Holacracy. Meer autonomie maar ook meer regels!

Columns

Ondermijnen alle regels en handleidingen van Holacracy niet de zelfsturing en de eigen verantwoordelijkheid? Een punt dat in de tweets en andere reacties op Holacracy, te veel regels of zelforganisatie ten top? veel lezers zich afvroegen.

De balans sturing - zelforganisatie verandert

Bij alle vormen van Nieuw organiseren verandert de balans  tussen sturing en zelforganisatie. Er is sturing nodig om de eigen verantwoordelijkheid te laten groeien en bloeien. Je kan zelfs stellen dat juist de versterking van de sturing meer zelforganisatie mogelijk maakt. Logisch klinkt dit niet maar zo werkt het wél in de praktijk. Zeker als we andere vormen van sturing dan top-down, meetellen.

 De evolutie van gedrag

In de evolutie naar zelfsturing zien we dat externe sturing nodig is totdat de sturing verinnerlijkt is. Zo zijn nu toezicht en controle minder nodig omdat de mensen ‘vanzelf’ op tijd komen, en zich tijdens het werk niet overgeven aan balspelen, alcoholgebruik, knokpartijen, eindeloos gelanterfant en brutaal geschreeuw. Allemaal zaken die in de 19e en een deel van de 20e eeuw met fijnmazige regelgeving en direct toezicht werden aangepakt. Externe druk werd interne discipline.

Zie ook de opvoeding van kinderen. Hoeveel sturing is er niet nodig om eenvoudige regels als ‘er geen rotzooi van maken’, ‘jezelf niet lopen te bekrabbelen’, ‘niet over iemand heen rochelen of hoesten’ te verinnerlijken. We hadden er zelfs Erasmus, een van de grootste geesten van NL, voor nodig om dergelijke gedragsregels zorgvuldig te verduidelijken en aan te bevelen.  Zie Communicatie en Emotie.

Exit autonomie en zelforganisatie?

Weer terug naar de vraag: Ondermijnen de regels en handleidingen van holacracy de zelfsturing. Ja of nee? Op het eerste gezicht: JA! Wat nou, autonomie en eigen verantwoordelijkheid? Als je je plotseling toch aan allerlei regels en systemen moet houden!

Maar wacht even. Bij holacracy kan je je werk op je eigen manier doen, je kan je verantwoordelijkheden aanpassen, je moet wel de voortgang en wat je precies doet, delen met collega’s maar uiteindelijk bepaal je zelf hoe je verder gaat. En met elkaar bepaal je hoe de organisatie zich ontwikkelt en haar doelstellingen het beste kan bereiken.

Daarvoor moet je het wel met elkaar eens zijn. Geen baas die toezicht houdt en coördineert maar je werk moet wel passen bij het geheel van activiteiten. Je kan je verantwoordelijkheid aanpassen maar de aansluiting met het geheel moet er zijn. En het is je eigen verantwoordelijkheid om daar met de anderen uit te komen.

Klinkt goed maar doe het maar eens.

Onderzoek alle dingen en behoud wat werkt!

Welnu, heel fijn dat er dan een fikse steun in de rug beschikbaar is om deze eigen verantwoordelijkheid waar te maken. Als je de regels goed bekijkt dan zie je dat er alles aan gedaan wordt om het proces van vergaderen, probleemoplossing en besluitvorming soepel in te richten en een werkbare uitslag te verzekeren. Je ziet ook dat het in de kern een simpel verhaal is: Deelnemer doet voorstel. Andere deelnemers reageren. Rondje vragen, rondje meningen, rondje amendementen. De facilitator bewaakt het proces De voorsteller blijft verantwoordelijk voor de definitieve versie van het voorstel of trekt het terug. Volgende agendapunt!

Geen niet-welles argumentaties! Hou het klein, met een duidelijk toegevoegde waarde. De praktijk is de beste toets.

Beluister dan nu eens het continue gemopper over eindeloze vergaderingen, die niets opleveren, zodat de baas in arren moede de knoop doorhakt. Waarover iedereen vervolgens steen en been klaagt.

Dan is dit geen gek alternatief. Misschien wel een fase waar we doorheen moeten om het echt tussen de oren en in de vingers te krijgen zodat het vanzelf gaat. De tijd zal het leren. Immers ‘Evolution is the name of this game!’

Wat dat betreft staat holacracy niet alleen want er is een bredere ontwikkeling om de besluitvorming doelmatiger in te richten. Bijvoorbeeld bij lean management, scrum/agile projecten, de start-up methode en bij innovaties. En wat te denken van de populariteit van ‘Getting things done’?

Men heeft geen tijd en geen zin meer in geredekavel. En waarover gaat het eigenlijk. Voortgang is alles. De wijsheid zit in het doen. Van blijven kletsen en discussiëren kunnen we niet leven. Of zoals ooit een wethouder huisvesting in A’dam stelde: ‘In gelul kan niemand wonen’.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Willem Mastenbroek
Auteur
Voor meer achtergrond informatie over Holacracy zie: <em>Fire Your Boss: Holacracy's Founder On The Flatter Future Of Work
How a Philly-based entrepreneur accidentally launched a radical new management paradigm that's infiltrating Silicon Valley</em>.
http://www.fastcompany.com/3048338/the-future-of-work/fire-your-boss-holacracys-founder-on-the-flatter-future-of-work

Twee citaten:
- "The real work of an entrepreneur is building structure so they're not needed. It's building the right roles and the right processes, and the right policies so they can get out of it and go create and be creative."
- "Holacracy is more structured than a management hierarchy, and it allows more freedom and more adaptability."

Meer over Sturen op verantwoordelijkheid