Lean, Scrum: oude wijn in nieuwe zakken?

Medio november plaatste ik op LinkedIn het volgende bericht:

“Bij mijn garage in Lexmond werken ze al 30 jaar met een plan- en verbeterbord. ‘Dat is toch normaal’, zeggen ze dan. Lean, Scrum. Nog nooit van gehoord hier. Er schieten agile-adviesbureaus als paddenstoelen uit de grond. Ondertussen hoeft het niet zo spannend te zijn en kun je ook eens kijken bij de garage☺”

Dit bericht is tot op heden bijna 6.000 keer interessant bevonden en het bericht kreeg 454 commentaren. Het ging ‘viral’. Omdat ik dit bericht in een spontane opwelling online heb gezet, verbaasde het mij enorm dat het zoveel reacties kreeg. Ongemerkt legde ik blijkbaar de digitale vinger op een zere plek. Mijn interpretatie: er is methode-moeheid en een enorme behoefte om met gezond boerenverstand naar dit soort methodes te kijken.

      Hierbij een kleine greep uit de grote groep reacties

• ‘Gebruik het gezonde verstand van de mensen die er mee gaan werken. Als die in de meewerkstand staan, dan haal je gezamenlijk een maximaal resultaat’.
• ‘Lean, Scrum, Agile: allemaal modegrillen. Gewoon een papieren planbord werkt dus ook uitstekend.’
• ‘De investering van de verandering moet wel meegenomen worden. Als de verandering niets oplevert, dan ben je alleen maar hip aan het doen.’
• ‘Moderne oplossingen als scrum zijn niet altijd de heilige graal, ‘ouderwetse’ instrumenten hebben nog steeds waarde.’
• ‘KISS (keep it stupid simple)’
• ‘Inderdaad, al die nieuwe onzintermen voor iets dat al lang bestaat, maar er valt vast geld mee te verdienen.’
• ‘Ergo: de organisatieadviseur had aanvankelijk een lage dunk van garagisten en komt erachter dat hij zichzelf beter wat lager dan de garagist zou moeten inschatten, zo onder de indruk als hij is van diens houtje touwtje systeem. En ook het Nederlands van de garagist is een stuk mooier dan het Engelstalige holle gebabbel van de adviseur. Nice. Niet mean bedoeld.’
• ‘Heerlijk toch, de hele workload inzichtelijk, zonder opsmuk, down to earth. Het hoeft allemaal niet zo moeilijk te zijn, gewoon blijven nadenken over wat je doet.’
• ‘Precies, we moeten uitkijken dat we elkaar niet na papegaaien zeker die zelf nog nooit iets hebben gemaakt. De basis is samenwerken.’
• ‘Ik ben altijd zo blij met dit soort kortzichtige verwijzingen en de bijval die je krijgt als je het doet. Ik vraag me af waarom we niet gewoon met zijn allen in de garage gaan werken. Wel fijn om te weten dat al die opleidingen ook voor niets zijn, heb nog enkele monteur op agile cursus gezien, wellicht ook overbodig allemaal?’
• ‘Tja waarom iets verbeteren als het al 30 jaar werkt. Lean? Agile? Steeksleutel en dopsleutel zal je bedoelen. Daarmee verdienen zij het geld, niet met mooie praatjes van adviesbureaus. Top actie van de garage om te laten zien dat het ook begrijpelijk, simpel en snel kan.
• ‘Als er al een methode aan moet hangen: methode DWW = Doen wat werkt!’

Wildgroei aan agile-adviesbureaus

Uiteraard is de dorpsgarage in Lexmond (Wolterman garage- en verhuurbedrijf trouwens) een simpel en gemakkelijk voorbeeld met een klein team aan op elkaar ingespeelde en taakvolwassen monteurs, een vaste groep aan klanten, en een overzichtelijke werkstroom. En natuurlijk is het ook zo dat het planbord maar een voorbeeld is uit de rijke schat aan instrumenten die agile-methodieken zoals Lean en Scrum in de aanbieding hebben. Ondertussen wil(de) ik met mijn LinkedIn-bericht een discussie op gang brengen, want in mijn optiek is het middel – de methode – tot doel verheven. En met de wildgroei aan lean belts, scrum masters en agile-adviesbureaus is een soort sneeuwbaleffect gaande en elke leidinggevende die tegenwoordig niet de termen lean of scrum in de mond neemt wordt vreemd aangekeken.

https://www.youtube.com/watch?v=bhsBbH0ZlcU

Zie agile-methodes niet als een hamer en elk probleem daarmee als een spijker

Mijn conclusie op basis van alle reacties: De methodes bieden inspirerende inzichten, maar blijf kritisch op dat wat werkt binnen je eigen praktijk en aansluit op het veranderdoel. Zie agile-methodes niet als een hamer en dat elke uitdaging dan tot een spijker is geworden.

Gooi niet ineens het roer om, maar kijk welke werkwijzen al aanwezig zijn en behouden kunnen worden.

Dat geeft rust en basis om van daaruit te kijken naar nieuwe en verbeterde werkwijzen, waar agile-methodes inspiratie voor bieden. Er zitten hele krachtige principes in het agile-denken, zoals het visueel management, de klant en de werkvloer centraal, kort-cyclisch werken met weekstarts, snel doen aan experimenten en die toetsen op meet- en merkbare effecten. Maar ga niet lukraak methodes kopiëren en uitrollen. Instrumenteel is de verandering dan geslaagd, maar onderhuids veranderd er weinig. De gewenste ‘mindset- en cultuurverandering’ blijft dan uit. Daar klagen leidinggevenden dan over en die gaan samen met hun vertrouwde adviseurs weer nieuwe verandertrajecten en leiderschapsprogramma’s optuigen om dat voor elkaar te krijgen.

Heidebrand

Het risico is dan dat er een heidebrand gaat ontstaan, want door het ogenschijnlijk uitrollen van methodes gaat er onvrede en weerstand sluimeren. Jaap Boonstra herkaderde weerstand al mooi door te zeggen dat ‘weerstand een uiting is van gezond verstand’, gezond boerenverstand dan wel te verstaan. Luister daar naar. Ik sprak met collega en goede vriend Bart Moen hierover (Director bij Deloitte Consulting) en die zegt: “Het is cruciaal om in de kern te blijven waar het echt om gaat, te doorgronden wat het probleem is dat je wilt oplossen en te verkennen wat de beste aanpak is om dit te doen. En niet te snel nieuwe oplossingen te positioneren die alles gaan oplossen. Veel mensen weten niet eens wat agile betekent, maar beginnen het te papegaaien alsof het de beste oplossing is. Men zegt dan bijvoorbeeld ‘we moeten iets met agile doen’, ‘we moeten een sprint doen’. En als je dan vraagt ‘ok maar waarom dan?’. Dan is het antwoord ‘ja dat weet ik niet, agile werkt toch’.”

Geef gezond boerenverstand de ruimte

Samenvattend, een succesformule of in dit geval een succesmethodiek is er niet, hoe verleidelijk dat soms ook klinkt: ‘Als we iedereen opleiden in de lean-systematiek, dan zit het continu verbeteren in onze genen en gaat de klant- en medewerkerstevredenheid omhoog’. Quick wins zijn dan enkel quick fixes.
Blijf daarom in elke context onderzoeken wat qua aanpak wel en niet werkt. De meeste mensen zijn slimmer dan je denkt. Geef hun gezond boerenverstand en de professionele kundigheid en creativiteit maximaal de ruimte. Zodat mensen binnen hun eigen werkpraktijk die taal en aanpak maken waar zij warm voor lopen en waarmee zij hun veranderambities effectief kunnen waarmaken. Daar is iedereen bij gebaat. Alleen de agile-consultant wellicht niet want zijn verdienmodel staat onder druk en diegene moet zichzelf weer opnieuw uitvinden…? Alhoewel de garage om de hoek biedt hiervoor voldoende inspiratie ☺