Geven is het nieuwe nemen!

Ervaar jij wel eens een gebrek aan aandacht, respect, vertrouwen in de relatie met je medewerkers of collega’s? Je wilt iets maar krijgt het niet en dat voelt verre van prettig? Tijd om eens te kijken naar je relationele bankrekening*. Wat is dit precies?

Wanneer je een gebrek aan vertrouwen, respect of aandacht ervaart heet dat een relatiewond. Het effect hiervan is dat het enerzijds kan zorgen voor een intensivering van de relatie. Je wilt bijvoorbeeld aandacht en gaat alleen maar meer aandacht geven (pleasen). Anderzijds kan het zorgen voor verwijdering. Dit laatste komt veel voor in samenwerking met anderen.

Relaties als bankrekening

Relaties kun je zien als een bankrekening. Mensen kunnen bij jou in de min of de plus staan. Een plus betekent dat iemand een storting heeft gedaan. Een min betekent dat iemand een afname heeft gedaan. Meestal betekent een afname dat de ander wacht totdat er weer een storting wordt gedaan.

We doen makkelijker een afname dan een storting. Afnames wegen ook vaak zwaarder dan stortingen. Onze mind is namelijk meer gericht op de negatieve afwijking dan op de positieve afwijking.

Maak maar eens een lijst met stortingen en afnames. Het maken van een lijst met afnames is waarschijnlijk makkelijker dan het maken van een lijst met stortingen.
Stortingen zijn bijvoorbeeld: compliment maken, met echte aandacht luisteren, een beloning geven, zorgen voor iemand, een lieve opmerking maken, een cadeautje geven.
Afnames zijn bijvoorbeeld: vervelende, cynische opmerkingen maken, iemand negeren, kleineren, een steek onder water geven, in het openbaar afvallen, veroordelen, pesten.

Waarom zijn we meer gericht op de negatieve afwijking? Het zit in onze cultuur, onze maatschappij. Zo worden we opgevoed; op school krijgen we te horen dat we 3 fout hebben en niet 7 goed. Het positieve moeten we niet te veel benadrukken, is veelal de (onbewuste) gedachtegang. Want “daar ga je van naast je schoenen lopen” en “word je arrogant van, we moeten juist bescheiden zijn want dat siert de mens” etc. Allemaal belemmerende overtuigingen die we zijn gaan geloven. De vraag is of je ze wilt blijven geloven. Of het niet meer helpend is de positieve kant te benadrukken. Om meer stortingen te doen.

Voorbeeld
Loes is manager. Ze merkt dat ze met Hans, een medewerker in haar team, geen goede relatie heeft. Hij komt vaak te laat op zijn werk en komt zijn afspraken niet na. Dat irriteert haar mateloos. Ze merkt dat ze steeds meer moeite moet doen aardig te blijven tegen Hans. Een complimentje geven over zaken die wel goed gaan is er niet meer bij.

Vanuit de relationele bankrekening gezien ervaart Loes veel afnames van Hans waardoor hij in de min staat bij haar. Dit leidt er ertoe dat zij wacht op een storting van zijn kant alvorens zij een storting doet. Hans doet echter hetzelfde. Hij voelt dat Loes geen stortingen doet. Ze zit vaak chagrijnig achter haar bureau als hij langskomt. Wat er voor zorgt dat hij wacht totdat zij weer toenadering zoekt en iets aardigs zegt.

Dit is wat de meeste mensen in een relatie doen. Ze wachten op de ander. Dit heet voorwaardelijk leven vanuit het idee dat er schaarste is om te geven.

De oplossing voor dergelijke situaties is: Geef wat je tekort komt. Doe stortingen! Vanuit het idee dat er een overvloed aan vertrouwen, respect, en aandacht is om te geven. Daar is geen tekort aan. Alleen in onze mind creëren wij een schaarste. Wij leven vaak vanuit het idee dat je altijd iets moet terugkrijgen als je geeft.

Het kan een enorme paradigma-shift in je denken betekenen als je gaat geven wat je tekort komt en er niets voor terug verwacht. Dit gaat over het onvoorwaardelijk geven van aandacht, liefde, vertrouwen e.d.

In het voorbeeld van Loes en Hans zou dit het volgende kunnen betekenen. Loes ervaart het te laat komen en afspraken niet nakomen van Hans als afnames. Het te laat komen (=gedrag) is echter niet het probleem. Het vertrouwen dat wordt beschaamd is het probleem, de afname. Loes komt vertrouwen tekort. Loes zou dus vertrouwen kunnen geven.

Een grote daad van vertrouwen kan zijn om het vertrouwen in Hans op te zeggen. Hoe? Door bijvoorbeeld aan te kaarten dat Loes geen vertrouwen meer heeft in Hans. Dit uitspreken is namelijk een storting. De meeste mensen gaan allerlei mechanismen bedenken dit te omzeilen, negeren of cynische opmerkingen te maken. We vinden het vaak moeilijk dergelijke zaken te benoemen. Het beste wat Loes kan doen is praten over het vertrouwen dat beschaamd is. Want dat is het werkelijke issue. Grote kans dat Hans waardeert dat Loes aangeeft wat haar dwars zit. En vervolgens stortingen doet door bijvoorbeeld te zeggen dat hij blij is dat Loes zo open en eerlijk is.

Twee stappenplan naar een effectieve relationele bankrekening

Stap 1: Ervaar je een gebrek aan vertrouwen, respect, liefde of aandacht omdat iemand iets doet waar jij niet blij mee bent? En merk je dat je de neiging hebt te wachten op een storting van de ander? Bedenk dat je allebei aan het wachten bent op elkaar en dat dat tot verwijdering leidt.

Stap 2: Wacht niet op de ander maar ga geven! Doe een storting door te geven wat jij tekort komt. Vanuit het idee dat er een overvloed is aan het geven van aandacht en vertrouwen. Geef onvoorwaardelijk. De kans wordt groot dat de ander iets moois teruggeeft. Maar het is niet iets wat je nodig hebt, waar je op wacht. Je geeft omdat jij dit wilt.

*bron: Covey; the seven habits of highly effective people