Pesten buiten de werkvloer

Pesten op het werk is een uitgekristalliseerd begrip geworden. Daarop duidt het bestaan van het –onnodig Engelse– jargonwoord mobbing. En natuurlijk het bestaan van datgene wat hoort bij jargon: een complete branche.

Nuldelijns, eerstelijns, tweedelijns…

Als er iemand het slachtoffer wordt van agressie, seksuele intimidatie, pesten of discriminatie, dan staan de volgende hulpverleners klaar. In de zogeheten nuldelijnszorg, oftewel de werkgeversfeer, hebben we: de vertrouwenspersoon, de bedrijfsmaatschappelijk werker of de afdeling personeelszaken. In de eerstelijnszorg zijn er: de Arbodienst (met bedrijfsarts, vertrouwenspersoon, bedrijfsmaatschappelijk werk, mediator, psycholoog), de huisarts, het RIAGG, de vakbond, het meldpunt discriminatie, de slachtofferhulp en de brancheorganisaties. Er is ook nog een tweedelijnszorg, maar ik laat het hier even bij. Een flink deel van dit omvangrijke hulpverleningsleger is toegerust om de gevolgen van pesten op te vangen. Voor de bestrijding van de pester zelf staan relatief minder professionals klaar.

Effectief wapen

Een belangrijk wapen in de strijd wordt zelfs overgelaten aan een instantie die doorgaans psychologische hulpverlening niet als core business heeft. We hebben het over de werkgever en het wapen heet: ontslag op staande voet. Wie dit wapen met succes wil hanteren, moet duidelijk de grenzen aangeven; denk aan goed gecommuniceerde anti-pestprotocollen en dito regelingen in CAO’s. Een werknemer die na overtreding hiervan ontslagen wordt, kan nog steeds naar de kantonrechter stappen en proberen deze te vermurwen met een zielig verhaal. Helaas voor de pester komt dat verhaal minder goed uit de verf als er een dossier ligt, waaruit blijkt dat de eiser moedwillig een collega een rottijd heeft bezorgd. Al met al lijkt het erop dat de pester het meer dan ooit lastig heeft.

Voor een gezonde gunfactor

Echter, de pester heeft nog altijd een onbeschermd terrein waarop hij of zij de eigen agenda der misselijkheden tot uitvoer kan brengen. Als pesten intern moeilijk wordt, dan maar slachtoffers van buiten! Wat dacht u van ongewenst gedrag tegen medewerkers van bedrijven, waarmee u uw bedrijf graag zaken laat doen? Stiekem schofferen, kleineren, tegenwerken, niet terugbellen, achterhouden van gestuurde offertes, muggenziften, liegen over geleverde prestaties… Dit alles ondergraaft de kracht van de samenwerking met partnerbedrijven. Dus mocht u (weer) aan de slag gaan met de bedrijfsregelgeving inzake pesten, kijk dan ook eens naar zulk extern pestgedrag. Uiteindelijk draait het allemaal om de gunfactor rondom uw bedrijf. Waarom zou u die laten verzieken door een stiekeme minkukel?

Susanne Stolte, voorzitter van de Nederlandse vereniging van Commissarissen en Directeuren (NCD)