Bolcom: een continu groeiend online warenhuis

Cover stories

Online retail-trends, alignment tussen business en IT en de bol.com bedrijfscultuur zijn onderwerpen van gesprek. Innoveren en continu verbeteren staan hoog op de agende. Dertig scrum-teams zijn er dag in dag uit mee in de weer. We spreken met Jurrie van Rooijen die als IT-directeur de continue groeiambities van bol.com technologisch in goede banen leidt.

Sinds de oprichting van bol.com in 1999 is het bedrijf uitgegroeid tot een van de populairste webwinkels van Nederland, met ruim vijf miljoen klanten in Nederland en België. Het productaanbod beperkte zich in de begindagen tot boeken en dvd’s, maar nu bestrijkt het assortiment meer dan 9 miljoen artikelen.
Het hoofdkantoor van bol.com is gelegen op een onopvallend bedrijventerrein in Utrecht. In het pand werken echter bijna 800 werknemers, die dagelijks bezig zijn met het uitbreiden en verbeteren van de winkel. De organisatie is de laatste jaren sterk gegroeid en verhuist begin 2015 naar Papendorp. Jurrie van Rooijen is IT-directeur van bol.com en geeft leiding aan ruim 30 Scrumteams, bestaand uit onder andere ontwikkelaars, operations engineers en analisten. Zelf werkt hij ruim 20 jaar in de IT en begon zijn carrière als softwareontwikkelaar.

“Ik heb een vrij klassiek carrièrepad doorlopen,” vertelt Van Rooijen. “Ik was analist, projectmanager en ontwikkelde mezelf van consultancy richting line-management.” Vóór zijn carrière bij bol.com was hij vier jaar vicepresident IT bij TomTom. “Dat was een ontzettend leuk bedrijf om voor te werken.” Ondanks het feit dat TomTom een hardwareproducent is, ziet Van Rooijen qua innovatie vooral veel overeenkomsten met bol.com. "Vernieuwing en innovatie staan centraal. Het continu nadenken over nieuwe businessmodellen en het verbeteren van de klantervaring met zowel grote als kleine initiatieven."

De rol van IT

Volgens van Rooijen is een goed functionerende en ingerichte IT-organisatie essentieel om de ideeën van een organisatie te kunnen realiseren.

“IT is een noodzakelijk middel om snel te kunnen innoveren,” legt hij uit. “Maar daarnaast moeten ook de bedrijfskritische systemen 24/7 blijven draaien, en op een kostenefficiënte manier. Onze ontwikkelaars werken daarom nauw samen met de operations engineers volgens het DevOps-principe. Dat is noodzakelijk om de bedrijfssystemen altijd in de lucht te houden, ondanks de continue wijzigingen aan ons platform.”

Om dat platform en de klantervaring te verbeteren, werken circa 30 Scrum-teams dagelijks aan verschillende ‘innovatiethema’s. Van Rooijen: “ Ze werken bijvoorbeeld aan de mobiele site, mobiele apps, het verbeteren van de logistieke processen, of aan het bol.com verkopersmodel. Deze multidisciplinaire en autonome teams van twee tot acht mensen werken samen aan één businessdoel. Ze begrijpen de businesscontext van waar ze mee bezig zijn. Dat maakt het werk ook erg leuk, omdat ze weten waarom ze iets doen.”

3-minuten demo’s

Bol.com heeft een open, niet-hiërarchische bedrijfscultuur en Van Rooijen heeft regelmatig contact met de verschillende teams.

“Dat is heel belangrijk in een innovatief bedrijf. Het management schetst een stip aan de horizon voor wat betreft de strategie, maar voor de invulling geven we onze mensen veel vrijheid om zelf creatieve oplossingen te ontwikkelen. Als je als directieteam alles wil bedenken, dan ga je het niet redden. Professionals moet je vrijheid geven, dan komt er het meeste uit.”

Die creatieve oplossingen worden vervolgens ook gedeeld tijdens reguliere personeelsbijeenkomsten. “Alle teams geven daar voor het hele bedrijf demonstraties van drie minuten over waar ze mee bezig zijn,” vertelt Van Rooijen enthousiast. “Iedereen, van het management tot de ontwikkelaars, kan dan zien wat er aan de winkel verbeterd is. Dat zijn echte shows, waarin iedereen trots en met veel humor vertelt wat ze de afgelopen maanden bereikt hebben. Zo blijft iedereen betrokken en staat niemand geïsoleerd binnen de organisatie.”

Persoonlijke ontwikkeling

Goede ontwikkelaars zijn schaars, maar door de enorme energie die bol.com steekt om deze ontwikkelaars te vinden, slaagt het bedrijf er tot dusver toch in om goed personeel te vinden.

“We willen alleen mensen aannemen, die die goed bij ons passen en technisch of organisatorisch heel goed zijn,” zegt Van Rooijen. “We leggen de lat hoog. Dat lukt tot nu toe heel goed, maar we nemen wel meer trainees aan en mensen met een internationale achtergrond.”

Om het personeel optimaal betrokken te krijgen bij de bedrijfsvoering is er een onboardingsprogramma: “Nieuwe werknemers worden eerst een halve dag door de directie bijgepraat over de historie van bol.com, de strategie en de manier van werken. Verder investeren we veel in trainingen en kunnen onze engineers bijvoorbeeld naar conferenties die voor hen relevant zijn, zelfs als die in Sillicon Valley plaatsvinden. In de IT kun je het je niet permitteren om alleen met jezelf bezig te zijn, je moet je ook naar buiten richten.”

Online retailtrends

Naast uitbreidingen van het assortiment worden ook de verkoopkanalen steeds verder uitgebreid. Zo introduceerde bol.com dit jaar een eigen mobiele app. Niet omdat die ontbrak, maar specifiek om de dienstverlening aan klanten te verbeteren. Van Rooijen:

“Bol.com heeft een open platform-API, waardoor er al meerdere apps waren ontwikkeld door de community. Met onze eigen app kunnen we nog persoonlijker en relevanter voor onze klanten zijn. Denk hierbij aan persoonlijke aanbevelingen en het op de hoogte blijven van de status van je bestelling.”

Verder hebben wij ook samenwerkingen met andere winkeliers, iets wat volgens Van Rooijen een belangrijke trend is in de online retail. “Het aanbieden van producten van andere winkeliers via je eigen platform is echt een heel belangrijke ontwikkeling. Het geeft onze partners een extra verkoopkanaal, waarmee ze ruim 800.000 bezoekers per dag bereiken en extra omzet kunnen genereren. En wij kunnen onze klanten een nog veel breder assortiment aanbieden, met meer keuze in prijs en levertijden.”

Business en IT

Als we hem vragen om zijn visie te geven op de rol van de CIO binnen organisaties, dan is Van Rooijen heel duidelijk:

“De kern is de alignment tussen business en IT. De reden dat zoveel IT-projecten mislukken of te lang duren, heeft daar vaak mee te maken. De betrokkenheid van de business bij IT-projecten, dat is super belangrijk. Daar moet je als IT in faciliteren, maar soms moet je het afdwingen. En de business moet de IT natuurlijk wel een kans geven. Ik zet bijvoorbeeld mijn vraagtekens bij organisaties waarin een CIO onder een CFO hangt. Dat zie ik in de praktijk ongelofelijk vaak misgaan. Bijvoorbeeld grote projecten waar alleen aan getrokken wordt door de IT-manager. Ik zou altijd voor een tandem gaan tussen business-projectmanagement en IT-projectmanagement.”

 

Noot redactie: Zie ook ons dossier Online ondernemen.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Meer over Online Marketing