InHolland slachtoffer van het spel om poen en prestige

Hoe groter Hogeschool InHolland werd, hoe meer enkele bestuurders last kregen van grootheidswaan. Hier volgen enkele passages uit het artikel ‘Onderwijs als bijprodukt’ in de Volkskrant van Merijn Rengers en Ianthe Sahadat.

Prestige en poen
InHolland zat in de zomer van 2007 in grote problemen. Jos Elbers had de school veranderd in een van de grootste hbo-instellingen van Nederland. Elbers had de school als een bedrijf gerund, met overnames, gelikte folders, grote feesten en bonussen. Daarbij was hij de docenten en studenten vergeten. Onder zijn leiding was het aantal lesuren sterk afgenomen en hadden tientallen docenten uit protest de school verlaten. Voor zichzelf had Elbers wel goed gezorgd. Hij domineerde de lijstjes van grootverdieners in de onderwijssector.

Dales wist bij zijn aantreden in juli 2007 niet beter of Elbers was aan de kant gezet door de raad van toezicht van InHolland.

Schimmige declaraties
Ook in juli 2007 kwam Jos Elbers op het InHolland-kantoor in Den Haag zijn handtekening zetten onder een contract voor de nieuwe lease-auto die hij had uitgezocht - een Citroën C6, met een cataloguswaarde van zo'n 70 duizend euro. De wagen was onderdeel van de nieuwe arbeidsvoorwaarden die Elbers had uitonderhandeld met Haddo Meijer, voormalig bestuursvoorzitter van rederij Nedlloyd en de toenmalige voorzitter van de raad van toezicht van InHolland. Elbers was helemaal niet ontslagen. Integendeel. Hij was weliswaar afgetreden als voorzitter, maar had in plaats daarvan een nieuw vierjarig contract met InHolland gesloten.

Tot januari 2011 zou Elbers in dienst blijven als 'adviseur van het college van bestuur'. De functie was begroot op drie dagen per week, tegen een salaris van 178 duizend euro op jaarbasis. Plus extra's, bonus en nieuwe leasewagen - de Citroën C6.

Dales wist niet van het bestaan van dit contract toen hij Elbers tegenkwam.  Weg met die man, dacht Dales. Maar dat kon niet. Elbers had contracten getekend met de raad van toezicht - inmiddels voorgezeten door Karel Noordzij, ex-bestuursvoorzitter van pensioenfonds PGGM - en daar had Dales niets over te zeggen. De raad van toezicht meende bovendien dat Elbers zichzelf zou terugverdienen door elders adviezen te geven.

Zo kon het gebeuren dat InHolland was opgezadeld met een adviseur die geen adviezen gaf. Een adviseur bovendien van wie een niet aflatende stroom declaraties en andere uitgaven opdoken. Het ging om bonnen en aanvragen voor onder meer de inbouw van een televisie in zijn auto, voor duizenden euro's aan telefoongebruik, persoonlijk financieel advies, extra pensioenstortingen, bonussen, een uitbundig afscheidsfeest en een reis naar Zuid-Frankrijk van Elbers en zijn echtgenote.

Oorlog
Dales en de tweede bestuurder Labruyère kregen botsingen over declaraties. Bijvoorbeeld over een lentereis met partner naar Zuid-Frankrijk voor een netwerkcongres. Twee jaar lang, elke keer weer. De raad van toezicht van InHolland was hiervan tot in detail op de hoogte, maar liet de mannen begaan.  Labruyère zag InHolland graag vertegenwoordigd op allerhande evenementen en congressen, Dales vond het een verspilling om mee te betalen aan benefietgala's, filmfestivals en sportsponsoring. Informeel werd binnen het bestuur besproken dat Labruyère na zijn tweede termijn bij de hogeschool zou opstappen. Enige tijd later bleek dat de raad van toezicht en Labruyère heel andere plannen hadden. Labruyère werd een contractverlenging na 2011 toegezegd.

Dales was ziedend. Achter zijn rug om? Waarom had niemand hem gebeld?

Miljoenenverlies
Zo regelde Labruyère de portefeuille vastgoed, waar problemen ontstonden. In 2006, op het hoogtepunt van de vastgoedmarkt, had de hogeschool een schoolgebouw in Diemen verkocht aan woningbouwcorporatie de Key. InHolland - als school met ambitie - hoorde helemaal niet in het troosteloze Diemen thuis, was de gedachte. Een elegant pand op een A-locatie, dat was het plan. Daarom zou de school op termijn verhuizen naar de Amsterdamse Zuidas. Tot die tijd moest het huurcontract voor Diemen elke twee jaar worden verlengd.
Afgelopen zomer moest Labruyère schoorvoetend bekennen dat hij vergeten was de verlening te regelen. Hij had het ontstane probleem opgelost door de verkoop te ontbinden, hield hij zijn medebestuurders en de toezichthouders voor. Wat hij niet erbij vertelde was dat InHolland door zijn vergeetachtigheid een aantal miljoen was misgelopen en dat de studenten moesten blijven zitten in een afgebladderd kantoorpand in Diemen waar zij graag wilden vertrekken.

De derde bestuurden Joke Snippe was verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs bij InHolland. Van haar was bekend dat zij vond dat studenten niet per se veel les zouden moeten krijgen. Dat zou de motivatie voor zelfstudie verminderen, zo liet zij weten aan collega's die klaagden over het onderwijs bij InHolland. Het onderwijsconcept dat Snippe voor ogen stond - met de inzet van computers, zelflerende studenten en projectmatig onderwijs - was vanaf haar aantreden in 2002 door de toenmalige top van InHolland en door de raad van toezicht omarmd.

Studenten waren minder enthousiast. De hogeschool kwam herhaaldelijk in het nieuws met klachten van studenten over een steeds verder teruglopend aantal contacturen en summiere begeleiding. Voor gebouwen, overnames en (commerciële) nevenactiviteiten, werd ondertussen voldoende geld vrijgemaakt.

Gesjoemel met diploma's
In september 2009 druppelden bij Dales de eerste signalen binnen dat InHolland haar beloften aan studenten niet waar kon maken. Hij kreeg mails waarin studenten lieten weten dat zij het gevoel hadden dat zij een thuiscursus volgden, dat de opleidingen niet motiverend waren en dat er veel te weinig begeleiding was.

Half juli barstte de bom. Er bleek gesjoemeld, op grote schaal, met cijferbriefjes, vervangende opdrachten en eerder afgekeurde scripties.

Geert Dales stapte op, nadat Snippe, Labruyère en de raad van toezicht de rijen hadden gesloten. Zijn vertrek zou voor de broodnodige rust zorgen, zo was de verwachting bij InHolland. Dit bleek een illusie. Het laatste nieuws is dat het bestuur aan de kant geschoven wordt.

Bron: DeVolkskrant, Merijn Rengers, Ianthe Sahadat, 20/11/10.

Meer over het spel om poen en prestige.