Het lijkt simpel: een werknemer die zijn werk niet doet, krijgt ontslag. Een werkgever komt echter niet zo eenvoudig af van personeel dat de kantjes er van afloopt. Werkgevers mogen van hun werknemers verwachten dat zij hun taken netjes uitvoeren, zoals is afgesproken. Als een werknemer tekortschiet, dan is mogelijk sprake van disfunctioneren.

Hoe ontsla je iemand zo goed mogelijk? Werknemer én manager hebben er baat bij als een ontslag zo prettig mogelijk verloopt. Het ontslaan van mensen is een kunst. Het ontslaan van een werknemer is een stressvol proces, maar als je zorgt dat de randvoorwaarden voor ontslag goed zijn, dan is het voor iedereen – ook voor het slachtoffer – prettiger.

Ontslagtips:

1. Ontsla nooit iemand in een opwelling, maar zorg dat je de zaak zorgvuldig opbouwt.
2. Ontsla iemand bij voorkeur in zijn eigen kantoor.
3. Vrijdag aan het einde van de werkdag is het beste moment om iemand te ontslaan.
4. Zorg ervoor dat de ontslagene zijn projecten heeft afgemaakt en gelijk naar huis kan.
5. Ga tijdens het ontslaggesprek niet met de werknemer in discussie. Zeg nooit ‘sorry’: dit wordt als beledigend ervaren.
6. Breng van te voren zo weinig mogelijk mensen op de hoogte van het feit dat je iemand gaat ontslaan, dit om lekken te voorkomen. Licht alleen leidinggevenden en de HR-afdeling in.
7. Houd het eindgesprek één op één. De werknemer kan een derde persoon als ‘publiek’ ervaren, en dat is vernederend.
8. Maak tijdens het exit-interview geen beloftes die je niet waar kunt maken. Slecht voorbereide managers hebben nog wel eens de neiging om dingen als freelance werk te beloven.
9. Vermijd het debat over het slachtoffer. Licht de overgebleven werknemers goed in, maar treed niet in detail.

Onder de gordel
Zodra je weet dat je iemand wilt ontslaan, moet je hem allerlei cursussen aanbieden. Maar alleen hele lange, saaie, moeilijke trainingen, die het liefst zo ver mogelijk weg van zijn huis worden gegeven en die tot 's avonds laat duren. Als hij die weigert, heb je een extra stok om mee te slaan. Dit soort trucs kan je beter vermijden. Het vertrouwen in de leiding is er niet mee gebaat.

UWV

Om slecht functionerende werknemers te ontslaan moet een werkgever dit duidelijk aan het UWV kunnen uitleggen. Iemand mag immers niet ten onrechte ontslagen worden. UWV toetst de ontslagaanvragen aan het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen 1945.

Om een ontslagvergunning te krijgen, moet de werkgever aan een aantal voorwaarden voldoen:

• Een duidelijke functieomschrijving
  Om vast te stellen of een werknemer echt slecht werk levert, moet duidelijk zijn wat van hem verwacht wordt. Als de werknemer niet weet wat hij moet doen, kan hij zich hier mogelijk op beroepen.
• Aan welke functie-eisen voldoet de werknemer niet?
  De baas moet harde bewijzen aandragen van slecht functioneren. Hij moet hiervoor duidelijke praktijkvoorbeelden geven. Verslagen van functionerings- en beoordelingsgesprekken en andere documenten kan hij als bewijsmateriaal aandragen.
• Wat is de oorzaak?
  Soms kan een werknemer er niks aan doen dat hij niet alle taken naar behoren uitvoert. Bijvoorbeeld omdat hij ziek is of omdat er sprake is van economisch moeilijke tijden binnen de sector. Ook kunnen de arbeidsomstandigheden - zoals een slecht ingerichte werkplek - goed functioneren in de weg zitten. Het is moeilijk om in zo’n geval hard te maken dat sprake is van slecht functioneren.
• Persoonlijke redenen
  Er zijn meer situaties waarbij ontslag om persoonlijke redenen aangevraagd kan worden. Bijvoorbeeld na werkweigering vanwege ernstige gewetensbezwaren, nalatigheid, verwijtbaar handelen, veelvuldig ziekteverzuim of een verstoorde arbeidsrelatie. Hiervoor gelden specifieke voorwaarden.

De rubriek ACTUEEL informeert u over recent verschenen berichten in andere media. In elk bericht vermelden wij de oorspronkelijke bronnen. Bron: Elsevier