Het is tijd voor een ander soort leiderschap

Alles wat je om je heen ziet is uiteindelijk het resultaat van leiderschap. Beslissingen die worden genomen, en visies en missies die worden uitgestippeld. Leiders, hoe je het wend of keert, bepalen indirect en direct de koers en toekomst van onze wereld. De afgelopen jaren hebben de zwaktes en tekortkomingen van het hedendaagse leiderschap blootgelegd. Nederig leiderschap biedt een alternatief.

Kortetermijnwinst denken en het ontbreken van een duurzame en sociale visie voor het leven hebben ervoor gezorgd dat de mens in onzekerheid leeft over wat de toekomst gaat brengen. Een nieuwe leiderschapsstijl is onontbeerlijk wil mens en maatschappij zicht houden op een productieve en hoopvolle toekomst.

De laatste zestig jaar hebben verschillende leiderschapsstijlen de revue gepasseerd. Van natuurlijk leiderschap tot situationeel tot charismatisch leiderschap. Allemaal stijlen van leiding geven, hoe goed bedoelt ze ook zijn, die de nadruk teveel leggen op de leider zelf. Bestaat er überhaupt wel een leiderschapsstijl die niet voor het eigen ego gaat, het compromis of de aandeelhouders? Gelukkig zijn de wonderen de wereld nog niet uit.

Nederig leiderschap

Bij nederig leiderschap zijn twee processen onderling met elkaar verbonden. Het eerste proces houdt in dat je het gedrag van de ander waaraan je leiding geeft probeert te verbeteren, beïnvloeden, veranderen om de beoogde doelstellingen te realiseren. Het tweede proces is het gedrag van de leider zelf. Sterker nog, het gedrag van de leider zelf kan de succesfactor en sleutel zijn tot verandering bij de ander. Succes van leider wordt voor een groot gedeelte bepaald of hij of zij in staat is om het eigen ego ondergeschikt te maken aan te bereiken doelstellingen.

Ego

Ego betekent in het Latijns 'ik'. Het ego is een product van ons eigen denken, een kader van waarden, normen, regels en overtuigingen. Het beheersen van de drang van het ego naar fortuin, roem en invloed is de primaire verantwoordelijkheid van elke leider. Een leider met een nederige levenshouding heeft zijn ego onder controle. Het ego is niet afhankelijk van externe factoren voor zijn geluk of emotionele stabiliteit.

De mens is een emotioneel wezen en zoals bekend zijn emoties energetisch geladen. Blekkingh stelde in zijn boek ‘Authentiek Leiderschap’ dat authentiek leidersgedrag motiveert en trekkracht creëert'. Een ego dat onder controle is onttrekt geen energie het genereert juist energie in haar omgeving. De leider resoneert als het ware zijn energie en neemt zijn omgeving hierin mee. De leider heeft dus direct invloed op de emotionele huishouding van de ander. Dit komt omdat onze hersenen met 'elkaar praten'. Het praten van de hersenen met elkaar is een open loop zoals wetenschappers dat noemen. Een interpersoonlijke limbische regulatie waarbij een persoon signalen stuurt naar een ander en hierdoor fysiologische en psychologische veranderingen te weeg kan brengen, Lewis, Amini, Lannon,’ A general theory of love’.

Nederig Leiderschap als basis houding

Wie durft het aan om tegen de stroom in te gaan en de ander te dienen in plaats van bediend te worden? Nederig leiderschap is per definitie een gedrag, een levenshouding en een geloof dat de leider bereid is om verschillende persoonlijke risico’s en verliezen te nemen. En van persoonlijke genoegens en voordelen af te zien omwille van de voordelen voor de organisatie en de mensen. Dit wordt onderschreven door Ashton en Lee’s ‘The H (humilty & honesty) Factor of Personality’. Uit onderzoek blijkt dat als een leider The H factor (nederigheid en eerlijkheid) bezit de leider niet op zoek is naar status, geld, of macht maar alles in het werk stelt om de ander te laten excelleren. Uit verder onderzoek van Collins en zijn team onder 1435 bedrijven zoals beschreven in zijn boek 'Good to Great Why Some Companies Make the Leap...and Other’s Don’t’ , blijkt dat bij elk kritisch beslissingsmoment een ‘good’ leider voor zich zelf koos en een ‘good to great’ leider zich ondergeschikt maakte aan het belang van de werknemers en de organisatie. Nederigheid bleek de beslissende factor te zijn waarom een bedrijf wel naar ‘great' excelleerde en andere 'good 'bleven.

Alexander de Grote, de geniale Macedonische generaal, begreep dit op zeer jonge leeftijd.  De Griekse schrijver Arrian beschreef hoe de generaal na een zwaar bevochte veldslag de gewonden een voor een bezocht. Hij nam tijd om naar hun verhalen te luisteren. Hij betuigde zijn medelijden en sprak ze moed in. Voor de gesneuvelden soldaten werden bronzen standbeelden gebouwd en hun families werden van alle belastingen kwijtgescholden. Zelfs de gesneuvelden generaals van de vijand werden met eer begraven. Geen wonder dat zijn leger bereid was om voor hem te sterven en zijn faam tot in Azië reikte.

Als je de mensen wilt regeren, moet je jezelf onder hen plaatsen. Als je de mensen wilt leiden, moet je hen boven je zelf plaatsen.

Wie durft het aan om tegen de stroom in te gaan en de ander te dienen in plaats van bediend te worden?