Waarderend Leiderschap

Columns

Onze omgeving is non-stop in verandering. De ene uitdaging na de andere komt op ons pad. Er liggen veel kansen, maar hoe grijp je die? Hoe bepaal je koers als leider op een onstuimige zee? Tijdens mijn zoektocht naar leiderschap stuitte ik op een 19-jarige student van de TU Delft, genaamd Boyan Slat. Voor mij is hij een voorbeeld van problemen omzetten in kansen, iets wat leiders deze tijd hard nodig hebben.

Boyan presenteerde eind 2012 zijn oplossing voor het plastic probleem in de oceanen. Hierin drijven namelijk eilanden van tonnen kleine deeltjes plastic, wat veel milieuschade veroorzaakt en al jaren als een groot probleem wordt gezien. Boyan lost dit probleem in 5 jaar op, iets wat niemand tot nu toe voor mogelijk had gehouden. Zijn aanpak: het omzetten van probleemvragen in waarderende vragen! Ik noem dit waarderend leiderschap.

Boyan gaf in 2012 een voortreffelijke lezing bij TEDX-Delft; zie het filmpje hieronder.

De waarderende leider

Waarom is Boyan voor mij nu een leider? Hij weet problemen om te zetten in uitdagingen door waarderende vragen te stellen, zoals “Wat kan er eigenlijk wel? Welke kwaliteiten heb je al in huis? Hoe ziet de ideale situatie eruit en wat heb ik nodig om daar te komen?"

Boyan blijft niet hangen in het probleem, maar weet een flip te maken in zijn denken en handelen. Dit komt sterk naar voren als hij vertelt over een aantal fundamentele problemen waar hij tegenaan liep halverwege het proces. Hij had een baanbrekende installatie ontworpen, maar hoe ga je vervolgens al die tonnen plastic zuiveren die zich in de oceanen hebben verzameld? Daarvoor zijn vele zuiveringsinstallaties, boten, tijd en mankracht nodig. Conclusie: dat zou echt heel veel geld gaan kosten.

Ook bij deze problemen stelde Boyan weer waarderende vragen: 'Wat is eigenlijk de kracht van de huidige situatie? Wat voor kwaliteiten hebben we al tot onze beschikking?' Hij maakt een flip in zijn formulering en gedachten: van probleem denken naar waarderend denken. Hierdoor kwam hij tot zijn eindproduct: een installatie die binnen 5 jaar al het plastic heeft opgeruimd, geheel op zonne-energie gedreven, zonder al te veel mankracht en met een return on investment! Zie voor details de Ted talk.

http://youtu.be/ROW9F-c0kIQ

Het beantwoorden van waarderende vragen roept vaak veel energie op, je bent immers bezig met zaken waar je goed in bent en die je leuk vindt, waardoor je gemotiveerd bent om er tijd en energie in te steken. Resultaten:

  • Creatieve oplossingen en mogelijkheden voor grote problemen die daarvoor als niet oplosbaar werden ervaren;
  • Door een sterke visie en toekomstbeeld is er weer koers op de onstuimige zee;
  • Door inspirerende verhalen ontstaat een beweging waar mensen deel van uit willen maken.

Het is jouw taak als leider om waarderende  vragen te stellen. Daarnaast moet je de antwoorden op deze vragen op een bevlogen manier kunnen presenteren. Je moet een goed verhaal hebben als leider. Het lukt Boyan op zeer krachtige wijze een visie over te brengen op anderen. Dit is zeer inspirerend en heeft bijgedragen aan het feit dat er nu een online beweging ontstaat om dit plan daadwerkelijk te verwezenlijken. Deze manier van leiderschap inspireert anderen om ook vanuit hun kracht een bijdrage te leveren. Een goed persoonlijk leiderschapsverhaal kunnen vertellen is minstens zo belangrijk als de inhoud van het verhaal.

Kortom: als je deze werkwijze inzet tijdens veranderingsprocessen dan kom je vaak sneller tot duurzame resultaten en een werkwijze die bij je past en die je leuk vindt. Waarderend leiderschap weet energie los te krijgen door goede vragen te stellen en ruimte te creëren voor creatieve ideeën.

Ik daag je uit,
Om vandaag de vraag te beantwoorden: wat ging er goed deze week, hetgeen waar ik echt trots op ben. Benoem in detail wat het succesvol maakte en wat jouw rol was.
Op basis van deze antwoorden ga je naar de volgende vraag: waar wil ik vervolgens meer van zien voor de komende maand?

Ik ben benieuwd wat het je brengt!

 

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Martin Hendriks
Lid sinds 2019
Hoi Maaike,

Mooi verhaal. De casus van Boyan was me bekend, alleen de vertaling die jij maakt nog niet. Het heeft inderdaad veel weg van AI. Uitgaan van mogelijkheden, niet van beperkingen is hier het paradigma.

Om op je vraag, of uitdaging een antwoord te geven, verwijs ik naar twee zaken.
Ten eerste dat ik mijn verhaal eens op papier heb gezet, en met de wereld heb gedeeld. Wat dit opbrengt naast de leuke reacties en dito gesprekken (face-to-face en via andere media) is lastig in te schatten. Ik merk wel dat ik heel blij wordt van het feit dat het op papier staat (vast ligt) en de interactie die het oplevert. Er gebeurt iets.

Daarnaast heb ik deze week een collega van mij gevraagd om zelf haar beoordeling te schrijven. Ik zou hetzelfde doen en dan leggen we ze tijdens het beoordelingsgesprek (zelf spreek ik van ontwikkelgesprek) naast elkaar en kijken we wat er gebeurt.
Er ontstond een ontzettend mooi, openhartig gesprek met van beide kanten veel openhartige punten, en een akelig nauwgezet overlappend verhaal. De energie die dit opleverde was enorm. Meer collega's wilden daarna ook zelf hun beoordeling (lees: verhaal) schrijven. Heel gaaf.

Het enige wat ik hier doe is, mensen ruimte geven en de kans om verantwoording of regie te nemen over hun eigen pad. Het klinkt simpel, het is simpel.

Wat ging er afgelopen week bij jou goed?

Met onbevangen groet,

Martin

Meer over Leidinggeven