Laatst kreeg ik de nieuwsbrief van Managementsite. In de nieuwsbrief werd een artikel over innovatie aangekondigd. In de header stond: Innovatie leidt tot bezieling.

Deze ondertitel raakte iets in mij. Het raakte het gevoel van de wereld op zijn kop.

Apple als rolmodel

Het artikel dat een mooie methode geeft om gestructureerd te innoveren, werd opgekleurd door het logo van Apple. Natuurlijk, Apple, het bedrijf van Steve Jobs, dat voor velen het voorbeeld vormt van een succesvol innovatief bedrijf. Omdat veel bedrijven ook weten dat ze verder moeten, kijken ze vaak naar de succesvolle voorbeelden om hun heen om daarvan de leren en te pogen dat succes ook voor zich zelf te creëren. Maar in het vertalen van het voorbeeld naar handzame modellen, vergeet men vaak te kijken naar de essentie achter het succes.

Dat terwijl dit bij Apple niet zo moeilijk is om te achterhalen. Steve Jobs heeft dit gewoon vertelt in zijn speech bij de Stanford Universiteit. Zijn boodschap was: heb vertrouwen, volg je hart en  blijf je zelf. Dat is ook wat Steve deed toen hij terug kwam bij Apple. Apple op het randje van faillissement wist geen uitweg, maar Steve kwam terug met vertrouwen, met een eigen identiteit en met zijn liefde zijn producten. Die liefde voel je - bewust of onbewust - als je voor het eerst een Apple product vast houdt. Dat is de bezieling die Steve in bracht in zijn bedrijf.

Daar zit het probleem.
In het willen krijgen van het succes dat zo aanlokkend tot je roept, zoek je naar een model en zeg je tegen jezelf. Als ik het maar op deze manier ga doen, dan wordt ik ook succesvol. Maar het model is slechts een vorm. Die kan je kopiëren, maar wat je niet kan kopiëren is de bezieling, de liefde die er achter schuil gaat.

Japanse auto's

Na de tweede wereld oorlog begon Japan in haar weder opbouw met het kopiëren van de westerse auto's. Natuurlijk, Japanse auto's zijn technisch perfect en waren vele malen goedkoper dan de Duitse of Italiaanse auto's. Dat goedkopere maakte dat zij bij een breed publiek toegang kregen. Maar vraag elke vermogende autorijder, welke auto hij of zij rijdt. Je zult niet snel een Japanner tegen komen. De Japanners waren misschien wel in staat om auto's te kopiëren, maar wat hun niet lukte was de achterliggende essentie van de Duitse degelijkheid of Italiaanse passie te kopiëren.

Bezieling leidt tot innovatie

Bezieling leidt tot creativiteit, leidt tot innovatie. In wezen is innovatie niets anders dan een expressie van de eigen ziel. Met dat besef weet je ook dat je je eigen essentie moet vinden om werkelijk innovatief te zijn. Natuurlijk kan je je daarbij laten inspireren door anderen. Maar inspiratie is bedoeld om je zelf in te vinden, niet om je zelf in te verliezen. En dat verliezen is nou net wat je doet als je in het kopiëren van iemand anders, je zelf, je eigen identiteit los laat. Dat geldt niet alleen voor product innovatie, dat geldt voor alles waar jij je als mens in wilt ontwikkelen.

En het is ook weer Steve die dit punt onderstreept. Want zijn boodschap aan zijn opvolger - Tim Cook - was. Probeer niet mij te imiteren, blijf gewoon je zelf.

Hoop voor de Japanners

Maar is er dan geen hoop voor de Japanners. Nou, dat valt denk ik wel mee. Want als ik hun essentie typeer is dat een essentie van respect. En het is hun respect voor de natuur die toch maakt dat zij trekker zijn geworden van de groene golf in auto land. En dat respect voel je dan weer wel als je zo'n groene auto koopt.