Samen in de maat

Onlangs speelde in het hoofdstedelijke Paradiso een orkest van 42 mannen en vrouwen de Vijfde Symfonie van Beethoven. Zonder dirigent. De uitvoering was vlekkeloos. Als dat kan bij een orkest, dan moet dat ook kunnen bij een onderneming.

Je moet zelfstandig zijn om samen te kunnen werken

Wanneer je bijvoorbeeld vakantie of een dagje vrij wilt hebben, aan wie vraag je dan om toestemming? Het goede antwoord: niemand! Je weet zelf het beste welke gevolgen afwezigheid voor de werkzaamheden zal hebben, en of je werk door één of meer collega’s overgenomen moet worden. Dit uiteraard in overleg. Je collega’s weten het beste of zij tijd hebben voor extra taken en de bijbehorende verantwoordelijkheid op zich willen nemen terwijl jij er één of meer dagen tussenuit bent.

Om dit te laten werken, zijn wel een paar dingen nodig. Erkennen dat mensen voor zichzelf kunnen denken en zelfstandig kunnen handelen. Betrokken medewerkers die zichzelf leiden en er ook aan denken wat er gebeurt wanneer ze de deur van het werk achter zich dichttrekken. Medewerkers die elkaar wat gunnen. Een platte ondernemingsstructuur waarin zo weinig mogelijk van bovenaf wordt bepaald. Een onderneming die durft te vertrouwen op de medewerkers. Eigenlijk niks bijzonders. Gewoon elkaar behandelen zoals je zelf behandeld wilt worden. Dat scheelt bovendien het nodige werk. Wat medewerkers zelf regelen, hoeft niet door een ander geregeld te worden.

Dit gaat verder dan het plannen van vakanties. Zo heeft het ook zijn weerslag op het lunchen (met zijn allen tegelijk misschien niet echt handig), of wat er gebeurt wanneer je te laat komt. Je weet als laatkomer zelf het beste wat de gevolgen zijn. Soms maakt het weinig uit. Soms leidt het tot problemen, voor collega’s of voor de onderneming. Wie kan daar het beste iets van zeggen? Degenen die er nadeel van ondervinden. De collega’s dus. Ook wanneer het laatkomen leidt tot problemen voor de onderneming. Daar zijn de medewerkers ook verantwoordelijk voor.

Handelingen of beslissingen die de onderneming negatief beïnvloeden, hebben per slot van rekening ook effect op de medewerkers van de onderneming. Daarom moet iedereen binnen een onderneming ook ongestraft kritiek kunnen leveren. Een communistische gedachte? Nee, gewoon een kwestie van gezond verstand. Als elke collega daadwerkelijk gezien wordt als een verstandig, zelfstandig mens, als een leider op zijn eigen terrein, dan hoeft toch niemand met een stokje de maat aan te geven?

Meer informatie over dit thema in de kennisbank van ManagementSite bij Sturen op Verantwoordelijkheid.