De Nederlandse logistieke sector staat voor een stevige opgave. Volgens de Klimaat- en Energieverkenning 2024 (KEV2024) wordt het nationale CO₂-reductiedoel uit de Klimaatnota 2023 niet gehaald. Voor de logistieke sector betekent dit dat er in 2030 circa 0,7 tot 0,8 megaton extra reductie nodig is; zo’n 10% meer dan de huidige projecties.

Een analyse van TNO voor het Ministerie van IenW laat zien dat aanvullend beleid mogelijk is zonder dat dit botst met bestaande maatregelen zoals de ETS2, de vrachtwagenheffing en de CO₂-standaarden voor fabrikanten. Huidige instrumenten stimuleren vooral via prijsprikkels, maar dwingen bedrijven niet af om hun CO₂-prestaties daadwerkelijk te verbeteren. Hierdoor kunnen logistieke partijen de hogere kosten voor fossiele diesel eenvoudig doorberekenen, zonder dat emissies substantieel dalen.

Normering als effectief instrument

Een belangrijke conclusie is dat CO₂-normeringsbeleid een geschikt instrument kan zijn. Daarmee worden bedrijven verplicht hun vloot of prestaties te verduurzamen. Mogelijke vormen zijn: een minimumaandeel nul-emissievoertuigen in bedrijfsvoorraden en prestatie-eisen in gCO₂/ton.km, gericht op daadwerkelijke efficiëntie. Normering kan bovendien helpen fabrikanten beter inzicht te geven in de vraag, waardoor investeringen in productie en laadinfrastructuur doelgerichter kunnen worden gedaan.

Doelgroep en reikwijdte

Beleid moet volgens de TNO studie breed gelden voor verladers, vervoerders en logistiek dienstverleners, omdat zij wederzijds afhankelijk zijn. Alle modaliteiten (weg, binnenvaart en spoor) zouden in de scope moeten vallen om verschuivingseffecten te voorkomen en modal shift te belonen.

De grootste impact wordt bereikt door het beleid te richten op bedrijven met minimaal 10 voertuigen. Slechts 6,5% van de bedrijven valt daaronder, maar zij veroorzaken wel circa 76% van de emissies. Een hogere drempel (bijvoorbeeld 50 voertuigen) verlaagt de administratieve lasten, maar vraagt om veel scherpere reducties bij een kleiner aantal spelers.

Toch zijn er nog stevige barrières. Netcongestie maakt grootschalig opladen op eigen terrein vaak onmogelijk, waardoor elektrificatie stokt. Administratieve complexiteit: meten en monitoren van CO₂-prestaties per ton.km vergt gedetailleerde registraties die veel bedrijven nu nog niet doen. De komst van de CSRD-richtlijn en de Europese methode CountEmissionsEU kan dit in de toekomst vergemakkelijken, maar uniforme vergelijkbaarheid blijft een uitdaging.

Aanbevelingen

TNO adviseert om aanvullend beleid vooral te richten op normering bij grotere bedrijven, gecombineerd met ondersteuning voor infrastructuur en dataverzameling. Samenwerking in de keten is cruciaal om kostenefficiënt te verduurzamen. Alleen zo kan de logistieke sector naar rato bijdragen aan de aangescherpte klimaatdoelen en een structurele reductie van CO₂-emissies realiseren.

Lees ook: Kopen we in 2030 30% elektrische vrachtwagens?