Hoe komt Europa uit de crisis?

We zien plotseling hoe de eurozone uit elkaar zou kunnen vallen. En het kan al binnen een paar maanden zover zijn, met enorme gevolgen. Dat schrijft Paul Krugman, Nobelprijswinnaar voor de Economie. Als het echt misloopt in de eurozone, betalen we daar flink voor, zowel financieel als politiek. Vandaag de dag moet de euro boeten voor de onvolkomenheden van zijn oorspronkelijke ontwerp. Maar door de inflatie iets te laten stijgen in plaats van een eentonig bezuinigingsbeleid te blijven voeren, kan Europa mogelijkerwijs uit de crisis komen.

Er zijn twee manieren om een geïsoleerde crisis op te lossen

Het mobiliseren van arbeidskrachten om het verlies aan activiteiten te compenseren en vooral fiscale integratie om het verlies aan inkomsten glad te strijken. Vanuit dit oogpunt bezien was Europa minder geschikt voor een gemeenschappelijke munt dan de Verenigde Staten.

Laten we Florida en Spanje eens vergelijken: dezelfde vastgoedzeepbel, dezelfde crash. Maar in de Verenigde Staten konden de mensen naar een andere staat vertrekken, die minder te lijden had onder de economische omstandigheden, om daar werk te zoeken. Overal in de VS worden de uitkeringen, ziektekostenverzekeringen, federale uitgaven en nationale bankgaranties immers door Washington in stand gehouden. In Europa is dit niet het geval.

Volgens Krugman moeten vooral de Europese Centrale Bank en Duitsland zich nu radicaal anders op gaan stellen. De houding die sinds het uitbreken van de Europese schuldencrisis aangenomen wordt, voldoet geenszins. Bezuinigingen zijn hun devies, terwijl:

“Zoals elke verstandige econoom je had kunnen vertellen (en dat hebben we gedaan, echt) zorgden de bezuinigingen alleen maar voor meer problemen in de kwetsbare Europese economiën. Dat ondermijnde het vertrouwen van de financiële markten en zorgde voor politieke instabiliteit.” Maar hoe lossen we het dan wel op? Door hoop te bieden. Door voorwaarden te scheppen voor een economie die bezuinigingen en een depressie redelijkerwijs zou kunnen ontgroeien. Dat kan alleen als geaccepteerd wordt dat er enkele jaren een inflatie van 3 of 4 procent plaatsvindt. Daar zijn de ECB en Duitsland fel op tegen, maar het is de enige manier waarop we de munt kunnen behouden. “De tijd van halve maatregelen om tijd te kopen, is voorbij.”

Toch moeten we het vertrouwen van de markten zien te behouden… Hoe krijgen we dat voor elkaar? Het antwoord is monetair. Dat gebeurt via de Europese Centrale Bank. Enerzijds zie ik een massale aankoop van Spaanse en Italiaanse staatsobligaties om de scherpe stijging van de rente in te dammen; anderzijds het signaal van een soepeler beleid van de ECB, de belofte om de rente niet te verhogen bij het minste of geringste inflatiesignaal, en het vaststellen van realistische doelen, 2 tot 3 procent inflatie op de middellange termijn, in plaats van nul of 1 procent, zoals nu het geval is.

Tien verloren jaren dankzij de Serieuze Mensen

De Federal Reserve (Amerikaanse equivalent van de Nederlandsche Bank) bracht recentelijk zijn economische vooruitzichten. Wat opviel was dat ze een hoge werkeloosheid verwachten tot zelfs het vierde kwartaal van 2015; verder gaan hun voorspellingen niet. Dat houdt in dat de Fed nog grote werkeloosheid verwacht, ruim negen jaar na het begin van de Grote Recessie. En dan te denken dat de Fed steeds te optimistisch is geweest. Dat wijst op een vreselijk falen van de beleidsmakers- en niet alleen die bij de Fed, natuurlijk.

Als de ECB de juiste maatregelen treft, zou je je kunnen voorstellen dat het binnen drie tot vijf jaar beter gaat. Toch zal Europa altijd kwetsbaar blijven. De euro is een wankel bouwwerk en blijft dat totdat er een Europese bankgarantie is opgezet. Tot dat moment zou het systeem gemakkelijk overeind kunnen blijven als er iets meer inflatie wordt toegestaan, als een soort smeermiddel. Want laten we niet vergeten: Europa is niet geheel en al op zijn retour. Het is een productief en innovatief continent. Het is er alleen niet in geslaagd te zorgen voor een goed bestuur en voor instellingen voor de economische controle. Maar dat kan allemaal gewoon worden goedgemaakt.

De rubriek ACTUEEL informeert u over recent verschenen berichten in de media. In elk bericht vermelden wij de oorspronkelijke bronnen. Bron: HPdeTijd & Press Europ