Goede redenen om conflict op de werkvloer niet aan te gaan

‘Hallo, dat is niet mijn afdeling!’
‘Daar hebben we geen geld voor hoor.’
‘Daar hoef ik bij dit management echt niet mee aan te komen!’
‘Was jij er niet voor aangesteld om dit probleem zelf op te lossen?’
‘Vraag dat maar aan de regering.’

Tja, wordt hier nou een goede reden aangevoerd om het probleem te laten waar het ligt?
Of wordt ‘the easy way out’ genomen, om het conflict niet onder ogen te hoeven zien?
Dooddoeners. Argumenten van niks om een discussie stil te leggen. Wat hebben ze te vertellen? Daarover meer in deze column.

Niet mijn probleem
We maken ons er allemaal wel eens schuldig aan: de ander afschepen met een zoek-het-zelf-maar-uit-reactie.
Met de hoeveelheid vragen en opdrachten die er dagelijks op ons af komen, moeten we wel prioriteiten stellen en grenzen trekken, zo stellen we onszelf gerust. Waarom tijd maken voor zaken waar we toch niks aan kunnen doen?
Toch doemt soms op een rustiger moment die confronterende opmerking weer op in ons hoofd. ‘Hoe moeten wij dat voor elkaar krijgen, met zo weinig personeel?!’ ‘Moeten er eerst ongelukken gebeuren, voordat jij een keer aan de bel trekt?!’
Een lichte onrust bij de herinnering leert ons dat er meer aan de hand is.
Want hoe fair was die suggestie eigenlijk, dat ie zo snel de doofpot in moest?

Zelfbescherming
Een dovend antwoord op een dringende vraag of suggestie noemen ze ook wel: weerstand. Ook wijzelf lijden eraan.
Weerstand is een vorm van zelfbescherming. In een flits van een seconde hebben we gevoeld dat we ons moesten beschermen. Maar waartegen dan? Wat moest er zo snel mogelijk geëlimineerd worden?
De angst dat onze wereld eraan gaat!
Nahhh, zo erg?
Ja hoor, zonder gevoelde bedreiging produceert je systeem echt geen weerstandsreactie.
Hieronder een aantal goede redenen van ons onbewuste om vliegensvlug de weerstand in te schieten.

Respect voor de weerstand
We kunnen bijvoorbeeld zomaar bang zijn om verantwoordelijk te worden gehouden voor wat er op dat moment gebeurt. Liever verschuilen we ons achter het systeem, dan dat we een te omvangrijke opdracht op onze schouders laden.
Of we zijn bang voor bewustwording. Dat is ook een belangrijke. Bewustwording brengt ons namelijk bij onze pijnervaringen. En bij lastige vragen, zoals ‘Heb ik wel de juiste beslissing genomen?’ of ‘Waar doe ik het eigenlijk allemaal voor?’. Of - erger nog - bij het inzicht: ‘Ik moet handelen.’ Brrr. Het laatste wat we willen!
Andere - vaak onbewuste - redenen om de ander op afstand te willen houden zijn: de angst voor gezichtsverlies, als we niet durven toe te geven dat we het zelf ook niet weten of onder controle hebben; de angst voor desintegratie, als we menen dat het ons onze baan, of het contact met onze collega’s kan kosten; de angst niet goed genoeg te zijn, of de angst voor overgave. Dan zijn we onbewust bang dat er niets van ons overblijft als we erin meegaan. Of we zijn bang voor onze eigen kracht. Dat de beer in ons loskomt als we het idee toelaten. En zo zijn er nog wel een paar.
Een beetje respect voor onze weerstand is dus best op zijn plaats.

Liefdevol perspectief
Dooddoeners, die snelle, handige stellingnamen waarmee we onszelf buiten schot houden (zoals geen tijd, geen geld, de ander die niet deugt, de organisatie die niet correct functioneert, of - komt dat even goed uit - de crisis) zijn dus weerstandsreacties die verwijzen naar veelal onbewuste angsten.
Bewustwording en erkenning van zo’n angst kan al een grote stap voorwaarts betekenen. Je stopt er dan mee het probleem automatisch bij de ander te leggen nemen, waardoor (onderhuids) conflict en stress in de werkrelatie in belangrijke mate afnemen.

Of je verder nog iets zou moeten met die angsten, hangt af van je persoonlijkheid en je doelstellingen. Het enige wat ik erover kan zeggen is dat wie zich graag wil ontwikkelen, er niet onderuit zal komen om zijn of haar angsten onder ogen te zien. Liefst vanuit een liefdevol perspectief, want dat is naar mijn ervaring het belangrijkste ‘middel’ om angst(en) te pareren.

Reflectie
Kreeg jij onlangs vragen of opmerkingen op het werk die je liever niet wilde horen? Probeer eens te voelen waarom je ‘er niet aan wilde’. Verras dan de ander door hem of haar tegemoet te komen en het gesprek erover te openen. Geheid dat jij een mooie dag hebt op je werk!