Procesmanagers en lijnmanagers. De procesmanager die vertelt wat je gaat doen, wanneer en hoe snel. De lijnmanager die het beleid van het bedrijf vertaalt naar de werkvloer en de medewerker goed kent. De man of vrouw die de functionerings- en beoordelingsgesprekken voert, mede gevoed door informatie van de procesmanager. Op zich werkte het wel, mits HRM een oogje in het zeil hield.

Helaas zien we een ontwikkeling in bedrijven dat de procesmanager en lijnmanager in één functie gevat worden. Op deze manier besparen we, zo op het oog behoorlijk, door een FTE in te leveren. Een andere tendens is de besparing op het aantal procesmanagers. Teams worden groter, aangestuurd door minder mensen.

Beide ontwikkelingen zorgen er voor dat lijnmanagement bekneld raakt. Degene die lijnmanager is, heeft eigenlijk ook operationele taken, met veel focus op de inhoud. Lijnmanagement wordt meer een rol en minder een functie. Lijnmanagement 'doen we er wel even bij'. De lijnmanager wordt onzichtbaar en beoordeelt nog slechts op basis van de input van de procesmanager. Hoe vaak horen we niet in bedrijven:

"Ik had jullie dit jaar allemaal meer persoonlijk willen spreken, maar helaas heeft project X teveel van mijn tijd gevergd. Het is een heksenketel, zoals jullie gemerkt hebben. Het is zeker niet goed, moet volgend jaar ook beter, maar ik reken op jullie begrip."

En dat is jammer. Want de beoogde besparing, door meer rollen in een functionaris te proppen, kost uiteindelijk meer dan het oplevert.

Onderzoeken, teveel om apart te vermelden, tonen aan dat mensen productiever zijn naar mate ze lekkerder in hun vel zitten. Op het werk en ook daarbuiten. Daar zit de dreiging. De grap is dat mensen van nature geneigd zijn hun best te doen op het werk. Door de focus te leggen op de dagelijkse taken en te hameren op de zaken die niet snel of goed genoeg gaan, raken medewerkers aantoonbaar gedemotiveerd. Het zorgt voor gevoelens van machteloosheid, wrok, hopeloosheid en cynisme, uitmondend in een aflopende arbeidsproductiviteit.

Die afnemende productiviteit wakkert de kritiek weer aan. Want tegelijkertijd worden de targets steeds moeilijker. Een vicieuze cirkel die arbeidsconflicten oplevert.

Door tijdgebrek van het lijnmanagement wordt vaak verzuimd de medewerker te vragen naar persoonlijke omstandigheden, belangen, waarden, verwachtingen, trots en ambities.

Daarnaast ontbreekt vaak het informele karakter van dit soort gesprekken. Zonder notities in dossiers of achterhoofden. Vertrouwen en vriendelijkheid tussen manager en medewerkers, in een open sfeer. Organisaties die de verbanden tussen stress en gezondheid begrijpen kunnen hun medewerkers helpen stress te managen en balans in hun werk en privé te vinden. Afstemming van persoonlijke ambities en bedrijfsdoelstellingen is hierbij onontbeerlijk.

Lijnmanager, denk aan uw arbeidskapitaal, met een krimpend aanbod van medewerkers; denk om uw lijn!