Organisaties lopen vast op het van alles moeten

“Iets moeten” komt van een onpersoonlijke autoriteit dat dwang en angstgevoelens oproept.

'Moet' verdeelt, 'moed' verbindt

We leven in een wereld van moeten. We moeten van alles. Medewerkers moeten hun talenten ontwikkelen, proactief zijn, eigenaarschap nemen, etc. Leidinggevenden moeten empathisch, authentiek, krachtig etc. zijn. Aan het moeten lijkt maar geen eind te komen. Moeten leidt tot hoge werkdruk, controle zucht, corruptie, etc. Je kunt wel spreken van een 'moeten virus'. Het is zeer besmettelijk. Organisaties lopen vast op het van alles moeten.

Onpersoonlijke autoriteit

Die onpersoonlijke autoriteit kan de onzichtbare klant, directie of een keuringsinstantie zijn. Ook een hype kun je zien als een onpersoonlijke autoriteit. Want van een hype moeten we van alles. Bekende voorbeelden van hypes zijn; zelfsturende teams, dienend leidinggeven, lean, talentontwikkeling, in je kracht staan, etc. Van oorsprong mooie eigenschappen totdat het een moeten wordt. Want dan wordt het rigide en maakt het zich los van de dagelijkse praktijk. Dat werkt verlammend.

Valse hoop

In “moeten” zit een ontkenning van de realiteit. Het niet willen of kunnen accepteren van de realiteit. Want de realiteit accepteren betekent ook zwaktes accepteren. Accepteren dat leiders minder in control zijn dan ze ons doen willen laten geloven. Ook medewerkers houden graag de illusie van onfeilbaarheid in stand. Ze versterken het juist in elkaar. Als het moeten niet opgevolgd wordt, dan loopt het verkeerd met de organisatie af is de heersende gedachte. Het is een vorm van valse hoop.

Om de eigen kwetsbaarheid maar niet te hoeven voelen is “iets moeten” een prettig alternatief.

Diffuse angst

Moeten triggert een diffuse angst. Een angst die zich manifesteert als een constant gevoel van naderend onheil. Het zorgt voor een onbestemd gevoel, waarvan niet te traceren is waar het vandaan komt en het laat zich ook niet verklaren.

In tegenstelling tot concrete angst, is de bron van diffuse angst dus niet precies aan te wijzen. Juist grote onoverzichtelijke organisaties zijn vatbaar voor diffuse angst. Het vertaalt zich in een hoge werkdruk, bureaucratie en controlezucht. De prestaties lopen achteruit, innovatie blijft achter, medewerkers vertrekken en jongeren laten deze organisaties links liggen.

Moet is synoniem aan dwang

Moet is synoniem aan dwang. Mensen die iets van anderen willen zonder hun kwetsbaarheid te tonen of te voelen gebruiken te pas en onpas het woord “moeten”.

'Moet' speelt in op iemands angstdrijfveer en dat is een van de krachtigste drijfveren van mensen.

Alleen is het niet duurzaam. Het is niet verwonderlijk dat organisaties verslaaft zijn geraakt aan het woordje “moeten”. Want je krijgt er veel mee gedaan. Zoals elke verslaving uiteindelijk destructief wordt, geldt dat ook voor de verslaving aan “moeten”.

Moed is toekomstbestendig

Wil een organisatie toekomstbestendig worden dan dient deze van moet naar moed te transformeren. Moed is de tegenhanger van moet. Moed is de bereidheid om de confrontatie met lichamelijke pijn, tegenslag, levensbedreiging, onzekerheid, angst en intimidatie aan te gaan en te doorstaan. Moed heeft een gezicht, is persoonlijk en inspirerend voor de omgeving. Moed kun je ook niet faken. Moed is puur en voelbaar. Moed doet de angst reduceren tot een concrete hanteerbare vorm.

Als iemand pijn trotseert dan zal hij/zij het wel belangrijk vinden om het te doen slagen is de boodschap. Dit heeft een inspirerende invloed op de omgeving.

Project possible

Moed maakt dingen mogelijk die moet niet mogelijk maken. Wil je moed in actie zien, dan is de is de film “project possible” een aanrader. In deze film zie je Nimsdai Purja in actie. Hij is een Nepalese bergbeklimmer die alle 14 bergtoppen boven de 8.000 meter in een recordtijd van zes maanden en zes dagen heeft beklommen. Om dat te doen, heeft hij de wekenlange periode van acclimatisatie en herstel overgeslagen. Normaal doet een bergbeklimmer één of twee van dergelijke bergen per jaar. Zijn moed inspireert de gehele Nepalese gemeenschap.

Gedeeld leiderschap

De wereld van vandaag en morgen heeft moedige mensen nodig i.p.v. mensen die van alles moeten. Moedige mensen inspireren anderen om leiding te nemen over hun eigen leven. Moedige mensen overstijgen hun eigen belang en gaan voor het hoogste goed en ontkennen de realiteit niet. Dit legt de basis voor gedeeld leiderschap wat nodig is om de huidige uitdagingen aan te kunnen. Gedeeld leiderschap zorgt voor flexibele, autonome en adaptieve organisaties.