Leidinggeven: ik wacht wel op betere tijden.

Laatst sprak ik een verkoper van een kantoorvakhandel en die deed de grandioze uitspraak (met een heerlijk accent): “Ach mevrouw, klanten zijn net vlooien tegenwoordig: ze hopp’n van de een naar de ander!” Daarop aansluitend bedacht ik mij dat leidinggevenden het toch niet gemakkelijk hebben tegenwoordig als onze klanten, burgers, patiënten en cliënten zich als vlooien gaan gedragen.

Want wat is dat toch met leiderschap? Als het lastig wordt in onze organisaties, als klanten gaan springen als vlooien, moet het leiderschap anders, beter, effectiever! Meer op proces! Minder op inhoud! Er wordt opeens naar de afdelingshoofden gekeken alsof die de wijsheid in pacht zouden moeten hebben. Managementdevelopment-trajecten worden aangescherpt, assessments komen uit de kast, resultaatgebieden worden nogmaals geëvalueerd en benoemd, beoordelen moet van te lief naar strak, disfunctioneren komt bovendrijven, zitten de juiste mensen wel op de juiste plek? En als ze op de juiste plek zitten doen ze dan de juiste dingen? En als ze op de juiste plek zitten en de juiste dingen doen, is dan die springerige klant nog tevreden of is die al naar een ander bedrijf, ziekenhuis, serviceloket gehopt?

Help! Wat een vraagstukken ! Soms ervaar ik als HR-adviseur een soort onmacht bij de aanstuurders van een onderneming om het allemaal tegelijk te veranderen. Leiders van wie de mailbox volstroomt, die niet weten wat ze wel of niet los kunnen laten, die zitten met competenties in hun team die jaren voldeden en die nu opeens niet meer toekomstbestendig zijn. Want: veel organisaties hadden werk voorhanden waar je reflectief, procedureel, in structuren gegoten en intern gericht mee om kon gaan.

De markt was stabiel of de monopoliepositie gezekerd. En nu die klanten of burgers of cliënten net vlooien worden, moet de medewerkers opeens proactief, creatief en “out of the box” worden. Ga er maar aanstaan, als teamleider! Want het is aanwezig bij je medewerker en je moet het zo faciliteren dat het er ook uitkomt, of het is er niet en dan moet je opeens harde actie ondernemen. Maar ja, je had immers altijd nogal lief beoordeeld want dat was de cultuur. En anders heeft je voorganger dit wel gedaan en kun je soms niet opeens een beoordeling met punten laten dalen… want dan komt er weer zo’n gedoe.

'Zonder gedoe geen verandering', zegt een bekend managementboek (uit 2005 alweer). Maar heb je als hoofd van het team wel zin om daar mee bezig te zijn? Ben je niet lekker van de inhoud? Vond je het niet gewoon aangenaam om er voor te zorgen dat het meestal leuk was in de club, dat jouw mensen hun ding konden doen, dat jij er voor zorgde dat dat ook goedkwam, in die organisatie waar jij jaren geleden voor koos, toen de hele wereld er nog anders uitzag? Want nu?

Je functiebeschrijving wordt scherper. Je resultaten worden kritischer gemonitord. Je moet proactief zijn, kansen zien, je team mag fouten maken en die moet je toejuichen. Je moet een netwerkende duizendpoot zijn, je moet aan strategische personeelsplanning doen en de misfits in je team inzichtelijk maken (en oplossen!), je moet strikter beoordelen, je moet de gesprekscyclus anders insteken, je moet naar inspiratiemiddagen en congressen en je moet van inhoud naar proces. Je zelfreflecterend vermogen moet omhoog, je moet van beheren naar change, je moet uit je box durven en anderen daartoe aanmoedigen, je moet van interne gerichtheid je gaan verbinden met de wereld om het bedrijf heen, easycratisch de boer op. Je moet je LinkedInprofiel en je Twitteraccount leven inblazen, je moet je mailbox lifehackend beheren. Je moet 360 graden feedback geven aan je leidinggevende, je medewerkers, en je moet je talenten inzetten en bij je medewerkers uit de kast halen. Je moet zakelijker, leaner, en o ja, en je moet de klant centraal zetten. Of de medewerker, wie was het nou nog maar weer? En in deze dynamiek mag je dan ook nog stilstaan bij jezelf als leidinggevende: wil ik dit wel, kan ik dit wel, ben ik dit wel?

Poe…….. ga er maar aanstaan! Ik heb bewondering voor alle leidinggevenden van nu. Die in een soort vlooiencircus hun nieuwe kunstjes mogen laten zien. Dus: petje af! Ik doe het jullie niet na. Ik wacht wel tot leiderschap weer duidelijk is. Met vastomlijnde verwachtingen van boven. Met comfortzones waar je in mag blijven. Met HR-instrumenten die kloppen bij de fase van de organisatie. Met structuur en procedures, en gefaciliteerd door adviseurs die weten waar het naar toegaat en pasklare oplossingen bieden. Met medewerkers die van 9 tot 5 in het pand aanwezig zijn, die doen wat in hun functiebeschrijving staat. Overzichtelijk, statisch en gedegen! Heerlijk!