voortdurende druk op marges en daarnaast uitval van overheidsopdrachten. Bovendien talent, dat eventueel ook in andere landen kan werken, is moeilijk te krijgen vanwege onze (te) hoge inkomstenbelasting.

Gebrek aan Innovatieve kracht.
Onze R&D investeringen zijn bescheiden, maar de voornaamste reden is toch dat er te weinig ondernemers zijn die echt risico durven te nemen, zelfs niet als ze worden bedreigd in hun existentie. Veel te weinig wordt ook internationaal gedacht.

Moeizame arbeidsmarkt.
Hervormingen worden door ons poldermodel op de lange baan geschoven. We maken wel vooruitgang met bijvoorbeeld het ontslagrecht , maar ‘free lance’ en tijdelijk werk worden teveel onderworpen aan (nieuwe) regulering. Waarbij overigens bij ZZPers en interimkrachten een zorgwekkende hoeveelheid verscholen werkloosheid zit. Dit gevoegd bij het officiële werkloosheidspercentage, dat met 8% al veel te hoog is. Het maakt snel herstel van de economie onmogelijk. Maar het arbeidsaanbod is in ieder geval groot, dat is wel een kans.

Er zijn vele branches in moeilijkheden, het meest bekend zijn de bouw, (traditionele) non food winkels, financiële dienstverleners (tussenpersonen en laagwaardig werk) en handel in en verhuur van kapitaalgoederen. De redenen zijn divers, voor een deel als gevolg van hierboven genoemde factoren, maar daarnaast is ook sprake van uitschakeling door nieuwe en betere distributie vormen en door betere technologie. Dat laatste vooral gedreven door ICT.

Al deze factoren zijn redenen voor ondernemingen om juist daarop in te springen, onder het motto 'waar verandering substantieel is, zijn groeikansen groot'.

Ondernemers die onderscheidend willen zijn worden gedreven door twee uitersten

Offensieve redenen,
Diegenen die met hun onderneming kunnen inspringen op nieuwe groeimogelijkheden, zoals met webshops, grotere assortimentsvariëteit en/of schaal van winkels, gerichte internationale dienstverlening en dito maakindustrie.

Er zijn  helaas in Nederland steeds meer:
Defensieve redenen.
Die hebben vooral te maken met voortdurende ongunstige economische omstandigheden. Ze leiden bijvoorbeeld tot voortgaande sluiting van veel traditionele winkels en overbodige tussenpersonen/ adviesbureaus. Ook tot toenemende leegstand van onroerend goed, zowel winkels als kantoren, met daaraan gerelateerde, vaak nog niet genomen, kapitaalsvernietiging. Verder is ook in het verleden gedane over-financiering een factor van belang om te worden opgelost.

Waar het in deze tijd vooral om gaat, bij MKB ondernemers met hun team, is een niet aflatende instelling systematisch te zoeken naar mogelijkheden om hun concurrentie positie drastisch te verbeteren of dat nu offensief of defensief is. In de literatuur wordt dat ook wel Blue of Red Ocean theorie (Kim en Mauborgne INSEAD) genoemd.

‘Blue’ is vooral de concurrentie zo irrelevant mogelijk maken door nieuwe waardevernieuwende- maar ook vaak vrij risicovolle methoden. ‘Red’ is meer het systematische speuren naar verbetermogelijkheden binnen traditionele markten.

Red of Blue het maakt niet uit. Ondernemers, die in deze tijd hun strategische kansen met bijbehorende gunstige financieringsvormen  benutten, hebben weinig reden tot klagen. 'Baby boomers' of jongeren die daarvoor niet voldoende energie (meer) kunnen opbrengen kunnen beter zo snel mogelijk zoeken naar mogelijkheden voor bedrijfsopvolging of verkoop.