Nederland heeft ambitieuze klimaatdoelen en een belangrijke rol daarin is weggelegd voor de ingroei van elektrische mobiliteit. Daarvoor is een robuuste laadinfrastructuur cruciaal. Toch vormt de huidige netcongestie een serieuze rem op die ontwikkeling. Dit raakt niet alleen de aanleg van nieuwe laadpunten, maar kan ook de realisatie van de mobiliteitsdoelstellingen vertragen.

Een recente studie van IenW onderzocht wat de gevolgen zijn van netcongestie voor elektrische personenauto’s, bestelwagens en zware voertuigen zoals vrachtwagens, bussen en bouwmachines. Het doel was niet alleen inzicht te krijgen in de knelpunten, maar ook om handelingsperspectieven voor beleidsmakers te schetsen.

Kleine voertuigen minder kwetsbaar

Voor personenauto’s en lichte bestelwagens lijken de effecten van netcongestie beperkt. Zij maken gebruik van een fijnmazig netwerk van bestaande laadvoorzieningen en nieuwe kleinverbruikersaansluitingen zijn vaak nog mogelijk. Thuisladen, publiek laden en gebruik van bestaande aansluitingen door kleine ondernemers zorgen ervoor dat de beleidsdoelen voor deze categorie grotendeels haalbaar blijven.

Zware voertuigen lopen vast

De echte uitdaging zit bij de zware voertuigen. Voor vrachtwagens, bussen en bouwmaterieel zijn veel hogere vermogens nodig om te laden. Precies daarvoor staan bedrijven vaak in de wachtrij: de beschikbare capaciteit bij netbeheerders is schaars en nieuwe aansluitingen zijn niet zomaar te realiseren. Alleen organisaties die nog ruimte hebben binnen hun bestaande contract of die investeren in alternatieve maatregelen kunnen doorpakken. Zonder versnelling dreigt hier een forse vertraging in de elektrificatie.

Slim laden als no-regret maatregel

Gelukkig zijn er mitigerende maatregelen die verlichting kunnen bieden. Slim laden – waarbij het laden wordt afgestemd op beschikbare netcapaciteit en momenten van lage vraag – is een harde no-regret optie. Zeker bij laadpunten waar voertuigen langer stilstaan, zoals depots of parkeerlocaties, kan dit grootschalig worden toegepast. Voor zware voertuigen is vaak extra ondersteuning nodig om dergelijke oplossingen te implementeren.

Regie en herhaling noodzakelijk

Belangrijk inzicht uit de studie is dat data over toekomstige netcapaciteit geen garantie bieden voor daadwerkelijke aansluitmogelijkheden. Er is regie nodig: gericht sturen op waar laadinfrastructuur wordt ontwikkeld, investeren in mitigerende maatregelen en vroegtijdig samenwerken met betrokken partijen. Omdat de situatie snel verandert, is het bovendien noodzakelijk de impactanalyse periodiek te herhalen.

Conclusie

Netcongestie vormt vooral een belemmering voor de elektrificatie van zware voertuigen, terwijl de ingroei van lichte voertuigen relatief goed op koers ligt. Door nu in te zetten op slim laden, gerichte ontwikkeling van laadinfrastructuur en actieve ondersteuning van gebruikers van zware voertuigen, kan Nederland de impact van netcongestie beperken en toch de klimaatdoelen dichterbij brengen.

Bron: IenW