Als mensen over leiderschap praten en schrijven wordt telkens een beeld geschetst van “een charismatische visionair die mensgericht werkt en een duidelijke focus op het resultaat heeft”. Ik krijg puistjes bij dit soort bewoordingen.
Ik denk dat wij helemaal niet geleid willen worden. Wij willen onze mening geven en invloed uitoefenen. Wij willen helemaal niet in de schaduw staan van iemand, maar in de zon treden en laten zien wat wij kunnen. Als wij dan toch geleid moeten worden dan maar door een supermens die zo ver van ons vandaan staat dat ons ego daar niet door geraakt wordt. Iemand met bovennatuurlijke kwaliteiten waardoor onze omgeving begrijpt dat je daarvan leiderschap accepteert. De praktijk is dat deze supermensen niet bestaan (of ze moeten Steve Jobs heten natuurlijk), en dat wij de omgeving maar blijven uitleggen dat onze baas ons niet begrijpt en ongeschikt is als leider.
Gelukkig komt met Het Nieuwe Werken ook behoefte aan Het Nieuwe Leiden. Een nieuwe leider moet aan andere kwalificaties voldoen. die vaak tegenovergesteld zijn aan die van de oude leiders. Persoonlijk denk ik dat drie belangrijke eigenschappen van De Nieuwe Leider besluiteloosheid, onzichtbaarheid en onwilligheid zijn. Dat klinkt vreemd, maar ik zal het hieronder toelichten.
De oude leider wordt gekenmerkt door besluitvaardigheid. Natuurlijk heeft hij geleerd om mensen inspraak te verlenen, of in ieder geval te doen alsof, maar als het erop aan komt neemt hij de besluiten. Zeker in crisistijd worden de mannen van de jongens gescheiden en staan de echte leiders op en nemen zij de moeilijke beslissingen. De nieuwe leider daarentegen zorgt dat het team over alle informatie beschikt die er is en dat zij daarmee weloverwogen tot een beslissing kunnen komen. Hij stimuleert, stelt vragen maar geeft nooit zijn mening. Het nemen van een besluit door de nieuwe leider is een teken van zwakte dat aangeeft dat het team of de nieuwe leider nog niet volwassen genoeg is.
De oude leider staat zichtbaar voor de troepen, stuurt ze aan en schermt ze waar nodig af van de boze buitenwereld. Hij is de verpersoonlijking van alles wat het team doet en bereikt. Hij is degene die volop in de schijnwerpers staat, zeker in goede tijden. De nieuwe leider daarentegen staat tussen of achter de troepen en voorziet ze van alle middelen die zij nodig hebben om hun taak uit te voeren. Als een goede en daardoor onzichtbare scheidsrechter laat hij de spelers excelleren om daarmee het beste wat zij kunnen aan de wereld te laten zien. Hij snapt dat de mensen niet voor hem, maar voor de spelers naar het stadion komen.
In de oude wereld is het maken van carrière tot doel verheven. Het verkrijgen van macht en daarmee status is dominant aanwezig bij de oude stijl leiders. Hoe machtiger men wordt hoe meer men vervreemdt van de werkvloer en hoe beter men objectieve en soms harde maatregelen kan nemen. De nieuwe leider daarentegen is veel meer een vakman die door zijn collega’s als leider naar voren geduwd wordt. Hij heeft niet gevraagd om deze rol, sterker nog, hij wil die rol helemaal niet. Omdat hij snapt dat iemand die rol voor het team moet invullen accepteert hij dit gelaten en offert zijn professionele ambities op ten voordele van het team.
Deze nieuwe leider heeft dus niets meer van charismatische visionair die de richting uitzet en die anderen maar moeten volgen. De nieuwe leider is daarmee menselijk geworden. Een rol die minder stress bij zowel het team maar zeker ook bij de leider oplevert. Persoonlijk heb ik er ook veel minder moeite mee om mij te spiegelen aan de typering van besluiteloze, enigszins schuwe en onwillige leider.
Gerelateerde artikelen
Dienen = leiden
Muel Kaptein
Situationeel Leiderschap
Dick Stegeman
Waar is de baas nog gewoon de baas?!
Actueel MNGMNTST
Verbindend leiderschap
Pierre Mellegers
Dienend leiderschap: noodzakelijk maar onwaarschijnlijk!
Max Wildschut
Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren
Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)
Word een pro!
SCHRIJF MEE >>
Dat kan hij/zij alleen waarmaken als er een geloof is in iemands persoonlijk doel en de opdracht waar hij/zij met zijn team voor staat.
Als hij/zij zich durft te verbeelden, geloven en uiten in wat zij wensen met zichzelf en hun team. En dan het team zo ver te krijgen dat zij samen gaan onderzoeken, plannen waardoor er samen besloten kan worden HOE te handelen.. en te volharden (creatief daarin te zijn) en dan samen te ontvangen, waarderen, ontspannen.!
Klinkt bekend.?.
De inspiratiespiraal van Marinus Knoope is een handvat voor velen in tijden dat transparantie zich aan alle kanten opdringt.
Verder breng ik dan de Enneagrammen mee zodat er inzicht komt waarom teamleden handelen zoals ze doen. Acceptatie van wat is geeft ruimte voor veiligheid en groei!
Heerlijk wat een uitdaging!
Ik wens een ieder succes en plezier bij dit proces
Anita Sanders
Jouw typering van de charismatisch leider voelt als de praatjesmaker. De man met de grote beloftes, beloftes die hij in praktijk niet waar maakt.
De Nieuwe Leider die jij neer zet is de vakman die door zijn collega's naar voren wordt geduwd. Hij kiest er zelf niet voor, maar doet het omdat anderen het van hem vragen.
Dit klinkt mooi, maar ik denk dat veel mensen uit eigen ervaring weten dat dit vaak niet werkt. De echte kracht komt vanuit jezelf. Natuurlijk, wij zijn vaak bereid iets te doen omdat iemand anders dat van ons vraagt, maar dat zal in praktijk niet de noodzakelijke verbinding en committment leveren. Mijn vrouw vraagt vaak genoeg, stop met roken, maar...
Ik begrijp dat binnen de wereld van de Oude leider (status), Charismatisch leider (praatjesmaker) en de Nieuwe leider (politiek gevoelige term voor iemand die zich opoffert voor een hoger doel), de laatste het meeste aanspreekt.
Maar in een iets bredere context, is er nog een andere leider. Dat is de bezielde leider. Die leider heeft zichzelf gevonden en voelt zich geroepen om het leiderschap op zich te nemen. Die roep komt van binnenuit en krijgt vorm in een heldere visie. Dat is niet een visie die hij verkondigt. Die visie vertaalt hij steeds naar de actuele vraag die leeft bij de groep waaraan hij leiding geeft. Deze leider staat niet voor - tussen - of achter zijn team. Hij staat daar wij hij het team het beste kan dienen.
Misschien dat jij in deze leider ook een spiegel van jezelf kan vinden.
Bijvoorbeeld, wanneer een organisatie aan de rand van de afgrond staat en bijvoorbeeld zeer duidelijk zal moeten kiezen voor diversificatie (zie ook de Anshoff matrix, zowel nieuwe producten ontwikkelen als nieuwe markten betreden) zal dit leiden tot afbreuk van bestaande structuren en opbouw van nieuwe. In die situatie zal de nieuwe leider toch echt iets moeten laten zien van de charismatische visionair, die de oude leiders hadden. Dan heb je niets aan de besluiteloze, schuwe en onwillige leider die door zijn collega professionals naar voren is geschoven zodat zij vrolijk verder kunnen gaan met hun werk en uitvoeren van hun professie.
Leiderschap heb je in vele soorten en maten, en de beste leider, oud of nieuw, weet waar hij/zij goed in is en past zich aan indien de organisatie en/of de omgeving daar om vraagt.
(en of ik me daar persoonlijk aan kan spiegelen, doet binnen dit kader niet ter zaken :-) )