De Nederlandse foodmarkt is volop in beweging. Voor foodlogistieke dienstverleners is het niet langer genoeg om alleen naar volumes te kijken; inzicht in wie waar consumeert is minstens zo belangrijk. Wie nu niet innoveert in zijn logistiek, wordt straks ingehaald. Voor veel ketens betekent dit: versneld investeren in technologie, het herontwerpen van de operatie, het durven terugschakelen naar kleinere formats en scherp kiezen voor lokaal relevante diensten.

De update van het FoodService Instituut Nederland (FSIN) van november 2025 schetst een beeld van een groeiende economie, een snel veranderende demografie en de definitieve doorbraak van de zogenoemde ‘Gemaksgeneraties’. Wat betekent dit voor de food supply chain? 

Economisch herstel stuwt de volumes

Na een periode van onzekerheid springen de macro-economische seinen weer op groen. De Nederlandse economie groeit in 2025 met 1,6% en de koopkracht neemt toe. Een opvallende uitkomst uit het rapport is de ontwikkeling van het modale inkomen: tussen 2022 en 2026 stijgt dit naar verwachting met ruim 23%.

Hoewel het consumentenvertrouwen nog broos is, groeit de consumptie van huishoudens fors (+2,1% in 2025). Voor de logistiek betekent dit een duidelijke vraagimpuls: consumenten hebben meer te besteden en dat vertaalt zich direct in hogere volumes. Tegelijkertijd daalt de inflatie slechts geleidelijk (naar verwachting tot 2,1% in 2026). Daardoor blijft kostenefficiëntie in transport en magazijnen topprioriteit. Volumegroei alleen is niet genoeg; juist efficiënte netwerkdesigns, bundeling en slimme planningsoplossingen maken het verschil.

Demografie: kleiner wonen, vaker bestellen

Naast de economische context bepalen demografische verschuivingen in hoge mate de logistieke inrichting. Nederland vergrijst én ‘verkleint’. In 2040 is naar verwachting een kwart van de bevolking 65-plus, terwijl het aantal 80-plussers tussen 2020 en 2030 met circa 45% toeneemt. Parallel daaraan groeit het aantal eenpersoonshuishoudens van 3,05 miljoen in 2019 naar een geschatte 3,46 miljoen in 2030.

Deze beweging naar kleinere huishoudens en een ouder wordende bevolking verandert de aard van de last mile. De vraag verschuift van grote familieverpakkingen naar eenpersoonsporties, dagverse producten en gemaksmaaltijden en de opkomst van gemakswinkels. Dat vraagt om fijnmazigere distributie en hogere leveringsfrequenties.

Ouderen en eenpersoonshuishoudens zijn bovendien een belangrijke aanjager van thuisbezorging (Home Delivery). Dit vergroot de druk op stadslogistiek, hubs aan de stadsrand en op efficiënte, fijnmazige distributienetwerken die zowel snel als betrouwbaar zijn.

De dominantie van de ‘Gemaksgeneraties’

De meest strategische verschuiving voor de logistiek is wellicht de opkomst van Millennials en Generatie Z, door FSIN treffend aangeduid als de ‘Gemaksgeneraties’. In 2030 valt meer dan de helft van de volwassen bevolking binnen deze groep. Hun leven is druk, en eten fungeert vooral als oplossing om met die drukte om te gaan. Cruciaal inzicht uit het rapport: de gemiddelde jaarlijkse besteding van deze generaties in de out-of-home markt ligt drie tot vijf keer hoger dan bij oudere generaties.

Voor de supply chain betekent dit een structurele verschuiving. Een deel van de goederenstroom verplaatst zich van traditionele supermarktkanalen (foodretail) naar een veel diverser en complexer netwerk van foodservice-locaties: horeca, to-go formules, bedrijfsrestaurants, cateraars en dark kitchens.

Deze generaties plannen minder ver vooruit en verwachten directe beschikbaarheid. Dat vraagt om een zeer responsieve supply chain met: hogere leverfrequenties, kortere doorlooptijden en een sterke focus op leverbetrouwbaarheid en service. Frequentie gaat boven volume per zending. Daarbovenop stelt de nadruk op kwaliteit, versheid en directe consumptie hoge eisen aan verslogistiek en cold-chain integriteit. De voorraad staat niet langer in de keukenkast van de consument, maar moet ‘just-in-time’ beschikbaar zijn in het schap, in de koeling of in de keuken van het restaurant.

Conclusie: logistiek als enabler van een nieuwe levensstijl

De logistieke opgave voor de komende jaren gaat niet meer over het simpelweg verplaatsen van dozen. U staat midden in een fundamentele gedrags- en levensstijlverandering. In een groeiende economie, met een snel vergrijzende populatie en jonge generaties die gemak eisen in plaats van waarderen, verschuift de marge naar logistieke partijen die radicale flexibiliteit, extreem fijnmazige distributie en harde kostenefficiëntie weten te combineren.

Wie nu niet innoveert in zijn logistiek, wordt straks ingehaald. Voor veel ketens betekent dit: versneld investeren in technologie, het herontwerpen van de operatie, het durven terugschakelen naar kleinere formats en scherp kiezen voor lokaal relevante diensten.

De strijd om het ‘maagaandeel’ wordt niet in de keuken alleen beslist, maar op de weg, in het netwerkontwerp en in de magazijnen. Zonder hechte samenwerking met gespecialiseerde transporteurs, zonder de mogelijkheid om razendsnel op- en af te schalen, zonder real-time, dynamische planning van de last mile en zonder geïntegreerde end-to-end AI-supplychainplanning met leveranciers, worden stedelijke gebieden simpelweg niet meer efficiënt beleverd. De logistieke spelers die nu hun supply chain herontwerpen, pakken straks het initiatief en laten de rest spelen op achterstand.

Bron: FSIN (voor leden)

Lees ook: De stad is het nieuwe strijdtoneel in food