Mensen die mij kennen weten dat ik een vurig liefhebber van muziek ben met een hele brede smaak. Het leek mij leuk om het thema “Innovatie” eens in dit licht te bekijken.
Open innovatie
Er wordt veel gesproken over “open innovatie” enerzijds en de bottlenecks daarbij (octrooien en patenten) anderzijds. Een van de interessante aspecten van vernieuwing is die openheid. Behalve in de middeleeuwen, toen muzikanten die een kasteel-orgi opliederlijkten van achter een houten traliewerk om zo de de gasten aan het oog te onttrekken) kan een muzikant bijna nooit verbergen wat hij/zij aan nieuwigheden heeft ontdekt. Het is hoorbaar en zichtbaar. Vooral met de huidige media: een techniek is eenvoudig slow motion af te kijken en daardoor copieerbaar. Octrooien en patenten aanvragen op een toonladder lijkt mij moeilijk en bij een song is het geregeld met BUMA-rechten paraplu. Maar ook de mentaliteit is anders dan in het bedrijfsleven. Muzikanten zien elkaar als collegae en niet als concurrent en dwars door taalbarrières wordt snel indringend contact gemaakt waarbij bevindingen vrijelijk worden uitgewisseld. Kruisbestuivingen zoals Cross of Fusion zorgen voor nieuwe muziekstromingen.
Nieuwe instrumenten ontstaan uit oude (lier werd draailier en piano werd pianola). Het orgel onderging mechanisatie (speelboeken in straatorgels) en nog een hele rij instrumenten ondergingen dit soort mechanisaties. Soms vond men iets nieuws uit: de saxofoon, bijvoorbeeld, het glasorgel (glazen staven) etc.
Disruptive innovation?
Kort geleden was er de Blue Men Band. Deze lieden verhieven rioolpijpen tot muziekinstrument en . . . ze waren de eerste die het begrip franchising in de muziek introduceerden. Door de blauwe maskers waarmee ze optreden konden eenvoudig “muzikale filialen” worden geopend met dezelfde formule en dat gebeurde ook: er zijn vele Blue Men Bands op de wereld die één en dezelfde show opvoeren in alle uithoeken van de wereld met hetzelfde instrumentarium.
Ansoff
Er zijn bestaande en nieuwe instrumenten (technologie), er is bestaande en nieuwe wijze van bespelen (product) en we hebben bestaande en nieuwe muziekliefhebbers (marktsegmenten). Leuk hoe dit eenvoudige marketingmodelletje ook hier past.
Alzheimer
Sommige technieken worden eenvoudig collectief vergeten totdat iemand het wiel opnieuw uitvindt. Voorbeelden hiervan zijn het “overtone” zingen (twee of méér klanken tegelijkertijd produceren met de stem), de “circular breathing” techniek (in- en uitademen tegelijkertijd) van de diggeridoo spelers wordt opnieuw ontdekt door bespelers van andere blaasinstrumenten. Maar ook de “slap bass techniek” (snaren optrekken en laten vallen ipv tokkelen) bestond al héél lang. Tap guitar (techniek van spelen met de vingertoppen van beide handen) werd reeds in de middeleeuwen in Turkije gebezigd op de Saz (soort langnekguitaar). Ze werden vergeten en opnieuw ontdekt.
Korzakov
Het is al langer bekend dat creativiteit en alcohol héél goed kunnen samengaan. Zonder er onderzoek naar gedaan te hebben vermoed ik dat het drankgebruik onder musici aanzienlijk hoger is dan bij postzegelverzamelaars of boekhouders.
Techniek
In de jaren 50 nam electronische muziek een vlucht. Maar de echte doorbraak kwam met de opkomst van digitale technieken. Voor het eerst kon een basgitaar tonen van 20 Hz produceren, konden melodieën versneld en vertraagd worden zonder dat de toonhoogte veranderde en omgekeerd. Maar er gebeurde méér. De software deed zijn intrede. Noten lezen van papier of noten van muziek naar papier? No problem. Een melodie overzetten op een ander instrument? No problem. In een andere toonaard? No problem. Zelfs stemmen konden worden veranderd (Arp synthesizer). Inzingen als Jan Jansen en afspelen als Maria Callas? No problem. Bösendorfer- of Steinway onder de toetsen van je Roland keyboard? No problem. Samplings are there. (wel dúúr trouwens)
Naar mijn mening een van de allermooiste stukjes techniek is wel MIDI, het electronisch “operating system” van muzikanten. Steek je ouderwetse DIN-5 poolstekker ergens ter wereld in een daarvoor bestemd gaatje en het wonder geschiedt: het WERKT gewoon. Kijk, da’s nog eens wat anders als de “Plug & Pray” van Microsoft. Schiet me ineens te binnen: ik moet nog twee printers voor de vierde keer installeren omdat Vista constant vergeet hoe ze heten, ingrijpt, ze naar believen on- of offline schakelt of de drivertjes opeet of om een andere mistige reden “buiten werking” zet.
De boodschap aan het bedrijfsleven is deze: doe eens gewóón. Ga eens SPELEN. Geef eens wat ruimte aan creativiteit. Doe niet zo moeilijk met je maatwerkconfectiepakken. De directeur van de Stones draaien honderd keer jouw omzet. Of André Rieu. Hij verschijnt in een T-shirt en zijn mobiele circus is een mega logistieke operatie waar dat transportprobleempje van jou twintig keer in kan. Have a little FUN for a “bread necessary” change.
Groet,
Jos Steynebrugh
Innovatie Consultant
www.changeenhancement.nl
Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren
Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)
Word een pro!
SCHRIJF MEE >>
honderd procent eens met je laatste alinea. Wat je daarvoor allemaal schrijft neem ik klakkeloos van je aan. Het enige instrument dat ik kan bespelen is de triangel, ben dus verre van muzikaal.
Het lijkt een tijdsbeeld dat 'de verpakking' belangrijker is dan de inhoud. Je hebt gelijk dat het ten koste gaat van waar het werkelijk om zou moeten gaan. De boodschap is duidelijk: laat de nonsens voor wat het is en wees creatief, inventief en/of innovatief op een no-nonsens wijze. Maar hoe krijg je zo'n cultuuromslag voor elkaar? Ik weet het niet.
Vr.gr. Herman
PS: een octrooi en een patent is het zelfde.
Zou het kunnen dat de ene wat langer brandt in de open haard? Ik zie ze uiteindelijk beiden vervangen worden door iets dat naar win-win ruikt i.p.v. angstzweet.
Jos
Je stipt een oude discussie aan als je praat over angstzweet. De algemeen gehanteerde gedachte achter octrooien is het beschermen van je innovatie, uitvinding of idee. Als lid van de octrooigilde kom ik regelmatig bij het Octrooicentrum Nederland. Wat mij blijft verbazen is hun insteek dat een octrooi bedoeld is om innovaties te stimuleren. Je weet wat geoctrooieerd is en op basis hiervan kan aan innovaties worden gewerkt. Het blijft rieken naar 'angstzweet'. Dan te bedenken dat de meeste octrooien ongebruikt op de plank blijven liggen.
Ik heb wel eens het idee geopperd om ongebruikte octrooien ter beschikking te stellen aan starters en kleinere MKB-bedrijven. Deze kunnen met een goed idee een business opzetten, continueren of uitbouwen. Vraag een vergoeding als instapdrempel en hanteer een betalingsregeling zodra het idee vermarket gaat worden (wel goed dicht timmeren). Dit bleek vanwege regelgeving niet mogelijk. Zou juist een goede stimulans kunnen zijn vanuit de overheid.
Dus toch maar houden op angstzweet.
Vr.gr. Herman