Mens zijn is geen zwakte

Stel je bent erin geslaagd om een professional tegen een hoge betaling bij de concurrent weg te kapen. De kosten deren je niet, want de persoon in kwestie geniet een uitstekende reputatie. Hoge prestaties liggen daarom in het vooruitschiet. Dan komt er echter een kink in de kabel. De nieuw geworven professional is lange tijd ziek. En als hij terugkeert, blijkt hij nog slechts een schim van vroegere tijden te zijn. De prestaties houden niet over. Tot overmaat van ramp vertelt hij je op goede dag dat hij denkt om met zijn vak te stoppen. Het werk bevalt hem niet langer. Hij wordt er niet langer gelukkig van.

Het moge duidelijk zijn: dit is precies wat er de afgelopen week met wielrenner Tom Dumoulin gebeurde. Ooit een van de sterkste renners, maar de afgelopen jaren worstelend met zijn gezondheid en zijn vorm. Naar nu blijkt, komt daar een flinke mentale en emotionele component bij kijken. Fietsen kan hij nog als een van de besten. Maar ergens tussen zijn oren zit hij boordevol met vragen en twijfels. Is dit wat hij wil? Wie ben ik? Waar sta ik voor? Waar wil ik voor gaan? Klassieke persoonlijke leiderschapsvragen, waarop Dumoulin tot voor kort meestal het antwoord paraat had.

Maar nu even niet. Hij twijfelt of hij het bestaan van topsporter kan en wil volhouden. Altijd maar bezig zijn met je sport. Uren-, dagen- en wekenlang afzien. Keer op keer tegemoet komen aan de hooggespannen verwachtingen van zijn team, de sponsoren en het publiek. Ook voorheen klonken zo nu en dan twijfels en relativeringen die aangaven dat Dumoulin zijn leven als topsporter en publiek vanuit een kritische distantie bekeek. Soms sprak hij erover dat hij in plaats van wielrenner misschien liever arts had willen worden. Maar een openlijke worsteling was het nooit geweest. Alles wees erop dat hij al zijn krachten verzamelde om er in de nabije toekomst nog eens ouderwets tegenaan te gaan.

Dit zou in het verleden ook ongetwijfeld gebeurd zijn. Twijfels zouden subiet de  kop in zijn gedrukt. Van wielrenners werd verwacht dat ze zich gedroegen als  beesten, beulen en kannibalen. Als lieden die maar een ding voor ogen hadden: zo lang en zo hard mogelijk trappen. Echte wielerhelden piepten niet. Zoiets  werd als een teken van zwakte beschouwd. Wie in de sport wilde slagen, moest over een betonnen kop beschikken. Geen pijn voelen. Angst en twijfels opzij zetten. Met je verstand op nul gewoon doorgaan. Wie zich niet aan deze norm hield, werd zonder pardon langs de kant gezet. Onder het motto ‘voor jou tien anderen’.

Inmiddels zijn de tijden compleet veranderd. Ook in de wielersport.

Door openlijk voor zijn twijfels uit te komen om verder te gaan, doorbrak  Dumoulin de ongeschreven regels. Door aan te geven dat hij tijd nodig had om alles eens goed op een rijtje te zetten en te doordenken, gooide hij de knuppel in het hoenderhok.

Met succes naar het blijkt. Er klonken weinig afkeurende en opvallend veel prijzende geluiden. Zijn voornemen om voorlopig te stoppen werd als ‘moedig’, ‘zelfbewust’ en ‘verstandig’ geprezen. Eindelijk iemand die zich niet als fietsende robot, maar juist als mens van vlees en bloed manifesteerde.

Terecht ging de meeste aandacht uit naar zijn persoonlijke beslissing. Maar we mogen ook de betekenis van zijn wielerploeg – per slot van rekening zijn werkgever – niet uitvlakken. Die heeft zich volledig aan de nieuwe tijdgeest aangepast, zo blijkt uit een binnenkort te publiceren interview dat mijn collega Patrick Davidson met de betreffende ploegleider had. Daaruit blijkt dat wielerploegen anno nu bewust rekening houden met de houding en verlangens van nieuwe generaties (Gen Y en Gen Z) renners. Die willen niet langer binnen commando-achtige structuren fietsen, waarbij de ploegleiding alles bepalend is. Ze willen weten waarom het belangrijk is dat ze bepaalde taken uitvoeren. Ze  willen daarover meedenken en meepraten. Een wielerploeg leiden is in groeiende mate een vorm van dynamisch samenspel geworden, zo komt in het interview naar voren. Waarbij telkens weer individuele fysieke, maar vooral ook mentale en emotionele behoeften van renners wordt ingespeeld. En waarbij het aan professionals als Tom Dumoulin wordt overgelaten om hun eigen weg te kiezen. Ondersteund door zijn ploeg, maar verder vrij in zijn beslissingen.

Het lijkt misschien te mooi om waar te zijn, maar het is wel de realiteit anno 2021.

Een achterhaalde tak van sport heeft zich de afgelopen jaren getransformeerd tot een voorbeeld op het gebied van goed en vooruitstrevend  werkgeverschap. Neem de proef maar eens op de som. Hoe wordt er in jouw team of organisatie met ongelukkige medewerkers om gegaan?

Worden tekens van zwakte zoals het tonen van twijfels genegeerd, bestraft of juist gestimuleerd? In hoeverre lukt het om mensen echt los te laten om voor zichzelf te kunnen kiezen? Met hoeveel compassie worden mensen die het tijdelijk niet meer weten behandeld?

Probeer die vragen zelf en met elkaar te beantwoorden. En bepaald vervolgens of je net zo’n voorbeeld bent als de wielerploeg.